Özgüven kişiliğe ait bir parçadır ve eğitimle geliştirilebilir. Yaz tatilleri özgüven eğitimi için büyük bir fırsattır. Çocuğunuzu yaz kurslarına, etüdlere, özel derslere göndermek yerine özgüven artırıcı etkinlikler planlayın. İster ergenlik öncesi, ister ergen ya da yetişkin olsun buralarda özgüven büyük bir problem.
Çünkü aileler çocuklarına karşı aşırı koruyucu. Onlar adına problemleri çözmekte, onların sorumluluklarını kendileri yüklenmekte ve onlara yapabilecekleri sorumluluklar verilmemekte. Bu tür yanlışların tersini yapıp, daha küçük yaşlardan itibaren, biraz çaba sarf ettiklerinde üstesinden gelebilecekleri görevler vermek ve yanlışlar ile hatalar yapmalarını ve bunlardan sonuçlar çıkarmalarını sağlayacak etkinlikler için yaz tatilleri inanılmaz bir fırsattır.
Özgüven bazen bir kişinin uzun süreli belleğindeki bilgilerden daha ön plana çıkar. Diğer bir deyişle uzun süreli bellekte depolanan milyonlarca bilgi parçacığında daha önemlidir. Bireyin içinde yaşadığı sosyal çevredeki ilişkilerinde başarısızlık yaşamada en önde gelen kavramdır.
Özgüven bireyin kendi yeteneklerine, niteliklerine ve yargılarına duymuş olduğu güven duygusu olarak kabul edilir*. Amy Morin de ‘Özgüveninizi Geliştirmenin 6 Yolu’ makalesinde, özgüvenin genel sağlık ile psikolojik iyilik için önemini belirtir.
Yerinde ve sağlıklı özgüven düzeyine ulaşmak, kişisel ve profesyonel yaşantıda başarılı olmaya yardımcı olacağını vurgular. Bunun tersini iddia etmek olanaksız. Kişisel gelişimi tamamlamanın bir bölümü de özgüvendir. Kendi niteliklerine ve yeteneklerine güven duyan bireylerin iş yaşantılarında, aile, arkadaş ve eş ilişkilerinde de başarılı olmaları olasıdır. Morin, özgüvenin bireye sağlayacağı yararları şöyle açıklar:
Daha İyi Performans: Yeterince iyi olmadığınız için endişe duyarak zaman ve enerji harcamak yerine, enerjinizi çabalarınıza harcayabilirsiniz. Sonuç olarak, kendinizden emin hissettiğinizde de daha iyi performans göstereceksiniz.
Sağlıklı İlişkiler: Özgüvene sahip olmak sadece kendiniz hakkında nasıl hissettiğinizi etkilemekle kalmaz, aynı zamanda başkalarını daha iyi anlamanıza ve sevmenize yardımcı olur. Ayrıca hak ettiğinizi alamıyorsanız, çekip gitmeniz için size güç verir.
Yeni Şeyler Denemeye Açık Olmak: Kendinize inandığınızda, yeni şeyler denemeye daha istekli olursunuz. İster terfi başvurusunda bulunun, ister bir yemek kursuna kaydolun, kendinize ve yeteneklerinize güvendiğinizde kendinizi ortaya koymak çok daha kolay.
Dayanıklılık: Kendinize inanmak, dayanıklılığınızı veya hayatta karşılaştığınız herhangi bir zorluk veya sıkıntıdan geri dönme yeteneğinizi artırabilir.
Özgüven ne kadar mükemmel yararlar sağlıyormuş ancak sorun iyi bir özgüvenin nasıl geliştirileceğidir? Morin, ister belirli bir alanda güven eksikliğiniz olsun isterse herhangi bir konuda kendinize güvenmek için mücadele ederken, başvurulabilecek bazı stratejiler sıralar:
1.Kendinizi Başkaları ile Kıyaslamayı Bırakınız: Kişilik ve Bireysel Farklılıklar’da yayınlanan 2018 tarihli bir araştırma, kıskançlık ile kendiniz hakkında hissettikleriniz arasında doğrudan bir ilişki olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmacılar, kendilerini başkalarıyla karşılaştıran kişilerin kıskançlık yaşadıklarını buldu. Ve ne kadar kıskançlık yaşarlarsa, kendileri hakkında o kadar kötü hissettiler. Başka birinin hayatını kıskanıyorsanız, kendinize kendi güçlü yönlerinizi ve başarılarınızı hatırlatın. Başkalarının hayatlarına değil, kendi hayatınıza odaklanmanıza yardımcı olması için sürekli bir şükran günlüğü tutmayı düşünün.
2.Etrafınızı Pozitif İnsanlarla Doldurun: Arkadaşlarınızın sizi nasıl hissettirdiğine dikkat edin; seni yükseltirler mi, düşürürler mi? Seni sürekli yargılıyorlar mı yoksa seni sen olduğun için kabul ediyorlar mı? Zaman geçirdiğiniz insanlar, kendiniz hakkındaki düşüncelerinizi ve tutumlarınızı düşündüğünüzden daha fazla etkiler. Belirli bir kişiyle takıldıktan sonra kendiniz hakkında kötü hissediyorsanız veda etme zamanı gelmiş olabilir.
