Başkent Washington’da ABD lideri Trump’ın görevden azledilmesi (impeachment) artık açık açık konuşuluyor. Bazı Demokrat Parti’lililer, azil sürecinin başlatılması için başvuruda bulunabileceklerini ilan etti. Ancak asıl sürpriz Cumhuriyetçi Parti’den geldi. İlk kez bir Cumhuriyetçi Kongre üyesi azil ihtimalinden bahsetti.
Amerikan tarihinde bugüne kadar üç başkan için azil süreci başlatıldı, Clinton ve Johnson beraat ederken Watergate skandalının kahramanı Nixon istifa etmek zorunda kaldı.
Başkanlık seçimlerine Rusya’nın etkisini araştıran bağımsız soruşturmanın başına eski FBI başkanı Mueller getirildi.
Son dönemde Washington’dan yaptığı analizlerle dikkat çeken BBC muhabiri Anthony Zurcher, atamayı “Rusya hikayesi şimdi yeni ve daha ciddi bir safhaya giriyor” sözleriyle değerlendirdi. Rusya lideri Putin, dün yaptığı açıklamayla Trump’a kefil olmuştu.
Comey’nin tutanaklarına göre, ABD lideri istifa etmek zorunda kalan Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn hakkındaki soruşturmanın kapatılmasını istemişti. Zira söz konusu soruşturma, Flynn’nin Rusya bağlantılarını araştırıyordu. Bir fırtınanın ortasında kalan Trump, suskunluğunu ilk kez bozdu ve “Tarihte hiçbir politikacıya bana davranıldığı gibi kötü davranılmadı” dedi.
Halihazırda Kongre’nin iki kanadı Senato ve Temsilciler Meclisi’nde çoğunluk Cumhuriyetçilerin elinde bulunuyor. Temsilciler Meclisi’nde Demokratların 193, Cumhuriyetçilerin 238 sandalyesi bulunuyor.
Senato’da ise fark çok daha az. Cumhuriyetçiler 52 üyeyle Senato’da yer alırken, Demokratların üye sayısı 46. İki bağımsız temsilcinin de Demokrat Parti’yi desteklediği biliniyor.
Şu anda Trump’ın elinin güçlü olduğu tek alan, Kongre’nin her iki kanadında da Cumhuriyetçilerin çoğunluğa sahip olması. Ancak Cumhuriyetçi cepheden kopacak her temsilci, olayların seyrini değiştirebilir.
ÜÇ BAŞKAN, ÜÇ HİKAYE
Amerikan tarihinde şimdiye kadar üç başkan için azil süreci başlatıldı, bunlardan ikisi Senato’da aklandı, biri kendi istifa etmek zorunda kaldı.
Başkan Andrew Johnson için dönemin Savaş Bakanı Edwin McMasters Stanton’ı yasaya aykırı bir şekilde kovduğu suçlamasıyla azil süreci başlatıldı. Senato’da 1868’de yapılan oylamada üçte iki çoğunluk sağlanamadı ve Johnson koltuğunu korudu.
Trump’ın hikayesinin en çok benzediği Başkan ise Richard Nixon. Neredeyse dünyanın en ünlü skandalı Watergate’in başrol oyuncusu Nixon’ın yaşadıkları, şu günlerde Trump’la karşılaştırılıyor
Nixon’ın adamlarının Watergate iş merkezindeki Demokrat Parti’nin ofisine dinleme cihazı yerleştirdiği 1972’de ortaya çıktı. Skandal patlayınca yalnızca ABD değil dünya çalkalandı, yargıyı yanıltan ve delil karartan Nixon 1974 yılında istifa etmek zorunda kaldı. Zira istifa etmeseydi zaten azledilecekti.
1990’ların ikinci yarısında başkanlık koltuğunda Bill Clinton oturuyordu. Beyaz Saray stajyeri Monica Lewinsky ile Oval Ofis’te seks maceraları yaşayan Clinton, yeminli ifadesinde yalan söyleyince azledilme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. O dönem 49 yaşında olan Clinton’ın imdadına Senato’daki oylama yetişti ve beraat etti.
COMEY’İN NOTLARI ACİLEN İSTENİYOR
Temsilciler Meclisi Denetim Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi Jason Chaffetz ise, FBI’dan Comey’nin notlarını bir hafta içinde teslim etmesini istedi.
Chaffetz, FBI başkanlığını vekaleten yürüten Andrew McCabe’ye mektup gönderdi.
FBI’ın 24 Mayıs’a kadar süresi bulunuyor.
AZİL SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
Anayasaya göre, ABD Başkanı vatana ihanet, rüşvet ile ağır ve vahim suç işlemesi halinde Kongre tarafından görevden alınabiliyor. Ağır ve vahim suçun çerçevesi tam olarak net değil.
Kongre’nin iki kanadından biri olan Temsilciler Meclisi’nde herhangi bir üye başkan hakkında azil süreci başlatabiliyor. Başvuru Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi’nin önüne gidiyor, talep burada oylanıyor. Bugüne kadar birçok başkan hakkında bireysel olarak azil süreci başlatma başvurusu yapıldı. Ancak bu başvurular genellikle Adalet Komitesi’nde reddedildi ve süreç de noktalandı.
Adalet Komitesi’nin onay vermesi halinde bir de Temsilciler Meclisi’nde oylama yapılıyor. Salt çoğunluğun kabul etmesi durumunda da azil süreci Senato’da devam ediyor. Burada ise davaya benzer bir süreç işletiliyor.
Başkanın azledilme talebine ilişkin kanıtlar ortaya konuyor, tanıklar dinleniyor. Başkan da ayrıca kendi savunmasını yapıyor.
Senatörler de jüri görevi üstlenerek, nihai kararı veriyor. Bir başkanın azledilmesi için Senato’da üçte iki çoğunluk gerekiyor.
