Haftanın en çok konuşulan olayı Rum Yönetiminin akaryakıt konusunda şahsi amaçlı kullanılmak üzere arabalardaki yakıt miktarını ölçme üzere yaptığı mantıksız ve gereksiz kontroller olmuştur. Çünkü Yeşilhat Tüzüğü açıktır ve yapılan gümrüklerdeki bu denetim, iyi niyetle bağdaşmayan, ufak işlerle gerginlik yaratılmasına yönelik absürt bir hareket olmuştur. Her ülke, sınırlarında şüphelenildiğinde münferit kontrol yapılabilir ancak bu kadar yıldır her gün onbinlerce insanın karşılıklı geçtiği ve belli miktarlarda şahsi amaçlı yaptığı alış veriş niteliğindeki bu tür bir akaryakıt alımının büyütülerek astarı yüzünden pahalı bir gerginlik yaratılmasına neden olunması, toplumlararası güven çabası yerine, bunun tam tersi kısıtlayıcı ve Güneyden Kuzeye geçenlere korku salıcı bir teşebbüste bulunulması hiç de dostane bir davranış olmamıştır.
Neyse ki sonuçta Rum Yönetimi Başkanlığı inisiyatifi ile kaldırılmıştır. Ancak Başkanlığa sorulmadan mı yapılmıştır. Öyle ise bu da yanlış. Bu konuda Türk tarafının tepkileri yanında Rum basınında ve kamuoyunda da bu uygulamanın pek rağbet görmediği anlaşıldı, hatta kınandı. Belki de bu yöndeki kamuoyu görüşünün etkisi de oldu.
İkinci diğer bir konu, Et Kaçakçılığı. Son yıllarda özellikle gittikçe artan bir sıklık ve miktarlarda et kaçakçılığının devam etmekte olduğu ve arkasının kesilmediği görülmektedir. Kanaatimce kesileceği de yoktur. Çünkü doğa ve piyasa boşluk tanımaz. Eksikliği bir şekilde, en kötüsü de kaçakçılıkla doldurulur. Hem gayrı yasallıklar artar, hem gayrı sıhhi şartlarda kontrolsüz, insan sağlığını tehdit edebilecek boyutlarda ve devletin mali kayıplarını ve devlet otoritesini de zayıflatan bir çok mahzurları da beraberinde getirir.
Şimdi konuya derinliği ile bakalım. Bir zamanlar hayvan yetiştiriciliğinin, toplam nüfusun üzerinde ihtiyaç fazlalığı dolayısıyla canlı hayvan ihracı yapılan KKTC’de, şimdi bırakın ihracatı her gün tonlarca kaçak et yakalınıyor. Acaba yakalanamayanların miktarı ne? O da hiç bilinmiyor. Nedeni de ortada. Hayvan popülasyonuna göre çok artan nüfusumuz, milyonu aşan turistler, 100 bini aşan öğrenci ve aileleleri. Bu kadar tüketici artışına yetmediği aşikâr olan et üretimi karşısında kaçakçılığı önlemek için hayvan popülasyonunun arttırılmasına kadar (ki şimdiki ülke doğal şartlarına göre zordur) sürecek dönemde, ithalat yapmaktan başka bir çare yoktur.
