Bu haftaki yazı dizimle Hindistan gezimizi sonlandırmış olacağım. 3 hafta boyunca yayınlanan yazılarımda sizlerle Hindistan’ın Yeni Delhi, Jaipur ve Agra şehirlerini dolaşmıştık.
Bu hafta ise son durağımız yine Hindistan’ın kuzeyindeki eyaleti olan Uttar Pradeş ‘deki Varanasi şehri olacaktır. Bu şehir Hindular tarafından Hindistan’ın en kutsal şehri sayılmakta olup 2500 yıldan beri hac için Ganj Nehrine kısacası bu şehre gidilmektedir. Varanasi şehrinin başka isimleri ise Benares veya Kashi’dir. Bu şehir Hinduizm’de koruycu Tanrı Şiva Wisbwant’ın şehri olduğu için kutsal bir şehir olarak bilinir. Benim Varanasi’ ye ilk gelişim ‘Golden Triangle’ (Altın Üçgen) olarak nitelendirilen gezim sırasında olmuştu. Görüp ve yaşadıklarımdan negatif olarak etkilenmeme rağmen Varanasi’ye ikinci gidişim bir vasiyeti yerine getirmek amacıydı. İşte yaşadıklarımı, hissettiklerimi ve gördüklerimi bu yazı dizimde sizlerle paylaşacağım.
Varanasiye ulaşım
Indira Ghandi Uluslararası Havalimanından Bahadur Shastri Havalimanına başta Jet Airways olmak üzere farklı hava yolu şirketlerinin uçuşları vardır. Bu uçuşlar genelde 1 saat 20 dakika süremekte olup uçak bilet fiyatları €45 olarak değişmektedir. Pek tabii ki bir başka alternatifte her gün yüzlerce kişinin kullandığı trenlerdir. 11 saat süren yolculuklarda bilet fiyatları ise €20- €30 arasında farklılık göstermektedir. Yine Varanasi’ ye gitmek için kara yolunu da kullanabilirsiniz. Artık bir şekilde Hindistanın son durağı olan Varanasi’ye gelene kadar da bağışıklık kazanmış olup yollardaki o keşmekeş, o kalabalığa ve ortalarda dolanan ineklere alıştığınızdan ilk günlerde gibi rahatsız olmazsınız.
Ganj Nehri’nde ölü yakma töreni
Dünyada farklı din ve toplumlarda ölüler farklı yöntemlerle geride kalan akrabaları ve dostları tarafından uğurlanmaktadır. Hindu dinine mensup kişiler ise ölülerini yakarak kısacası ‘kremasyon’ olarak bilinen yöntemle ölülerini uğurlar. Onların bu inanışlarına göre ise ölüler yakıldıkları zaman cennete sorgusuz sualsiz gidebilmektedir. Ben de otelden çıkarken Varanasi’deki bu gezimizin alışılmışın çok dışında bir gezi olacağını biliyordum. Nehir kıyısına indiğimizde kendimizi kocaman bir kalabalığın ortasında bulduk. Nehrin suyu durgundu. Üstelik temiz olduğu da asla söylenemezdi. Karşı kıyıda üst üste konmuş tahtaların üzerine beyaz çarşafa sarılmış cesetler getirilip yerleştiriliyor daha sonra ateş yakılarak ölüler yakılıyordu. Hemen hemen her 50 metre arayla ayni olay bir başkası için yapılıyordu. Kısacası gözümüzün görebildiğince ayni işlem birbirini takip edip gidiyordu. Kremasyon sırasında bir bedenin tamamen yanması için 4 veya 5 saat gerekiyor. Bu da ateşi harlı tutacak kadar oduna ihtiyaç var demektir. Yanacak odun aslında kişinin kilosu ile orantılı olup genelde odun miktarı 100-300kilo arasında değişmektedir. Gelelim yakma sırasındaki ateşe… Bu ateş kibriti çak ateşi tutuştur gibi olmuyor. Yakma işleminin kutsal ateş ile yapılması gerektiğinden ateş rahiplerden alınıyor. Pek tabii ki bunun için de rahibe ödenmesi gereken bir bedel var. Beden yanmaya başladıktan bir süre sonra ise aşırı ısı neticesinde kafatasları ısınıp patlıyor böylece olunca da ruhun bedenden ayrıldığına inanılıyor. Bazı durumlarda kafatası patlamaya biliyor, o zaman ise bir değnek ile kafatasına vurup kırıyorlar. Ölüler yakılırken ölü başında aileden veya akrabadan olan kadın göremezsiniz. Bunun nedeni ise kadınlar daha duygusal olduklarından kremasyona