Kentsel yapılaşmadaki çarpıklıklar en önemli toplumsal sorunlar sıralamasında başlardaki yerini korurken bölgesel bir belediye olan Mehmetçik’te imar planı uygulamasına geçiliyor. İmar planı uygulamasının yavaş şehir kriterleri arasında yer aldığını söyleyen ve “bu hedef bizim seçim vaatlerimiz arasındaydı” diyen Belediye Başkanı Cemil Sarıçizmeli ile Mehmetçik’te uygulamaya çalışılan imar planını konuştuk:
Poli: İmar planı bir tek Lefkoşa’da var, Girne, Mağusa hatta İskele aşırı yapılaşmanın ağır tehditi altındaki kentlerimiz. Bu bölgelerin acil eylem planlarına ihtiyaç varken hiç gündeme gelmemiş Mehmetçik bölgesinde planlanmış imara geçme fikri neyin sonucu oluştu? Bir fantezi mi yapıyorsunuz? Yapılsın bir köşede dursun mu dediniz? Gerekçelerinizi açıklar mısınız?
Cemil Sarıçizmeli: Bizim sahip olduğumuz idari bölge bir süreden beridir yavaş şehir (citta slow) statüsündedir ve imar planı yapma, bizim yavaş şehir olma sürecinde verdiğimiz taahhütlerden birisidir.Yavaş şehir olma tüzüğü imar planı gerçekleştirmeyi şart koşuyor. 2016 yılında üyeliğe başvuru sırasında 2018 yılına kadar imar planı uygulamasına geçeceğimizi taahhüt etmiştik. Bu hedef ayni zamanda bizim bir seçim vaadimiz ve olmazsa olmazımızdır. Dolayısı ile bu taahhütleri ve mevcut durumu dikkate alarak yöremiz için imar planı çalışmalarımızı başlatıp oldukça da iyi bir mesafe katetmiş olduk.
Mehmetçik bölgesinin ayrıca Bafra Turizm Bölgesi’nden kaynaklanan özel bir durumu vardır. Öyle görülüyor ki bölgemizde önümüzdeki 10-15 yıl içerisinde büyük bir nüfus yoğunlaşması ve buna paralel olarak hatırı sayılır büyüklükte bir yapılaşma gerçekleşecektir.
Poli: Bafra Turizm bölgesinde gerçekleşmiş ve gerçekleştirilecek olan turizm yatırımlarından mı bahsediyorsunuz?
Cemil Sarıçizmeli: Evet evet orada büyük ölçekli 14 adet turistik tesis yatırımı söz konusudur ki bunun karşılığı 15 bin civarında yatak kapasitesidir. Uluslararası uygulamalara bakıldığı zaman her iki turistik yatak için bir personel istihdam edildiği dikkate alınırsa bölgeye turist yoğunlaşması dışında 7-8 bin civarında çalışan bir nüfusun da yerleşeceği hesaplanmaktadır. Halen iki tesis faaliyettedir ve önümüzdeki yaz mevsimine kadar bu sayı dörde çıkacaktır. İnşaatlarına başlanmış veya başlanmak üzere olan yeni girişimler de vardır. Otellerde çalışan ve çalışacak olanların ikamet edecekleri yeni konutlara ihtiyaç vardır. Yerel yönetim olarak bizim bu gelişmeyi dikkate almamız planlama konularına yoğunlaşmamız gerekmektedir. Yapmaya çalıştığımız da budur.
Poli: İmar planının kapsayacağı alanlar Bafra bölgesi ile sınırlı değildir değil mi?
Cemil Sarıçizmeli: Hayır plan, belediyemizin bütün idari sınırları içinde kalan yerleşim yerlerini kapsamaktadır. Çalışmalarımızla her bir bölgeye yönelik olarak yavaş şehir kriterlerine bağlı kalınarak inşaat planlaması yapmayı hedefliyoruz. Başlangıcın Bafra’dan olması, oradaki aciliyetten kaynaklıdır. Bafra için zaten bir emirname vardır ve biz bu emirnamenin bir yasa ile güncellenmesini öngördük. Bölge ile ilgili tüm çalışmalarımız 2018 yılı sonuna kadar tamamlanıp yürürlüğe girmiş olacak.
Poli: Bu çalışmadan siz kendi adınıza hiçbir endişe duymuyor musunuz? İnsanların veya şirketlerin arazilerinin geleceği ile ilgili kararlar vereceksiniz. Bu durum hoşnutsuzluklara yol açabilir. “İmar planı olmayan komşu yörelerde 10 kata kadar inşaat yapılabilirken bu başkan bizim haklarımızı kısıtlıyor” denebilir. Siyasi bir kimlik olarak bu durumdan hiçbir çekinceniz yok mu?
Cemil Sarıçizmeli: Olmaz olur mu? Bu tür girişimlerin her zaman siyasi riskleri olabilir, sonuçta insanların özel ekonomik alanları ile ilgili kararlar veriyorsunuz. Ancak kontrolsüz ve hedefsiz yapılaşmaların orta ve uzun vadede zarar vereceğine inanıyoruz. Bu tür hareketlerin gelişimin, bölgenin öngörülen ekonomisine ve doğal dokusuna uyumlu olması gerekiyor. Proje tamamlanıp uygulandığı zaman herkesin kazançlı olduğu bir durum ortaya çıkacaktır.