Son 8 yılda küçük baş ve büyük baş hayvan sayısında çok az bir artış yılda 3-5 bin, hatta 2016 yılında DPÖ istatistiklerine göre hem küçükbaş hem büyükbaş hayvan sayısında azalma görülmektedir. Sonraki yıllar yayınlanmadığı için bilmiyoruz. Dolayısıyla ithalatın bir çok açıdan gerekliliği ortadadır. Meyve ve diğer yiyecek mallarında olduğu gibi.. Dünyada her ülkede eksiklikler için, her yerde yapılan olağan bir işlemdir. Bu konuda yıllardır niye bu kadar tereddütlü davranılıyor. Anlamak mümkün değil. Kaçakçılık kontrol altına alınamazsa ki ihtiyaç madem ki var alınamayacak, etteki bu kargaşa düzeni her alana yayılma temayülü gösterecektir . Hükümetçe en uygun görülecek ülkelerden ithalat yapılmalı.. Hatta gümrüğü ödenerek Güney’den de resmi yolla ve sağlık kontrolüne tabi tutularak kontrollü bir şekilde yapılabilir. Veya daha uygun koşullarda ucuz olan AB ülkelerinden muntazam bir şekilde ihtiyaca uygun miktarlarda yapılabilir. Devlet otoritesini ve düzeniyle birlikte ihtiyacı karşılamak ve tüketiciyi de korumak şarttır. Türkiye’de de üretim eksikliği dolayısıyla et çok pahalı olduğu cihetle ithalata başlanacağı yetkililerce dile getirilmektedir.
Bu üreticiyi mağdur etmek anlamında değildir. Halkın ihtiyacına yetmediği aşikâr olan bir malı karşılamak ve makul fiyatlarda tüketiciye sunmak gerekir.
Üretici hakları da üretim şartları konarak korunmalı ve üretim artışı da devlet desteğinde ülke doğal gerçeğinin verdiği kapasite oranında ve ekonomiye yük ve aşırı maliyet yüklememek üzere geliştirilmelidir. İşte Güney’de de ülke şartları aynı. Ancak üretmediği eksiğini ithalatla karşılamakta halkına ucuz ve kaliteli çeşitli standartlarda et sunmaktadır. Biz de yapabiliriz.
Haftanın İyi haberleri; Devlet laboratuvarının canlandırılması için alınmakta olan önlemler ve Araç kayıt dairesinin ihalesi. Yanmasından bu güne kadar Laboratuvarın eksikliğinin görev kapsamı bakımından ülkeye ve halka yarattığı çok yönlü zarar hiçbir ölçü ile ölçülemez. Eksikliği ile Trafik suçlarını arttıran ve devletin gelir kaynaklarından biri olan ve olağanüstü sayıda artan araçlar karşısında şimdiki koşulların yetersizliğinin giderilmesi için başlatılan çalışma da.
Kurlar ve Ticaret Savaşları;
Türkiye’de seçimlerden önce ani yükselen kurlar ve faizlerin ardından seçimlerden sonra bir miktar düşüş sağlanmış ancak hafta sonuna doğru tekrar yükselme temayülüne girmiştir. Dünyada ABD kaynaklı ekonomik ve mali önlemler ve ticaret savaşları içinde Gelişmekte olan ülkeler sarsıntılar içine girmiştir. Bu da 2008 yılından bu yana parasal genişleme politikalarının gelişmiş ülkelerce uygulandığı ve dünyaya salınan bol para dönemlerinde ilgili ülkelerin yapısal reformlarını gerçekleştirmemeleri sonucu kalkınmalarını yabancı sermayeye dayandırmaları ve ekonomilerindeki yabancı sermayeye bağımlılığın bu dönemde daha fazla devam etmesi ve kendi iç dinamiklerinin yaratılamaması ve ekonomik ve mali dengelerinin sağlanamamasından kaynaklanmaktadır.
Yani şimdi bu kur artışlarıyla gelişmekte olan ülkeler bunun faturasını ödemektedir. İlgili ülke para birimleri de, yabancı sermaye ihtiyacına bağlı olarak, ve ekonomilerindeki eksilen ve açık veren döviz pozisyonlarının tamamlanmasına yönelik dövize olan talebin artmasıyla da kurlar artmaya devam etmektedir.
Türkiye’de de cari açık, ticaret açığı, döviz rezervlerinin azalması sorunları ve kur artışlarına yönelik döviz kazandırıcı önlemlerle ilgili olarak, kamuoyunun gözleri, seçimler sonucu yeni sistemle kurulacak ve kadro hazırlığı içinde bulunulan yeni Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi oluşumuna ve ekonomi Politikalarına çevrilmiştir. Hayırlısı olsun..
