Avrupa kıtasında 900 bine yakın sığınmacının statüsüne ilişkin süreçler ya hala sürüyor ya da henüz hiçbir işlem yapılmadı. Yetişkin, çocuk ve yaşlı yıllardır belgesiz şekilde bekleyen sığınmacıların durumu belirsizliğini sürdürüyor.
Bu belirsiz bekleyiş, kısıtlı yaşam koşulları altında Yunanistan’da veya İtalya’da bir kamp içerisinde veya Avrupa Birliği (AB) sınırları dibinde çadırlar içinde sürdürülen bir hayat anlamına geliyor.
Avrupa İstatistik Ofisi Eurostat’ın verilerine göre 2018 yılında yapılan 581 bin başvuruda 217 bin kişiye ilk karar aşamasında olumlu yanıt verildi. Daha önceden verilen ret kararlarına yapılan 309 bin itirazın da sadece 116 bini olumlu sonuçlandı. Bu noktada 2018 yılından kalan 557 bin sığınmacının durumu belirsiz.
Son olarak Haziran 2019’a kadar olan süre içerisinde de 439 bin kişi daha ilk sığınma başvurusunda bulundu. Bunlardan da 337 bin başvuru hala bekleme durumunda. Toplamda 900 bine yakın sığınmacının durumu belirsizliğini koruyor.
Bu başvuruların aslan payı yüzde 44 ile Almanya’ya yapılırken ikinci sırada yüzde 12 ile İtalya bulunuyor. Üstelik bu rakamlar son iki yıl içerisinde göç trendinin düşüş göstermesine rağmen gelinen noktayı işaret ediyor.
Başvurular neden reddediliyor?
İşlemlerin havada kalması veya red ile sonuçlanmasının gerisinde yatan en büyük nedenlerden biri özellikle ilk varılan ülkelerde yükselen göçmen karşıtı aşırı sağ siyaset ile birlikte gelen yeni yasalar, zorlaştırılan süreçler var.
Ret kararlarının bir diğer önemli sebebi de en fazla başvuruyu alan ülkelerde işlem süreçlerinin zorlaştırılmasının yanı sıra hızlandırılmış olması. Başvuruların değerlendirilme süreci hızlanınca yapılan değerlendirmelerin ve başvuru sahibine ilişkin toplanan bilgilerin içeriği ve derinliği de azalıyor. Bu sebeple son kararı alacak olan yetkililer başvuruları riskli bularak reddetmeyi tercih ediyor.
Geri çevrilme oranı yüzde 64
Son üç yılda başvuruları reddetme oranında ciddi bir artış yaşandığı görülüyor. Bu oran 2016’da ortalama yüzde 37’den 2019’da yüzde 64’e yükseldi. Sadece İtalya’da 2018’de yüzde 60 olan ret oranı son bir yıl içerisinde yüzde 80’e ulaştı.
Alman Federal Mülteci ve Göç Ofisi (BAMF) de 2019 yılında Yunanistan’dan yapılan aile birleşim başvurularının yüzde 75’e yakın bir kısmını reddetti.
Başvurusu reddedilenler ne yapıyor?
Sığınma başvurusu reddedilen bir mülteci karara itiraz edebiliyor ancak mahkeme kararlarını beklemek de süreci dört yıla kadar daha uzatabiliyor. 2015 yılında Yunanistan’da başvuru yapmış olan çok sayıda sığınmacı bugün hala taleplerinin işleme konmasını bekliyor.
2014’ten bu yana 3,6 milyon başvuru
Eurostat’a göre 2014 yılından bu yana toplamda 3,6 milyon sığınmacı AB’ye başvuru yaptı ve bunlardan yalnızca 1,8 milyonu onaylandı ve bu kişiler yasal koruma altına alındı. Geri kalanlar kıtada illegal göçmen olarak bulunuyor.
İllegal göç konusunda 2018’e ilişkin en yüksek rakamlar 134 bin 100 kişi ile Almanya ve 105 bin 900 kişi ile Fransa tarafından tespit edilerek rapor edildi.
