Temelleri 1968 yılında Koç Topluluğu'nun kurucusu Vehbi Koç tarafından atılan Türk otomotiv şirketi Tofaş'ın Türkiye'de ürettiği ve "Kuş serisi" olarak adlandırılan "Şahin, Doğan, Kartal" modelleri, aradan yıllar geçmesine rağmen hala ilgi görüyor. Şirket tarafından 2001 yılına kadar üretilen seri, üretildiği yıllarda Türkiye'de en fazla satılan binek araç oldu.
Halk arasında "Hacı Murat" olarak adlandırılan "Murat 124"ün hemen ardından üretimine başlanan ve bir dönem özellikle ailelerin rüyalarını süsleyen "Şahin, Doğan ve Kartal"ın üretimine, Tofaş yöneticilerinin aldığı karar doğrultusunda 2001 yılından itibaren son verildi. Türkiye'de üretildiği yıllarda özellikle taksi şoförleri tarafından tercih edilen bu araçlar, zamanla yerini daha teknolojik ve yakıt tasarruflu araçlara bıraktı.
Ancak Türkiye'de özellikle "hesaplı otomobil" arayanların ilk tercih ettikleri bu araçlar, aradan geçen yıllara rağmen hala birçok insan tarafından kullanılmaya devam ediyor. Kuş Serisi, özellikle yedek parçasının bolluğu, ülke yollarına uyumu, kolay modifiye edilebilmesi ve uygun fiyatı sayesinde hala tutuluyor. Türkiye'deki halka açık hemen hemen her otomobil pazarında karşılaşılan bu araçlar, en çok el değiştiren araçlar arasında yer alıyor. "Alımı ve satımı kolay" olarak nitelendirilen bu araçların alıcı kitlesi de gün geçtikçe değişiyor.
Serinin en önemli tercih sebeplerinden biri de yedek parçasının kolay bulunabiliyor olması. "Parçaları bakkalda bile bulunur" denilen bu araçlar, yakıt konusunda ise günümüz koşullarında aynı memnuniyeti sağlamıyor. Söz konusu araçlar kilometrede ortalama 0,30-0,35 kuruş LPG ve 0,40- 0,45 kuruş benzin tüketebiliyor.
"KUŞ SERİSİNİN ÜRETİMİNİ DURDURMAK ELBETTE KOLAY BİR KARAR DEĞİLDİ"
AA muhabirinin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Tofaş Üst Yöneticisi (CEO) Kamil Başaran, Tofaş'ın kurulduğu günden bu yana Türk otomotiv sektöründe öncü rol üstlendiğini ve Türkiye'nin sanayileşme sürecine önemli katkılar sağladığını anlatan Başaran, şirketin Bursa'daki fabrikasında üretilen ve 2001 yılına kadar üretimine devam edilen serinin, Türkiye'de geniş kitleleri otomobille buluşturduğu söyledi.
Kuş serisinin aynı zamanda Tofaş'ın yerli üretim ve ürün geliştirme kabiliyetini de tetiklediğini aktaran Başaran, şöyle devam etti:
"Kuş serisi otomotiv yan sanayisinin, satış kanallarının, satış sonrası hizmetlerin büyümesine ve gelişmesine de zemin hazırladı. Ancak Türkiye'nin giderek dünya ile entegre olan ekonomisi, tüketici eğilimlerindeki, yaşam biçimlerindeki değişim, küresel rekabet koşulları ve Türk sanayisinde yaşanan dönüşümle birlikte, Tofaş da kendini yenilemeye odaklandı. Bu yenilenme ve değişim sürecini başarıyla yöneten Tofaş, insana ve teknolojiye yaptığı yatırımlarla üretim kabiliyetlerini dünya standartlarına taşıyan, ürettiğini ihraç eden, ekonomiye ciddi katma değer yaratan bir kurum haline geldi.
Aynı süreçte, Tofaş'ın değişim vizyonu doğrultusunda, yeni pazar dinamikleri de dikkate alınarak, Kuş serisinin üretimi 2001 yılı sonunda iç pazarda bitirildi. İhraç pazarları için düşük adetlerde sürdürülen üretim ise ilerleyen yıllarda son buldu. Kuş serisinin üretimini durdurmak elbette kolay bir karar değildi. O zamanlar Kuş serisine talep yüksek bir seviyede devam ediyordu. İlk başlarda, bu kararımız yadırganmış olabilir. Ama Tofaş o dönemde, kendisine yeni bir gelecek inşa etmeye başlamıştı."