getirilmemektedirler. Kremasyonun sonuna doğru etrafı farklı bir koku sarıp etrafta küllerin uçuştuğunu görebilirsiniz. Hatta ve hatta yakında yürüyorsanız hafif esinti sonrası o küller üzerinize gelip yapışıyor. Kremasyonun yapılıp tamamlandığı yerde arta kalan küller oradaki görevliler tarafından nehre süpürülüp bir başka seremoni için yeniden odunlar yığılmaya başlanır. Her gün yüzlerce ölü yakma Ganj nehri kıyısında gerçekleşiyor. Kısacası Varanasi şehri tam bir morg görünümündedir. Bu arada bu işlemler yapılırken Ganj nehrinin bir başka köşesinde sebze veya meyve yıkayan bir kadın onun az ilerisinde durgun nehir suyunda çamaşır yıkayan bir başka kadın ve tüm bunların arasında meyve çalmak için suyun içindeki taştan taşa zıplayan maymunlar görebilirsiniz. Bu arada yine bir köşede tuvalet ihtiyacını gideren bir adam onun yanında ise kutsal su olan Ganj da hastalığına çare olarak iyi geleceğine inanıp yıkanan bir cüzzamlı görmeniz de mümkündür. Kısacası bizler için tamamen alışılmışın dışındaydı görüp izlediğim. Ölüye saygısızlık olduğuna inandıklarından kesinlikle yakın mesafeden resim çekmenize izin verilmemektedir. Şunu da söylemeliyim ki, Hindu dininde ölü yakma herkes için geçerli değildir. Bu işlem 10 yaş altı çocuklar, rahipler, hamile kadınlar, yılan sokmasından zehirlenenler ve cüzzamlılar için geçerli olmamakta onlar bu işlemlerden muaf tutulmaktadır. Bu guruptan olan kişilere öldükleri zaman ise tamamen farklı bir işlem yapmaktadırlar. Kişi öldükten sonra yine beyaz bir çarşafa sarılır ayaklarına ağırlık bağlanarak Ganj nehrine atılırlar. Buradaki inanç ise onların dünyaya tekrar gelme yerine Nirvana’ya erecekleridir. İşte buna ise ‘Mokşa’ denmektedir.
Varanasi sokaklarında dolaşırken çarşaf veya örtülere sarılı halde yerlerde yatan çok insan görürsünüz. Yine Hinduizm dini inanışına göre Varanasi’ de ölmek son derece kutsal olduğundan yerlerde yatan kişiler ya hasta olanlar veya ölümü bekleyen yaşlılardır. Eskiden bu kişiler şehirdeki uygun fiyatlı misafirhanelerde konaklamaktaydılar. Ancak artan talep doğrultusunda bu tarz yerler yeterli gelmemeye başlamıştır.
Varanasi’de bulunduğunuz süre içerisinde görüp izlemeniz gereken bir başka inanış ise Aarti diye de bilinen Ateş törenidir. Kış ve yaz aylarında olmak üzere her akşam hava koşuluna bakılmaksızın yapılan bir törendir. Bu tören kış aylarında saat 18.30 yaz aylarında ise 19.30 da başlamakta ve takriben 45dakika ile 60 dakika arası sürmektedir. Biz de akşam üzeri rehberimiz eşliğinde bu töreni izlemek üzere Ghat’a doğru ilerledik. Ghat, Ganj nehri kıyısına inen her yola denmektedir. Bu törenin en büyüğü Dasaswamedh Ghat ayrıca civarındaki Ghatlarda yapılıyor. Tören saatinden önce gittiğimiz için sıra basamaklar arasında boş bulduğumuz yere hemen yerleştik. İyi ki erken gitmişiz. Çok kısa süre sonra basamaklar tamamen dolmuş bir kısım katılımcı ise Ganj nehrinde bulunan kayıklardan bu töreni izlemek için €3 ödeyerek kayıklarla töreni izleyebilmek için nehre açılmışlardı. Buradaki tören Ganj’a doğru oluyor.5 rakamı kutsal olduğundan önce 5 kişi tarafından şarkı söylenir. Şarkı sonrası ise çeşitli tütsüler yakılıp kendi eksenleri etrafında dönmeye başlarlar. İlgiyle izlediğimiz bu tören sırasında yanımızdan geçen inekleri de atlamamak gerekir. Buraya gelen ihtiyaçlı kişilerin önlerinde birer de boş tas durur. İsteyen kişiler yardım amaçlı bu taslara yiyecek ki başta pirinç veya bozuk para atarlar. Böylece de tören tamamlanmış olur.
