Artık KKTC’nin sistemsiz eğitiminin ‘sistemli’ hale getirilmesi için çaba sarfedilmelidir; yoksa çağı yakalamak için daha çok ıskalanacak. Eski, geleneksel olarak nitelenen unsurlar ayıklanmalıdır. Bunu yerine ‘yaratıcı’ ve ‘üretici’ ilkeleri ‘sistem’ olarak kabul edip, sistemsiz KKTC eğitimi yeniden kurgulanmalı; kurtarılmalıdır.
Derslerden başlanmalıdır. Geleneksel eğitimin 1900’lerden gelen ‘dersler’i, çağın gerektirdiği nitelikleri kazandıracak derslerle yer değiştirmelidir. Örneğin Hayat Bilgisi dersi dünya genelinde (ulaşabildiğimiz kadarıyla) üç ülkenin eğitim sisteminde mevcut; Türkiye, Almanya ve KKTC. Pek çok ülke okulöncesinden itibaren Hayat Bilgisi dersini ‘Fen’ ve ‘Vatandaşlık’ olarak ikiye ayırmış. Küçük yaşlardan başlayarak Fen ve toplumsal konuları içeren ‘Vatandaşlık’ konularını ayrı ayrı inceleyip, uzmanlık bağlamında dersi yeniden düzenlemiştir.
Belki de doğrusu budur; çünkü Fen Bilimleri alanında ne buraların sistemsiz eğitiminde yetişen ne de eğitim sistemimizin birebir çakıştığı Türkiye Cumhuriyeti’nde ‘kuram’ ya da ‘teori’ üreten bireyelerin yetişmemesi manidardır. İnsanımız fen bilimleri ile ilgili konuları yaşama aktaramıyor. Bu nedenle de teknoloji ve endüstri üretiminde bizler yokuz. Nedeni belli; fen konularını da diğer dersler gibi ‘ezberliyoruz’. Genleşme, buharlaşma, ivme, hücre gibi kavramları ezberliyoruz ama bu kavramların teknolojideki yerini, teknolojide nasıl kullanılabileceğini yordamada, teknolojide nasıl uygulanacağında, analizini ve sentezini yapmada zorlanıyoruz.
PİSA direktörü Andreas Schleicher, buraları ile örtüşen eğitim sistemi olan Türkiye Cumhuriyeti eğitim sistemi ile ilgili yorumları da bunu destekliyor*. Schleicher şunları diyor, ‘Türk öğrencilerin verilen hangi görevlerde daha iyi hangilerinde kötü olduğuna batığınızda bir şey dikkat çekiyor diyor ve ekliyor; öğrendikleri bilgiyi yeniden üretme görevi (yani bir şeyi ezberlemek ve onu kağıda dökme görevi) verildiğinde çok iyi notlar alıyorlar fakat ellerindeki bilgiyi yaratıcı bir şekilde uygulamaları istendiğinde zorlanıyorlar. En önemli vurgusu ise şu; Türk öğrencilerin iyi oldukları alanlar artık dünyada daha önemsiz’.
Ayrıca şunları da ekliyor Schleicher; ‘Türk eğitim sistemi yeni dünya düzenine ayak uyduramıyor. Öğretmene ders kitabı verdirmek ve öğrencilerin kitabı ezberlemesini istemek artık işe yaramıyor. Matematikçi gibi düşünmelerini sağlamak lazım diyor. Ve örnek veriyor; Fonksiyonlar sadece denklem ve formül demek değil. Mesala Ebola hastalığı dünyada nasıl ve hangi hızla yayıldı? Bunu hesaplamak için üstel foksiyona ihtiyacınız var diyor. Sorunun nedenini ve doğasını anlamak formül ezberlemekten daha önemli’.
PİSA direktörü 2015 sonuçlarına göre Türk öğrencilerin bilim ve matematikte OECD ülkeleri arasında sondan ikinci gelmelerini ise şu soruları sormamaya bağlıyor: ‘Bilimsel araştırma nedir, bilim insanı ne gibi soruları yanıtlayabilir, nasıl bir hipotez geliştiririm, onu nasıl test ederim?” Mesela biyoloji, fizikte içerik bilgisi sorduğumuzda Türk öğrenciler gayet iyi. Ama internetten de bulabileceğiniz bu bilgilere sahip olmanın anlamı ne ki’.
Buraların eğitimi de Türkiye Cumhuriyeti’nden transfer ve çok daha sistemsiz. Durmumuz aynı. Dünyalı bir eğitim sistemi kurgulamak için bu önerilere kulak asmanın zamanı geldi.
- yüzyıl artık Endüstri 4.0 dönemini yaşıyor. Oraya girmeyi zorlamak lazım. Derslerin yeniden, teknoloji bağlamında kurgulanması zorunlu. Dersler yeniden üretime dönük olarak hazırlanmalı. Okulöncesinden yükseköğretime kadar tüm eğitim programları elden geçirilmeli. Öğretim programlarında öğrencileri bilgiye sahip olmaları yanında, öğrendikleri bilgileri kendi bilgileri ile yorumlamaları ve Endüstri 4.0 döneminin ihtiyacı olan teknolojiye uygulamaları için zorlamak lazım. Öğrenilere bilgilerin analizi ve sentezini yapmaları ve en önemlisi bilgiyi değerlendirmeleri için fırsatlar yaratmak gerekir.
Yeni eğitim ve öğretim programları tasarlanmazsa gelecek 20 yılda da bir nesil heba edilmiş olacak. En kötüsü de KKTC sistemsiz eğitimi ile hala daha eski dersleri ezberleyen öğrenciler ile KKTC toplumu dünya dışında, izole bir şekilde yaşamaya devam edecek.
*https://www.haberturk.com/pisa-direktoru-andreas-schleicher-ogrettikleriniz-artik-gereksiz-1711035
