Bugün sizlerle GEZİyorum’larımı paylaşacağım kentin adı İsveç’ ce kütük, eski Almanca’ da sağlamlaştırma anlamına gelen Stock ve adacık anlamında olan holm kelimelerinin birleşmesinden türemiştir. Kısaca bugünkü yazı dizim STOCKHOLM’ dur.
Uluslararası olan Stockholm Havalimanının adı Arlanda’dır. Bu havalimanının şehirden uzaklığı 37 kilometredir. Özellikle charter uçakların kullandığı ikinci bir havalimanı ise Vasteras’ dır. Bu havalimanı ise şehir merkezinden 110 kilometre uzaklıktadır. Uluslararası Larnaka Havalimanından Vasteras’ a €250 ‘dan başlayan fiyatlardan bilet bulabilirsiniz. Yolculuk süreniz 4 saat 25 dakikadır. Yine ayni uçuşları Ercan çıkışlı ve Uluslararası İstanbul Havalimanı üzerinden aktarmalı olarak da yapmanız mümkündür. Ercan’dan 1 saat 20 dakika süren uçuş sonrası aradaki bekleme süresini saymazsak 3 saat 25 dakikada Stockholm uçuşu ile bu seyahatinizi yapabilirsiniz. Stockholm Uluslararası havalimanı olan Arlanda ’dan şehir merkezine her 15 dakikada yapılan tren veya otobüsler ile şehre ulaşabilirsiniz. Biz, Temmuz ayı için farklı bir alternatif olarak Stockholm’ dan başlayan cruise gemisi ile Baltık Turunu yapacaktık. Gezimiz, Helsinki, Talinn ve St. Petersburg’u kapsamaktaydı.
Stockholm şehri İsveç’in başkenti olup toplamda 14 adadan ibarettir. Ancak çevresinde 24.000 ada var. Şehir renkli binaları, parkları ve eğitim merkezleri ile Avrupa’nın en iyi şehirleri arasında yer almaktadır. Kısaca şehri yüzdeliklerle ifade edecek olursam; %35 i yeşil alan, %35’i su yolları ve geriye kalan %30’ luk bölümü de parklardan ve binalardan oluşuyor. Böyle de olunca soluduğunuz hava o kadar temizdir ki Stockholm şehri Avrupa kentleri arasında en temiz havaya sahip şehirler arasında başı çekmektedir. Şehir 15.ci yüzyılda Danimarka Krallarının ilgi odağı olmuştu. Kan gölüne çevrilen bu yerleşim yeri 16.cı yüzyıldan itibaren büyümeye başlamış ve 17.ci yüzyıldan itibaren ise İsveç İmparatorluğunun başkenti olmuştur. Tüm Avrupa’da olduğu gibi burada da bir dönem veba salgının ülke genelinde yayılıp akabinde gerileme yaşanmışsa da kısa sürede şehir yeniden toparlanıp sanayi ve bilim merkezi olmayı başarmıştır.
Stockholm ’un nüfusu 2 milyon civarındadır. Burada farklı etnik guruplardan gelen kişiler de huzur içinde yaşamaktadırlar. Şehir konumu bakımından en kuzey de yer aldığı için yazın gündüzler 18 saata kadar uzamakta ancak kışın ise 6 saat gibi kısalarak çok büyük farklılık göstermektedir. Bu farklılık sadece gece ve gündüz arasında olmayıp iklimlerle de yaşanmaktadır. Kışları sıcaklıklar -10 dereceye kadar düşmekte, yazları ise 20 derecelere kadar çıkmaktadır.
ŞEHİR’DE GEZİLECEK YERLER:
Şehrin merkezi, Orta Çağ şehrini anımsatan ‘Gamla Stan’ olarak bilinen eski kenttir. Burada bulunan tarihi evlerin yanı sıra Kraliyet binalarını da görebilirsiniz. Şehir ayrıca bilinen ilk Viking şehri olma özelliğini de taşımaktadır. Bunun örneklerini de eski şehirde dolaşırken karşınıza çıkan tarihten anlarsınız. Yürüyüşünüzü meydana doğru yaparsanız tarihi evler arasında daracık sokaklar ve adım başı hediyelik eşya satan dükkanlar ve kafeler görürsünüz. Bu eski, tarihi binalar günümüzde korunmaya alınmış olup aralarına asla yeni tarz ile yeni binaların inşasına izin verilmemektedir. Gamla Stan ’da Kraliyet Sarayı, Stockholm Katedrali, Nobel Müzesi gibi tarihi yerler bulunmaktadır. Bu bölge Stockholm’ a gelen her turistin mutlak surette uğrak noktasının başında gelmektedir.