Varanasi’ye ikinci gidişimizdeki tören ise farklı bir boyuttaydı. Arkadaşımın külleri kremasyon neticesinde özel mühürlü bir kapta yanımızdaydı. Ülkeye girişimizde tüm evraklar mühürlü ve onaylı olduğundan sorunla karşılaşmadık. Sabah gün ağarırken saat 05.30 gibi rehberimiz eşliğinde yeniden Ganj nehri kıyısındaydık. Farklı ülkelerden gelen pek çok kişi gibi biz de Ganj nehrine açıldık. Ancak kıyıdan uzaklaşmadan önce oradaki satıcı kızlardan mumlar ve çiçeklerden aldık. Tören sırasında yine pek çok kayık gün doğmadan önce dualar eşliğinde bizler gibi yanlarında getirdikleri yakınlarının küllerini nehre boşaltıp mum ve çiçekleri de nehre bıraktılar. Tamamen duygusal bir boyutta olan ve göz yaşları arasında yapılan bu tören hayatımda unutamayacağım anılarımdan biriydi…
Hindistan’ın birçok şehrinde olduğu gibi burada da kısa kuyruklu makat cinsi maymunları her yerde görebilirsiniz. Bir kısmı küçükken sahipleri tarafından eğitilip sahiplerine yaptıkları gösterilerle para kazandırıyorlar. Eğitilen kral kobralar da sepetten sahibinin çaldığı flüt sesini duydukları zaman süzülüp çıkabiliyorlar.
Varanasi’de gezilecek farklı yerler
Bengali Tola: Varanasi’de gezilecek yerlerden biridir. Bu yolda turistlere hitap eden kafeler, hediyelik eşya satan dükkanlar vardır.
Dhamekh Stupa, Sarnath: Varanasi’nin 13 km kadar kuzeyinde bulunan bu yer Dünyada en çok ziyaret edilen Budist Tapınaklarının başında gelmektedir. Bunun nedeni ise Budistler için 4 Hac merkezinden biri olmasıdır. Lord Buddha’ nın ilk vaazını verdiği yer olarak bilinmekte olup bir geyik parkının içinde yer almaktadır. Tapınağa gittiğimiz zaman her yaştan gelen Budist kalabalığı ile karşılaştık. Meğerse Dai Lama o gün o Tapınağa gelmiş ve onu görmek için uzak ülkelerden gelen Budist akının tam ortasına düşmüşüz.
Varanasi’de nerede kalınır
Varanasi’ deki şehir merkezi otellerde konaklamanızı pek tavsiye etmiyorum. Şehirdeki gürültü, patırtı ve karmaşa sizi fazlasıyla rahatsız edebilir. Ama şehir dışındaki tesis veya otellerde kalıp hem günlük yoga derslerine katılıp hem de dilediğiniz zaman şehre inip şehri gezip törenlere katılabilirsiniz. Oteller arasında size tavsiye edebileceğim yine 5* oteller olacaktır. Bu otellerin 2 kişilik odada gecelik fiyatları €65-€90 arasında değişmektedir. Ramada Plaza, Hotel Clark Varanasi bu oteller arasındadır.
Hindistan’ın kuzeyinde bulunan başta Yeni Delhi, Jaipur, Agra ve Varanasi olmak üzere 4 hafta boyunca yaşayıp gördüklerimi ve deneyimlerimi sizlerle paylaştım. Bizim kültürümüzden tamamen farklı bir kültüre ve yaşantıya sahip olan Hindistan farklılık ve renklerin ülkesidir. Her şehri birbirinden farklı olan ülke genelinde günümüze kadar gelen pek çok tarihi eser vardır. Dünyanın belli başlı mutfakları arasında yer alan Hint mutfağı bol baharatlı ve soslarla tatlandırılarak hazırlanır. Hindistan’da bulunduğunuz süre içerisinde hijyen ortamda mutlaka bu yemeklerin tadına bakmalısınız. Bu arada Varanasi’de başta olmak üzere Sadhu olarak bilinen boyalı yüzlü renkli yerel kıyafetli ermiş olarak bilinen kişilerin ulu orta resimlerini çekmeye kalkarsanız sizden para isteyeceklerdir. Haberiniz olsun.
Haftaya bir başka yazı dizimde buluşuncaya kadar sevgiyle kalın……