Poli: Bu tür planlamalar nasıl bir yöntemle yapılıyor? Mesela siz bu tür bir işi ilk defa yapıyorsunuz. İnanın ki diğer belediyelerin gözü sizin üzerinizdedir “bu adam bu işi başarabilecek mi?” diye. Napıyorsunuz? Köy muhtarlarını çağırıp tartışma mı yapıyorsunuz?
Cemil Sarıçizmeli: Bu iş için belediyemize öncelikle bir şehir plancısı istihdam ettik. Mevcut durumu masaya koyduk ve bazı taslaklar oluşturduk. Her bölgeye yönelik olarak niyetlerimizi o bölge insanları ile toplanıp tartıştık. Bizim tavrımız gelişmelere bölgesel kalkınma planlaması çerçevesinde bakılmasıdır. Yöre insanları sorular sorarak her bir şeyi iyice anlamaya çalışıyorlar, öneri yapıyorlar. Tartışmalar ve önerilerle taslak daha da gelişiyor. Yöre insanlarımız bu aşamadan sonra bölgedeki imar faaliyetlerinin bir plan çerçevesinde olması konusunda nerede ise oy birliği içerisindedirler.
Poli: Yörenizde eko ve akro turizme yönelik girişimler var. Plan taslağı bu girişimleri destekliyor mu? Veya yöre insanları planın bu girişimleri desteklemesini talep ediyorlar mı?
Cemil Sarıçizmeli: Plan taslağımızla biz bu tür yapıların gelecekte de korunmasını ön görüyoruz. Büyük ölçekli kumarhaneli turizmden farklı olarak küçük ölçekli tabana yayılmış yaygınlaşmış bir turizmin de mümkün olduğunu bölgemizin bu tür bir faaliyet için oldukça uygun olduğunu düşünüyor ve söylüyoruz. Bölgemizde esas destek görmesi gereken alanın bu alan olduğuna inanıyoruz.
Poli: İmar planı çalışmalarınızda gözlemleyebildiğimiz kadarı ile beklenmedik yerlerden eleştiri hatta saldırıya uğradınız. Bazı meslek elemanları ve kanaat sahipleri sanal medyada “onlar kim ki imar planı yapıyorlar” türü tepeden bakan küçümseyen eleştiriler yaptılar. Eleştirileri okuyanlar, “kentliler taşralılara hesap soruyor” kanaatini edindiler. Neden böyle oldu?
Cemil Sarıçizmeli: Ne yazık ki, planlama olayını en çok savunması gereken kimi çevreler, “ne münasebet de orada planlama yapılıyor, onlar da kim oluyor” tarzında garip endişelere büründüler. Biz ülkenin ve bölgenin çıkarları yönünde bir gelişim yaratmaya çalışıyoruz ancak bizim bunu yapabilecek kapasitede olmadığımızı ileri süren kimileri durmamızı ve çalışmalara son vermemizi talep ediyorlar. Oysa bu ölçekteki bir belediye bu tür bir sorumluluğa soyunuyorsa bu işi bildiğini iddia edenlerin gelip yardımcı olmaları ve katkı yapmaları beklenir ama öyle olmuyor. Oysa biz, yasa gereği Şehir Planlama Dairesi ile birlikte çalışıyoruz. Kendi şehir plancımız var ve bazı mimar ve mühendislerden ve Doğu Akdeniz Üniversitesi’nde görev yürüten iyi kariyerlere sahip kimi hocalardan oluşan bir çalışma grubumuz var. Çok iyi analizler yaparak stratejiler belirliyoruz. Bölgenin geleceği ile ilgili olarak görüşleri olan ve katkı yapmak isteyen herkese karşı kapılarımız açıktır.
Poli: Sizin belediye başkanlığınızla birlikte bölgenizde tarım üretiminde yenilenme ve kooperatifleşme yönünde bir devinim başladı. Kurduğunuz bir araştırma merkezi ile tarımda denenmiş bölgesel tohumların tarıma yeniden kazandırılması, organik tarım üretimi ve geleneksel ürün olan üzümde üretim ve pazarlama kooperatifi kurulumu için adımlar attınız. İmar planı çalışmalarınızda yaratılmaya çalışılan bu kolektif kültürün pozitif bir etkisini görüyor musunuz?
Cemil Sarıçizmeli: Kooperatifçilik kültürü Mehmetçik yöresi için hiç de yeni değil. Örneğin 1970’li yılların sonlarında kurulan bir üzüm kooperatifi aracılığı ile hasat döneminde günde 20-30 ton kadar yaş meyve üzüm, İngiltere’ye ihraç edilebiliyordu. Bu durum bir süre devam etti ve 1980’lerde sonlandı. Şimdi biz, bu sürecin yeniden canlandırılması için ortaya konan çabalara destek oluyoruz. Tarım üretiminde gıda güvenliği bakımından güvenilir bir bölge ve değerli bir markaya dönüşmek için çok çaba sarf ediyoruz. Zaten takip etmekte olduğumuz yavaş şehir uygulamasının bir diğer prensibi de bölgesel kalkınma politikası izlenmesidir. Tarım üzerinden bölgesel kalkınma faaliyetlerimiz, bunun sonuçlarının turizme kazandırılması, bölgesel turizmin gelişmesi ayni zamanda bizim belediyecilik politikalarımızı oluşturuyor. Sonuç olarak bu birlikte planlama ve çalışma kültürü, imar planının oluşumunda pozitif katkılar sağlamaktadır.
Poli: Size çok teşekkür ederiz.