"GENÇLERİMİZİN KUŞ SERİSİNE OLAN İLGİSİNİN FARKINDAYIM"
Gençlerin Tofaş'ın Kuş Serisini "Tofaşk" olarak nitelendirmesini değerlendiren Başaran şunları kaydetti:
"Kuş serisinde, sahiplenme duygusunun çok yüksek olduğunu uzun yıllar gözlemledim. Kuş serisi, halen birçok kişi için önem arz ediyor. Bugün eğer, Türkiye'nin çeşitli yörelerinde insanlar bir araya gelip kulüpler kuruyorlarsa bu bizim Tofaş olarak bu araçların üretimini işimizin doruk noktasındayken durdurma kararı almış olmamızdandır. Eğer bu kararı almasaydık, bugün bu kulüpler kurulmazdı.
Ne mutlu bize ki insanlar geçmişteki başarımıza bugün nostaljik bir değer atfedip bu otomobillerin etrafında kendi kimliklerini ifade edebiliyorlar.
Gençlerimizin Kuş serisine olan ilgisinin farkındayım ve yaptıklarını ilgiyle takip ediyorum. Bu Tofaş için sevindirici bir durum. Dileğim, Tofaş'ın her zaman, ürettiği her modelle, benzer şekilde toplumun her kesimine hitap edebilmesi ve sürekli değer yaratan bir kurum olması."
"TOFAŞ GÜZELLİK YARIŞMALARI DÜZENLİYORUZ"
Kuş serisi araçlara en çok rağbet gösteren kitle arasında yer alan gençler, bu araçları kendi zevklerine göre kolaylıkla ve ucuz maliyetle modifiye edebiliyor. Modifiye konusunda birbirleriyle yarışan gençler, zaman zaman sosyal medya aracılığıyla bir araya gelerek araçlarını sergiliyor.
Sakarya'da esnaflık yapan ve sosyal medyada yer alan çeşitli Tofaş gruplarında yönetici ve üye olan Volkan İnci (25) isimli vatandaş konuya ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu. Kuş serisinin hayatlarında önemli bir rol teşkil ettiğini dile getiren İnci, "Farklı bir araç aldım fakat 92 model Doğan L aracımı satmaya kıyamadım. Zaman zaman sorunlar yaşasam da aracımı kendi isteğime göre modifiye ederek zevkle biniyorum. Sosyal medyada çeşitli illerden Tofaş kuş serisi seven arkadaşlarımızla bir araya gelerek 'Tofaş güzellik yarışmaları' düzenliyoruz. Bu tür organizasyonlarla hem sosyal çevremiz genişliyor hem de modifiye konusunda birbirimizle fikir alışverişinde bulunuyoruz" diye konuştu.
59 BİN LİRALIK ŞAHİN
AA muhabirinin Türkiye'de ki e-ticaret platformlarından olan sahibinden.com sitesinden derlediği verilere göre, Türkiye genelinde yaklaşık 22 bin Tofaş Kuş serisi araç satışa sunulmuş durumda. Söz konusu sitede bu araçlardan en yüksek fiyata sahip otomobil 59 bin liralık fiyatıyla 1995 model Şahin oldu. Bu aracı 50 bin liralık fiyatıyla 90 model Kartal L takip etti.
Yılın ilk 9 aylık döneminde site verilerine göre, Kuş serisi araçlara ilişkin ülke genelinde 44 bin 361 ilan yayınlandı. Bu ilanlarda en çok yer alan model 19 bin 244 adet ilanla Şahin oldu. Bunu 18 bin 604 adet ilanla Doğan ve 6 bin 513 adet ilanla Kartal izledi. İller bazında bakıldığında ise Şahin, Doğan ve Kartal araçlarda en fazla ilan veren şehir 6 bin 452 adet ilanla Ankara oldu. Başkenti sırasıyla 6 bin 125 ilanla İstanbul ve 3 bin 361 ilanla İzmir takip etti.
Söz konusu dönemde verilen ilanlarda satış rakamları ise modeller göre değişiklik gösteriyor. Doğan model araçlar ortalama 7 bin 750 lira, Kartal 6 bin 750 ve Şahin 6 bin 600 liradan satışa sunuluyor.
Kuş serisinin Türkiye pazarından çekilmesinden sonra bu araçlar dış pazarlara taşındı. Mısır, Suriye, Tunus, Etiyopya, Azerbaycan ve Yunanistan gibi ülkelerde de kullanılan araçlar, bu ülkelerde de özelikle de gençler ve taksi şoförleri tarafından ilgi gördü.
