Ülkenin altyapısına ciddi gelişimler kaydedecek kaynaklar hükümetin beceriksizliği ve projelere odaklanmaması nedeniyle geri gidiyor.
Hükümet altyapı için ayrılan 500 milyon TL kaynağın sadece yüzde 13’ünü kullanabildi.
“NİYET” BEKLİYOR: Türkiye tarafından KKTC altyapısının geliştirilmesi için hazırlanan ve KKTC hükümeti tarafından gerekli düzenleme ve projenin yapılması ile hayata geçirilebilecek projeler halen daha bekliyor. KKTC hükümeti tarafından niyet ortaya koyarak yapılması gereken projeler maalesef kaynakları hazır olmasına karşın yapılamıyor
SADECE YÜZDE 13’Ü: Rakamlara bakıldığında Türkiye Cumhuriyeti tarafından altyapı projeleri için ayrılan para toplam 511 milyon 833 bin 337 TL.Bu paranin 2017’nin sekiz aylık döneminde hükümet tarafından sadece yüzde 13’ü yani 68 milyon 647 bin 941 TL’si kullanılabilmiş durumda
EN FAZLA ULAŞTIRMADA: Türkiye tarafından verilen altyapı katkılarında en fazla kaynak ulaştırma sektöründe kullanıldı. Ulaştırma Sektörü toplam ödeneğin yüzde 26’sı kullandı. En az ödenek kullanılan alan ise, vatandaşın en çok şikayet ettiği “çevre…” İşi “çevre” olanlar, orman arazisi dağıtmakla meşgul
ALTYAPI PROJELERİ GENEL SEKTÖR RAKAMLARI (TL)
Toplam Ödenek Harcama Tut. Harcama Oranı(%)
Tarım Sektörü 22.200.000,00 4.837.499,89 21,79
Sanayi Ve Ticaret Sektörü 10.000.000,00 884.288,92 8,84
Ulaştırma Sektörü 86.600.000,00 23.176.681,97 26,76
Eğitim Sektörü 33.587.135,00 6.112.939,31 18,20
Kültür Sektörü 34.974.506,00 7.637.174,53 21,84
Sağlık Ve Sosyal Hizmet Sektörü 22.876.000,00 1.734.238,24 7,58
Diğer Kamu Sektörü 250.595.696,60 20.489.510,60 8,18
Çevre Sektörü 13.500.000,00 746.055,80 5,53
Savunma Ve Güvenlik Sektörü 37.500.000,00 3.029.552,37 8,08
TOPLAM 511.833.337,60 68.647.941,63 13,41
Bertuğ TOPAL
2017 yılında Türkiye tarafından KKTC altyapısının genelinin düzeltilebilmesi için ayrılan paranın sadece yüzde 13’ü kullanıldı.
Kaynak hazır olmasına rağmen hükümetin projeleri hayata geçirmedeki zayıflığı ve isteksizliği paranın da ayrılmış kaynak olarak bir kenarda durmasına neden oluyor.
Hal böyle olunca hem Türkiye’nin KKTC’nin kalkınması için ayrıldığı kaynak boşa gidiyor hem de hükümet ülkenin kalkınmasının önüne taş koymuş oluyor.
Rakamlara bakıldığında Türkiye Cumhuriyeti tarafından altyapı projeleri için ayrılan para toplam 511 milyon 833 bin 337TL.
Bu paranın ise sekiz aylık bir dönem geçmesine rağmen hükümet tarafından sadece yüzde 13’ü yani 68 milyon 647 bin 941 TL’si kullanılabilmiş durumda. Altyapılar için ayrılan ve her kaleminin tek tek kaynaklandırıldığı bu bütçe geçen yıl da olduğu gibi bu yıl da neredeyse dokunulmadan Türkiye’ye geri dönüyor.
Ciddi rakamlar “niyet” bekliyor
Türkiye tarafından KKTC altyapısının geliştirilmesi için hazırlanan ve KKTC hükümeti tarafından gerekli düzenleme ve projenin yapılması ile hayata geçirilebilecek projeler halen daha bekliyor.
KKTC hükümeti tarafından niyet ortaya koyarak yapılması gereken projeler maalesef niyet olmaması nedeniyle beklemede.