Şehir içindeki toplu ulaşımları tercihinize göre metro, belediye otobüsleri veya trenlerle yapabilirsiniz. İlk metro 1950’de kullanılmaya başlanmış ve günümüzde 100 durak olarak hizmet veren ‘T- bona’ adlı metro sistemi ile şehirdeki ulaşım sağlanmaktadır. Bu durakların 47 si yer altında 53 ise yer üstündedir. 2017 yılında toplu taşıma aracı olan metro ile 353 milyon insan seyahat etmiştir. Yer altındaki metro durakları birbirinden güzel resim, heykel ve mozaiklerle süslenmiştir. Bu resim ve süslemeler gerçekten o kadar güzeldir ki turist guruplarına buralara özel turlar düzenlenmektedir.
Tyska Kyrkan(Alman Kilisesi): Kilise 1571 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Alman tüccarlar tarafından inşa edildiği için Alman Kilisesi olarak da bilinmektedir. Bu küçük Kiliseyi gezerken özellikle de pencerelerdeki vitraylardan gözünüzü alamayacaksınız.
Stortorget(Büyük Meydan): Gamla Stan’ ın merkezi konumunda olan bu yer ana meydan olarak bilinir. Günümüzde renkli binaları ve cıvıl cıvıl kafeleri ile turistlerin ilgi odağı olmuştur. Ne var ki Danimarka Kralı olan II. Christian Papa’nın desteği ile İsveç’’i işgal etmesinin ardından 8-9 Kasım 1520 yılında 80’ i aşan İsveçli soylulara karşı burada büyük bir katliam düzenlemiş ve burası bir kan gölüne dönmüştü. Geçmişte kalan bu katliamın yapıldığı yerde, günümüzde özellikle de Noel döneminde burada Noel pazarları kurularak daha canlı hale getirilmektedir. Nobel Müzesi ve Stockholm Katedrali de bu bölgededir.
Nobel Müzesi: Nobel Barış ödülünün 100.cü yılına denk gelen 2001 yılında bu müze açılmıştır. Aslında müzenin olduğu yerde eskiden Eski Borsa bulunmaktaydı. Bu küçük müzede Albert Nobel’in yaşamı ve diğer Nobel ödül sahipleri hakkında bilgi edinirsiniz.
Vasa Müzesi: 1626 -1628 yıllarına ait batan bir savaş gemisi, topları ve gemi içinden çıkan yiyeceklerin de sergilendiği bir müzedir. Bu müze İsveç’in en çok ziyaret edilen müzeleri arasında bulunmaktadır. Müzede ayrıca yolculuğa çıkarken batan gemide yaşananlar ve kurtarılışı da anlatılmaktadır. İsveç’in en çok ziyaret edilen müzeleri arasında olan bu yer her gün 10.00-17.00 arası ziyaretçilere açık olup müze Djurgarden adasındadır.
ABBA Müzesi: 1974 yılındaki Eurovision yarışmasında ‘Waterloo’ adlı parça ile ülkelerine 1.cilik kazandıran bu efsanevi müzik gurubunun müzesidir. ABBA olarak ve 4 kişiden oluşan bu gurubun elemanlarının adlarının ilk harflerinin birleşmesinden türemiş bir kelimedir. Müzede gurubun kuruluşu ile ilgili bir de belgesel gösterilmektedir.
Drottningholm Sarayı: Şehir merkezinden yürüyüş mesafesinde olan bu saray 16.cı yüzyılın sonlarında inşa edilmiş olan klasik İsveç mimarisinde yapılmıştır. Bina 18 .ci yüzyıldan itibaren ise İsveç Kraliyet ailesinin yazlığı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Saray UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunuyor.
STOCKHOLM’DA NEREDE KALINIR
Stockholm’ da konaklamak için 5 yıldızlı otellerden tutun da butik otellere varıncaya kadar geniş bir yelpaze bulursunuz. Bu oteller arasında Bank Hotel, Hotel Diplomat Stockholm, Hotel Hellsten, Scandic Continental, Sheraton Stockholm gibi otelleri sayabiliriz. Bu otellerin gecelik oda fiyatları ise €80 ile €300 arasında farklılık göstermektedir. Bir farklı alternatif ise bu bölgelerde yaygın olarak kullanılan tekne otelleridir.
STOCKHOLM’DA NEREDE NE YENIR:
Balık, İsveç mutfağının vazgeçilmezi olup her çeşit pişirme şekliyle yenir. Mutfakta av hayvanları arasında geyik eti ilk sırayı alır. Genelde ekmek yerine bu yemekler patates ve süt ile tüketilmektedir. Belli başlı restoranlar arasında Pelikan, Fem Sma Hus, Stockholm Fisk’i sayabilirim.
