Kıbrıslı liderleri, Birleşmiş Milletler şemsiyesi altında yaklaşık iki buçuk yıl sonra biraya getiren, Berlin’deki gayrı resmi üçlü zirveden mümkün olan en iyi sonuç ortaya çıktı
MASADAKİ FEDERASYON: Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres, Kıbrıslı liderlerle önce 20’şer dakika süren birer görüşme gerçekleştirdi. Liderleri yemekte bir arya getiren Genel Sekreter gayrı resmi zirveden çıkan sonucu yazılı açıklamayla duyurdu. Liderler iki bölgeli iki toplumlu ve siyasi eşitliğe dayalı federasyon tezini teyit etti
GUTERRES ÇALIŞACAK: Açıklamasında “aşamalandırılmış, anlamlı ve sonuç odaklı olacak müzakerelere uzlaşılmış bir başlangıç noktası teşkil edecek referans şartlarına mümkün olan en erken fırsatta ulaşmak için çaba ortaya koymayı kararlaştırdım” diyen Guterres, Gayrı resmi 5’li toplantı için çalışma taahhüdünde bulundu
FARKLI OLACAK: Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres’in imzasını taşıyan açıklamada “Kıbrıslı Türk lider ve Kıbrıslı Rum lider ve Garantör güçler ile uygun bir aşamada gayri resmi 5+BM bir görüşme yapma olasılığı üzerinde çalışmayı taahhüt ettim. Bu defaki sürecin farklı olması gerektiği kabul edilmiştir” denildi
AKINCI MUTLU: Açıklamada, “tarafların Genel Sekreter’in 30 Haziran 2017’de sunduğu altı maddelik çerçeveye olan bağlılıklarını teyit etmesi ve ilgili Güvenlik Konseyi kararıyla siyasal eşitliğin altının çizilmesi Cumhurbaşkanı Akıncı’yı mutlu etti. Akıncı, gelinen aşamayı “iyi bir sonuç” olarak niteledi ancak yapılacak çok iş olduğunu vurguladı
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, Berlin’de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir araya geldi.
Dün akşam 20:30’da başlayan akşam yemeği öncesinde Guterres, Anastasiadis ve Akıncı ile 20’şer dakika ayrı ayrı görüştü.
Ardından üçlü görüşme, liderlerin de kaldığı Berlin’deki Adlon Kempinski otelde başladı.
Yemek devam ederken BM’nin web sitesinden “BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Açıklaması” başlıklı bir açıklama yapıldı. Açıklamada Guterres, görüşmenin gayrı-resmi olduğunun altını çizerken samimi ve odaklanmış bir görüşme olduğunu da belirtti.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs Açıklaması
“Bu (dün) akşam Kıbrıslı Rum lider Sayın Nikos Anastasiades ve Kıbrıslı Türk lider Sayın Mustafa Akıncı ile Kıbrıs sorununa kapsamlı bir çözüm bulunması yönündeki çabalara ilişkin durum değerlendirmesi yapmak amacıyla gayri resmi bir görüşme gerçekleştirdim. Odaklanmış ve samimi bir görüşme oldu.
Her iki lider girişimimi memnuniyetle karşılayarak, iki kesimli, iki toplumlu ve BM Güvenlik Konseyi’nin 716 (1991) sayılı kararının 4. operatif paragrafı dahil olmak üzere tüm ilgili Güvenlik Konseyi kararlarında tanımlandığı şekliyle siyasi eşitliğe sahip bir federasyona dayalı çözüme ulaşmadaki bağlılık ve kararlılıklarını bana yeniden teyit ettiler.
Kıbrıslı Türk lider ve Kıbrıslı Rum lider, aciliyet duygusu ile hareket ederek, Kıbrıs sorununa öngörülebilir bir gelecekte kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulunmasının her iki toplumun esenliği açısından büyük önemi haiz olduğu ve statükonun sürdürülebilir olmadığı konusunda mutabık kaldılar.
Çerçevenin tarihi 30 Haziran 2017
Kıbrıslı Rum lider ve Kıbrıslı Türk lider, 11 Şubat 2014 tarihli Ortak Açıklama, geçmiş yakınlaşmalar, ve kapsamlı çözüm yolunu açacak bir stratejik anlaşmaya varılabilmesini sağlamak için 30 Haziran 2017’de sunduğum altı maddelik çerçeveye olan bağlılıklarını teyit ettiler.