Ulaştırma için 86 milyon TL
2017 yılı ulaştırma sektörünün altyapısının iyileştirilmesi için KKTC’ye Türkiye’nin ayırdığı kaynak tam 86 milyon 600 bin TL. Projeler ve ödenekleri ise şöyle: KKTC Master Plan Uygulama Projesi 45 milyon TL, Ercan Havaalanı Geliştirme Projesi 2 milyon TL, Yol Yapım ve Bakım Projesi 35 milyon TL, Toplu Taşımacılığı Geliştirme Etüd Projesi 200 bin TL, Girne Antik Limanı Mendireğinin Tamiri Projesi 1 milyon TL, Limanların ve Diğer Kıyı Yapılarının Geliştirilmesi Projesi 1 milyon TL, Sivil Havacılık Proje Giderleri 100 bin TL ve Gemi Trafik Yönetim Projesi için 2 milyon 300 bin TL.
2017 yılında 86 milyon 600 bin TL’lik kaynağın sadece 30 milyon TL’lik bölümü kullanılmış durumda.
Savunma ve güvenliğe 37 milyon 500 bin TL
Türkiye’nin kaynak sağladığı alanlardan biri olan Savunma, Güvenlik ve Adalet sektöründe de durum ulaştırmadan farklı değil. 37 milyon 500 bin TL’lik kaynağı sadece 8 milyon TL’si kullanılmış durumda. Cezaevi’nin Geliştirilmesi Projesi için ayrılan 700 bin TL’nin sadece 188 bin TL’si, Gönyeli Polis Karakolu İnşaatı Projesi için ayrılan bir milyon 250 bin TL’lik bütçenin hiçbiri kullanılmadı. Güzelyurt İtfaiye Binası Projesi için ayrılan 1 milyon 400 bin TL’lik kaynağın 839 bin TL’si kullanılırken, Polis Teşkilatını Güçlendirme Projesi için ayrılan 1 milyon 750 bin TL’lik bütçeye ise dokunulmadı. Polis Okulu Binası Projesi için ayrılan 2 milyon 400 bin TL’lik kaynağın 1 milyon 482 bin TL’si kullanılırken, ülkede ciddi sorun haline gelen ve her fırsatta ifade edilen yeni bir cezaevi için ise tam 30 milyon TL’lik kaynak var. Bugüne kadar bu kaynaktan 519 bin TL kullanıldı.
En düşük kullanılan kalem geliştirme projelerinin olduğu kalem
Diğer Kamu Sektörü kalemi altında bulunan ve ciddi kaynak ayrılan bazı projelere neredeyse hiç para harcanmadı.
Devletin projeyi işleme koyması ve niyetinden başka bir şey istemediği bu projelerde Türkiye toplam 206 milyon 795 bin TL ayırdı. KKTC hükümeti ise bu paranın sadece yüzde 9’una denk gelen 19 milyon 781 bin TL’sini kullandı. Bu kalemde yer alan kaynaklar ve kullanılma durumları ise şöyle: BRT Altyapı Yatırımlarına Katkı kaleminde 1 milyon TL kaynaktan 446 bin 759 TL’si, Maliye İdaresini Geliştirme Projesi’nde 600 bin TL kaynağın 102 bin TL’si kullanıldı.
Diğerleri ise şöyle:
Rekabet Kurumunu Geliştirme Projesi 200 bin TL’den 64 bin 586 TL’si kullanıldı.
Tamamlama Projesi’nin 20 milyon 395 bin TL’lik kaynağından hiç kullanılmadı.
TC’den Görevli Olarak Gelen Kamu Görevlileri ve Uzmanların Ücretleri Projesikapsamında 5 milyon TL’den 1 milyon 398 bin TL kullanıldı.
Diğer projeler şöyle;
Hizmet Binaları Yapım Geliştirme ve Tamamlama Projesi 29.000.000TL kaynaktan 688.305 TL kullanıldı.
Hizmet İçi Eğitim Programlarının Desteklenmesi Projesi’nin 300 bin TL kaynağından hiç kullanılmadı. Otomasyon Projelerine Katkı Projesi’nin 1 milyon 350 bin TL’lik kaynağından 250 bin TL kullanıldı.
Dernek, Birlik, Kulüp, Sendika, Vakıf vb. STK’lara Katkı Projesi’nin 6 milyonluk kaynağından 1 milyon 271 bin TL kullanıldı.
Belediye ve Köylerin Altyapı Yatırımlarına Katkı Projesi’nde 140 milyon 200 bin TL’lik kaynaktan 15 milyon 558 bin TL kullanıldı.
Müşavirlik Hizmetleri Projesi’nin1 milyon 300 bin TL’lik kaynağından 492 bin 425 TL kullanıldı.