İSVEÇ ve TEKNOLOJİ:
İsveç, 1661 yılında Avrupa’da ilk banknotları kullanan ülke idi. Ancak Mart 2023 yılından itibaren ülke dünyada nakit parayı kullanmayarak dijital ekonomiye sahip ülke olmayı hedeflemektedir. İsveç’te günümüzde nakit para sirkülasyonu sadece toplam işlemlerin %1’inden daha azını oluşturmaktadır. Elektrikli arabaların şarj edilmesini sağlayan 2 km uzunluğundaki yol ilk kez Stockholm yakınlarında kullanılmaya başlanmıştır. İsveç ayrıca 2030 yılında fosil yakıt kullanımını tamamen ortadan kaldırmayı hedeflemektedir. İşte bu nedenledir ki şimdiden elektrikle çalışan TIR’ları test etmeye başlamıştır. Volvo marka arabalar İsveç’in yerli üretimleri olup 2019 yılında benzinle çalışanlarının üretimine son verip elektrikle çalışanların üretimine geçmiştir.
Stockholm, ayrıca ülkenin finans merkezi olma özelliğine sahiptir. Böyle de olunca şehir borsası Avrupa’nın en önemli borsaları arasına girmiştir. Ülke genelinde ziyaretçi sayısı 8 milyona ulaşınca turizm de patlama yaşanmış oldu. Pek tabii ki bu oranda cruise gemilerinin payı da büyüktür. Stockholm, özellikle de Baltık ve Fiyortlar turu yapan gemilerin uğrak noktalarının başında gelmektedir. Bir bakmışsınız ki liman 5 kocaman cruise gemisi ile dolmuş. Böyle olunca da gemilerle gelen turistler farklı firmaların düzenledikleri turlara çıkmak için adeta birbirleri ile yarış halindedirler. Stockholm 1998 yılında Avrupa kültür başkenti seçilmiştir. Yine bu şehir yılın 12 ayında farklı festivallere ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar arasında Klasik Müzik Festivali, Stockholm Sokak Festivali, Stockholm Kültür Festivali, Stockholm Uluslararası Film Festivalini ve Nobel Ödüllerini sayabiliriz.
Dünya istatistiklerine baktığımız zaman Japonya’dan sonra İsveç’te insan ömrü 80 yaş ile ikinci sıradadır. İsveç ayrıca %87 oranla dünya üzerindeki sendikaların en yoğun ve etkili olduğu ülkelerin başında gelir. Yine bu ülke Avrupa Birliğinde %12 oran ile en az sigara tüketen ülkelerdendir. İsveç dünya ülkeleri arasında 6.cı sıra ile haftalık çalışma saatlerini 39.7 ile dünya genelinde 6.cı sıradadır. İsveç‘te doğum yapan bir kadının doğum izni 480 gündür. Babaların da bu iznin 60 gününü anneler ile kullanmaları zorunlu kılınmıştır. Böyle olunca da baba anne ile çocuğuyla ilgilenip daha çok zaman geçirmiş oluyor. Devlet tarafından yasa haline getirilmiş olan bu izin süresince yani 390 gün için sağlık sigortası anneye maaşının %80’ni ödüyor. İsveç’in bir başka özelliği ise atıkları ile dünyanın en çok geri dönüşüm yapan ülkelerinin başında gelmesidir. Binaların altında çöp ayrıştırma odalarında renkli camlar, metal, kağıt ve elektronikler ayrıştırılabilmektedir. Hatta bu kent birçok ülkeden çöp ithal ederek onları geri dönüşüm merkezlerinde enerji ve yakıta dönüştürerek şehir sakinlerine hizmet vermektedir.
Artık bu şehirden ayrılma zamanımız gelmişti. Gemimiz denizde yol alırken irili ufaklı ‘Archipelogo’ denilen bu bölgedeki adalardan geçtik. Bu adalar irili ufaklı 24.000 civarındadır. Ancak bu adaların sadece 1000 tanesinde yaşam var. Boyutlarına göre bazılarında 2-3 bazılarında ise 15-20 civarı ev bulunur. Ancak bazılarında ise sadece bir deniz feneri ve çevresinde ise kuşlar yaşamlarını sürdürürler. Bizi açık denize çıkana kadar takip eden martılar ise bu görselliğe ayrı bir güzellik katmaktaydı…
İsveç’in başkenti olan Stockholm’ a yapacağınız bir gezi ile yeşil parkları, huzuru, temiz havayı soluyup kısaca sosyal devlet ülkesinin nasıl çalıştığını daha net bir şekilde görebilirsiniz.
Hafta’ ya bir başka Şirin’ce GEZİyorum’ da buluşuncaya kadar sağlıkla kalın…..
.