Bu defaki süreç farklı olacak
Bu görüşmeler ışığında, aşamalandırılmış, anlamlı ve sonuç odaklı olacak müzakerelere uzlaşılmış bir başlangıç noktası teşkil edecek referans şartlarına mümkün olan en erken fırsatta ulaşmak için çaba ortaya koymayı kararlaştırdım. Bu bağlamda, Kıbrıslı Türk lider ve Kıbrıslı Rum lider ve Garantör güçler ile uygun bir aşamada gayri resmi 5+BM bir görüşme yapma olasılığı üzerinde çalışmayı taahhüt ettim. Bu defaki sürecin farklı olması gerektiği kabul edilmiştir.
Bu görüşmenin gerçekleştirilmesindeki desteğinden dolayı Almanya Federal Cumhuriyeti hükümetine teşekkürlerimi iletmek isterim.”
716 (1991) sayılı BM Güvenlik Konseyi kararındaki 4. Paragraf:
“Reaffirms further that its position on the solution to the Cyprus problem is based on one State of Cyprus comprising two politically equal communities as defined by the Secretary-General in the eleventh paragraph of annex I to his report of 8 March 1990.”
“Kıbrıs sorununa çözümün, Genel Sekreter’in 8 Mart 1990 tarihli raporunun 1. ekinin 11. paragrafında tanımlandığı şekilde iki siyasi eşit toplumdan oluşan tek Kıbrıs Devleti’ne dayalı olduğu yönündeki pozisyonunu da yeniden teyit eder.”
8 Mart 1990 tarihli BM Genel Sekreteri raporunun 1. Ekinin 11. Paragrafı:
“The political equality of the two communities in and the bi-communal nature of the federation need to be acknowledged. While political equality does not mean equal numerical participation in all federal government branches and administration, it should be reflected inter alia in various ways: in the requirement that the federal constitution of the State of Cyprus be approved or amended with the concurrence of both communities; in the effective participation of both communities in all organs and decisions of the federal Government; in safeguards to ensure that the federal Government will not be empowered to adopt any measures against the interests of one community; in the equality and identical powers and functions of the two federated States.”
“Federasyonda iki toplumun siyasi eşitliği ve federasyonun iki toplumlu yapısı tanınmalıdır. Siyasi eşitlik, federal hükümetin tüm birimleri ve idaresinde sayıca eşit katılım anlamına gelmemekle birlikte, farklı yollarla da yansıtılmalıdır: Kıbrıs Devleti’nin federal anayasasının her iki toplumun oluruyla kabul edilmesi veya değiştirilmesi gerekliliği; federal hükümetin tüm organları ve kararlarında her iki toplumun etkin katılımı; federal hükümetin bir toplumun çıkarlarına karşı herhangi bir önlem alma yetkisine sahip olmayacağının temini; iki federe Devletin eşitliği ve aynı yetki ve fonksiyonlarda olmaları.”
Akıncı: Rayından çıkmış görünen treni rayına yeniden yerleştirdik
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis, Kıbrıs saatiyle 20.30’da Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de katılımıyla Almanya’nın başkenti Berlin’de bir araya geldi.
Görüşmenin ardından açıklama yapan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres’in davetiyle Berlin’de önce ayrı ayrı sonra 3’lü toplantı yaptıklarını ifade ederek, görüşmede uzunca bir süre konuların enine boyuna değerlendirildiğini ifade etti.