Akaryakıt Birimi Laboratuvarının Geliştirilmesi Projesi, Tapu ve Kadastro Hizmetlerinin Geliştirilmesine Katkı Projesi, Posta Dairesi Hizmetlerinin Geliştirilmesine Katkı Projesi, Vakıflar İdaresi Projesi, Maliye Otomasyon Projesive KKTC’de Nirengi Ağı Oluşturulması Projesi’nin kaynaklarının ise hiçbiri kullanılmadı.
Sağlık alanında da durum iç açıcı değil
Sağlık ve Sosyal Hizmet Sektörü’nde de durum çok da iç açıcı değil. TC yardımları ile yapılan ve tamamlanan tek proje Onkoloji Hastanesi olarak görülüyor. Geriye kalan tüm projelerin kaynakları ise neredeyse hiç kullanılmadı. 22 milyon 376 bin TL’lik kaynaktan sadece 1 milyon 734 bin TL kullanıldı. Bu kullanılan paranın büyük bir kısmı da Onkoloji Hastanesi’ne kullanıldı.
Çevre Sektörü
Çevre Sektörü’nde kullanılan para sadece 746 bin TL. Türkiye’nin proje karşılığı altyapı projelerine verdiği kaynakların kullanımı ile ilgili sorunlar her sektörde var. Çevre sektöründe ise ayrılan altyapı kaynağı üç buçuk milyon TL olarak görülüyor. Bu kaynağın ise sadece 746 bin TL’si kullanılabilmiş durumda.
Sağlık Sektörü
Proje İsmi Kaynak (TL) Kullanılan (TL)
Tıbbi Teçhizat ve Ambulans Alımı Projesi 6 milyon 134 bin 200
Sağlık Hizmetlerinin Geliştirilmesi Projesi 5 milyon 63 bin 626
Onkoloji Hastanesi Yapım Projesi 1 milyon 576bin 1 milyon 176 bin 052
Sosyal Hizmet Projesi 8 milyon 300 bin 360 bin 360
Devlet Laboratuvarına Teçhizat Alımı Projesi 1 milyon 500 bin 0
Devlet Hastanesi Etüd Projesi 500 bin 0
Çevre Sektörü
Proje İsmi Kaynak Kullanılan
Türkiye’den Su Getirme Projesi KKTC Dağıtım Kısmı 1 milyon 300 bin 560 bin 513
Ülkesel Fiziki Plan Projesi 100.000 0
Özel Çevre Koruma Bölgeleri Koruma Projesi 100.000 0
Çöp Alanlarının Rehabilitasyonu Projesi 2.000.000 185.543
Atık Su Arıtma ve Sulama Suyu Sistemleri Projesi 10.000.000 0
Tarım Sektörü
Proje İsmi Kaynak Kullanılan
Meteoroloji Hizmetlerinin Geliştirilmesi Projesi 500.000 26.434
Bitki Koruma ve Bitkisel Üretimi Geliştirme Projesi 1.600.000 457.370
Tarım Bilgi Sisteminin Oluşturulması Projesi 500.000 19.980
Merkezi Bitki Sağlığı ve Karantina Lab. Kurulması 1.000.000 0
Organik Tarımın Geliştirilmesi Projesi 200.000 47.822
Hayvancılığın ve Hayvan Barınaklarının Geliştirilmesi 3.500.000 153.054
Balıkçı Barınaklarının İyileştirilmesi ve Geliştirilmesi 3.000.000 143.647
Hayvan Islahı, Hayvansal Hastalıklarla Mücadele Projesi 3.500.000 2.579.872
Sınır Kontrol Noktası Oluşturma Projesi 2.000.000 0
Tarımsal Araştırma ve Geliştirme Projesi 2.400.000 215.404
Ormancılık Sektörünü Geliştirme Projesi 4.000.000 1.193.919
Sanayi ve Ticaret Sektörü
Proje İsmi Kaynak Kullanılan
Organize Sanayi Bölgeleri Altyapıİnşaatına Katkı Projesi 10.000.000 884.289
Kültür Sektörü
Proje İsmi Kaynak Kullanılan
Din Hizmetlerinin Geliştirilmesi ve Katkı Projesi 19.877.571 3.459.327
Kıbrıs Vakıflar İdaresi Projeleri Katkı Projesi 4.500.000 1.569.621
Tanıtma, Enf.ve Tören Giderlerine Katkı Projesi 6.796.935 1.893.788
Anıtlar, Şehitlikler ve Müzeler Yapım ve Onarımı Projesi 1.000.000 0
Arkeolojik KazıÇalışmalarına Katkı Projesi 1.000.000 263.640
Eski Eserlerin Restorasyonu Projesi 800.000 230.164
TC-KKTC Kültür ve Sanat İşbirliği ve Katkı Projesi 1.000.000 220.635