- Vücudunuza İyi Bakın: Vücudunu kötüye kullanıyorsan, kendini iyi hissetmek zor. Öte yandan, özbakım uygularsanız, zihniniz, bedeniniz ve ruhunuz için olumlu bir şey yaptığınızı bilirsiniz ve doğal olarak kendinizi güvende hissedersiniz. Miron’un daha yüksek özgüven seviyesine ulaşmak için bazı öz bakım önerileri: Diyet: İyi yemek, daha yüksek özgüven ve benlik saygısı seviyeleri de dahil olmak üzere birçok fayda sağlar.
Egzersiz: Çalışmalar sürekli olarak fiziksel aktivitenin güveni artırdığını gösteriyor. Nöropsikiyatrik Hastalık ve Tedavide yayınlanan 2016 tarihli bir araştırmada, düzenli fiziksel aktivitenin katılımcıların vücut imajını iyileştirdiğini ortaya koydu. Vücut imajı düzeldiğindeyse, bireyler kendilerini daha güvende hissettiler.
Meditasyon: Bir rahatlama uygulamasından daha fazlası olan meditasyon, kendine güveni çeşitli şekillerde artırmaya yardımcı olabilir. Birincisi, kendinizi tanımanıza ve kabul etmenize yardımcı olur.
Uyku: Yetersiz uyku duygularınızı olumsuz etkileyebilir; iyi ve kaliteli uyku ise iyimserlik ve benlik saygısı gibi olumlu kişilik özellikleriyle bağlantılıdır.
- Kendinize Nazik Davranın: Öz-şefkat, bir hata yaptığınızda, başarısız olduğunuzda veya bir aksilik yaşadığınızda kendinize nezaketle davranmayı içerir. Araştırmacılar, kendimizle şefkatli bir şekilde ilişki kurma yeteneğini özgüvene bağladılar. Journal of Personality’de 2009 yılında yayınlanan bir araştırma, öz-şefkatin daha tutarlı bir güvene katkıda bulunduğunu buldu. Dolayısıyla, bir dahaki sefere zorlayıcı bir durumla karşılaştığınızda, kusurlu olmanın veya zaman zaman yetersiz kalmanın yaşamın bir parçası olduğunu kabul edin. Bu deneyimleri öz şefkatle yönlendirmek için elinizden gelenin en iyisini yapın.
- Kendinizle Pozitif Konuşun: Kendi kendinizle iyimser konuşmak, öz-anlayış geliştirmenize, kendinden şüphe duymanın üstesinden gelmenize ve yeni zorluklar üstlenmenize yardımcı olabilir. Öte yandan, olumsuz kendi kendine konuşma, yeteneklerinizi sınırlayabilir ve bilinçaltınızı “başa çıkamayacağınız” veya bir şeyin “çok zor” olduğuna ve “denememeniz gerektiğine” ikna ederek güveninizi azaltabilir. Bir dahaki sefere bir toplantıda konuşmanın bir anlamı olmadığını düşünmeye başladığınızda veya çalışmak için çok formda olmadığınızı düşünmeye başladığınızda, düşüncelerinizin her zaman doğru olmadığını kendinize hatırlatın.
Kendi kendinize karamsar konuşmaya nasıl meydan okuyacağınıza ve düşüncelerinizi daha olumlu bir düşünce biçimine nasıl dönüştüreceğinize dair Morin birkaç örnek verir: Kendinize “Bunu kaldıramam” veya “Bu imkansız” demek yerine; “Yapabilirsin” veya “Tek yapmam gereken denemek” olduğunu hatırlatmayı deneyin. Bir hata yaptığınızda kendinize “Hiçbir şeyi doğru yapamam” demek yerine, “Bir dahaki sefere daha iyisini yapabilirim” veya “en azından bir şey öğrendim” diye kendinize hatırlatın. Topluluk önünde konuşmaktan “nefret ettiğinizi” söylemek yerine, “sevmiyorum” gibi daha hafif bir kelime kullanın ve kendinize “herkesin güçlü ve zayıf yönleri olduğunu” hatırlatın.
- Korkularınızla Yüzleşin: Kendinizi daha güvende hissedene kadar bir şeyleri ertelemeyi bırakın (birinden randevu istemek veya terfi başvurusunda bulunmak gibi). Güveninizi geliştirmenin en iyi yolu korkularınızla yüz yüze gelmektir.
Özgüven eksikliğinden kaynaklanan bazı korkularınızla yüzleşme alıştırması yapın. Biraz endişeli olmanın veya birkaç hata yapmanın düşündüğünüz kadar kötü olmadığını öğrenebilirsiniz. Ve her ilerleyişinizde, kendinize daha fazla güven kazanabilirsiniz, bu da sonunda, herhangi bir önemli olumsuz sonuçla sonuçlanacak herhangi bir risk almanızı önlemeye yardımcı olacaktır.
Yukarıda özet olarak aktarılan Morin’in makalesindeki 6 strateji her yaş için uygun etkinliklerle desteklenebilir. Böylece çocukluktan başlayan eğitim sayesinde çocuklarımızda iyi bir özgüven düzeyi oluşumu sağlanabilir. Bu da yetişkinlikte sağlıklı ve iyi bir psikoloji anlamına gelir. Özgüven, buraların formal eğitiminde pek çalışılmayan ama çok önemli bir kavramdır. Bu nedenle özgüven aileye yüklenmiş bir görevdir. Aileler de yaz tatilini bu amaçla kullanmalı.
*https://www.verywellmind.com/how-to-boost-your-self-confidence-4163098