Genel Sekreter’in açıklamasına atıfta bulunan Akıncı, “Buraya gelirken yaptığım açıklamalarda buradan Kıbrıs’a iyi haberlerin ulaştırılmasını temenni etmiştim. Kanaatimce olumlu bir adımdır. Rayından çıkmış görünen treni doğru rayına yeniden yerleştirildiğini diyebilirim. Ama sadece rayına oturması yeterli değil sonuca ulaşması için el birliğiyle çalışılmalıdır” dedi…
Genel Sekreter’in sürece katılmasının önemli olduğunu aktaran Akıncı, Genel Sekreter’in sürece yeniden doğrudan dahil olmasının önemli olduğunu, bunun nedenlerinin Doğu Akdeniz’deki gerginlik olduğunu değerlendirdiğini ifade etti…
Akıncı, genel sekreterin sürece katılımından memnun olduğunu belirterek, tümüyle tamamlanmamış referans şartlarının tamamlanmasında ve 5+BM şeklinde formüle edilen konferansın uygun bir noktada toplanabilmesi için hazırlık sürecini sürdüreceğini teyit etmesinin önemli olduğunu vurguladı…
Genel Sekreterin sürece ilişkin söylenenlerin anlamlı olduğunu, artık uzayıp giden bir sürecin söz konusu olmayacağını belirten Akıncı, artık ucu açık süreçlerin geçmişte olduğunun bu ifadelerle bir kez daha kendini gösterdiğini belirtti…
Crans Montana’dan sonra 30 Haziran belgesi üzerinde bir tarih tartışması yaşandığını ancak Genel Sekreterin açıklamasıyla bu konunun da geride kaldığını belirten Akıncı, içinde bulunulan noktanın olumlu olduğunu ancak geleceğe yönelik çalışılması ve herkesin üzerine düşeni yapması gereken bir aşamada olunduğunu belirtti…
Akıncı, iyi zamanlanmış bir süreç yaşanması gerektiğini ve bu süreçte Kıbrıs’ta toplumların siyasi partilerin yanı sıra sivil toplumun da mutlaka devrede olması gerektiğine inandığını söyledi…
Yeni bir dönemin başlatılmasının mümkün olduğunu ve bu çözümün iki toplumlu iki kesimli federal çözümün yaşanır kılacak olanların iki halk olduğunu belirten Akıncı, özellikle örgütlü kesimlerin buna ne kadar sahip çıkarsa o kadar yaşayabilir olacağını aktardı…
Gelinen eşikte bu olumlu adımın hayırlı olmasını dileyen Akıncı, soruları da yanıtladı
5’li konferansla ilgili inisiyatifi Genel Sekreterin yürüteceğini ancak herhangi bir tarih telaffuz etmediğini kaydeden Akıncı, Genel Sekreterin hem iki tarafla hem de garantörlerle diyaloglarını sürdüreceğini; 5’li toplantı için hazırlıklarını yapacağını ve sonucunda da tarihin belli olacağını kaydetti.
BM zemininde yürütülen bir çalışmanın söz konusu olduğunu kaydeden Akıncı, bunun resmi olarak BM zemininde de teyit edildiğini, bunun da 2 bölgeli 2 toplumlu bir federasyon olduğunu söyledi
Akıncı, beşli konferansın yapılması için Genel Sekreterin yoğun çaba harcayacağı intibasını edindiğini belirterek, konferansın önümüzdeki yıl mutlaka toplanacağına inandığını söyledi…
Rum liderin görüşmedeki tutumunun sorulması üzerine de Akıncı, BM parametrelerine sıkı sıkıya bağlı olan Kıbrıs Türk tarafının iyice algılanmasına sağlamaya yönelik çalışmalar yürüttüklerini kaydetti…
Akıncı, ısrarla üzerindeki durdukları konunun BM parametrelerine bağlılık olduğunu da kaydetti
Anastasiadis: Olumlu ilk adım atıldı
Rum Lider Nikos Anastasiadis, 3’lü görüşmenin ardından zorluklara rağmen “olumlu ilk adım atıldı” mesajını verdi.
Gayri-resmi görüşmenin ardından gazetecilere konuşan Anastasiadis, görüşmeciler ve BM Kıbrıs Özel Temsilcisi Jane Holl Lute adına, görüşmeler için yaratıcı bir çabaya değindi.
Yemeğin ardından BM Genel Sekreteri’nin yaptığı açıklamada dahil edilen unsurlara işaret eden Anastasiadis, bunun, hem Genel Sekreter hem de iki lider arasında bir fikir birliği oluşmasına neden olduğunu söyledi.
Bilinen zorluklara rağmen, bugünkü toplantının sonucunun diyaloğu sürdürme çabalarında çok olumlu bir ilk adım olarak kabul edildiğini belirten lider, Guterres’in iki lider ve garantör güçlerle birlikte uygulanabilir ve işlevsel bir çözüme yol açacak, hedefli ve yaratıcı bir diyalogun sürdürülmesine olanak sağlayacak referans koşullarını tamamlama yetkisi ile, gayrı-resmi 5’li konferans için çaba göstereceğini yinelemesinin önemli olduğunu da ekledi.
Ayrıca, her iki liderin de pozisyonlarının, aranan çözümü yönlendirecek temel parametrelerle ilgili olarak uyuştuğunu da kaydetti.
“Türkiye tehditlerine son vermeli”
Anastasiadis, referans şartları bir yana, görüşmelerin başlaması için Türkiye’nin Kıbrıs Cumhuriyeti’ne karşı yürüttüğü yasadışı faaliyetlerini sonlandırması, Mağusa’nın (Maraş’ın) yerleşime açılması tehditlerinden vazgeçilmesi gerektiğini söyledi.
