Sakız ağaçları arasındaki ada Sakız Adası - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe YazarlarıSeyahat

Sakız ağaçları arasındaki ada Sakız Adası

Bu haftaki yazı dizim Ege denizindeki Karaburun yarımadasının tam karşısında olan Yunan adasında geçer. Bu ada Çeşme limanına o kadar yakındır ki 20 dakikalık bir deniz yolculuğu sonrası adadasınız. Ada genelinde çok sayıda sakız(mastika) ağaçları olduğu için adaya bu isim verilmiştir. İşte bu yerleşim yerinin ismi eski Yunancada Xios olup, İngilizcede Chios olarak bilinir. Bir rivayete göre ise ada adını antik dönemde yaşamış Kral Inopion’ un kızı olan ’Chiona’ dan adını aldığı söylenmektedir.

Adanın yüzölçümü 904 km2 olup Yunanistan’ın 5.ci büyük adasıdır. Chios adasına bağlı olan iki küçük ada vardır. Bunlar, Oinusses (koyun) ve Psara (balık) adalarıdır. Adanın merkezi ada ile ayni adı taşıdığından Chios Town veya Hora olarak da bilinmektedir.  İlyada ve Odesa destanı yazarı Homeros gibi matematikçi Hipokrat’ın da Sakız adasında doğduğu söylenir. Bu ada, İyonlardan sonra bir dönem Büyük İskender ve sonraları ise Pers, Roma, Bizans, Ceneviz ve Osmanlıların eline geçmiştir. Kanuni Sultan Süleyman’ın ölümünden hemen sonra Piyale Paşa 200 gemiyle adayı 1566 yılında almıştır. 1913 yılına kadar Osmanlı idaresinde kalan ada bir dönem de Venediklilerin eline geçmişti. Balkan Savaşlarının sonunda imzalanan Londra Antlaşması ile ada Osmanlı İdaresinden çıkmış ve Yunanistan’ın idaresine geçmiştir. Adanın resmi dili Yunanca olmasına rağmen ada genelinde İngilizce de konuşulmaktadır. Sakız adasının toplam nüfusu 56.000 civarında olup adada geçerli olan para birimi ise Avrupa Birliğinin resmi para birimi olan Euro’dur.


Ada doğallığı, plajları, sakız ağaçları ve yemekleri ile farklı kültürlerden gelen kişilerin ilgisini çekmektedir. Hele Türkiye’ye olan yakınlığından olsa gerek Türkiye’den giden turistlerin en çok rağbet ettikleri Yunan adalarının başında gelir. Hatta Türkiye’den giden yoğun turistler sayesinde satıcıların Türkçe konuştuklarını da duyarsanız sakın şaşırmayınız.

Nasıl gidilir

Sakız adasına deniz yolu veya hava yolu ile gidilmektedir. Bizler Çeşme ve yöresine yaptığımız gezi sırasında hemen burnumuzun dibinde olan bu adaya da uzanmanın iyi bir fırsat olduğunu düşünerek adaya katamaran ile gitmiştik.  Yaz aylarında gerek arabalı feribotla gerekse katamaran ile her gün karşılıklı seferler düzenlenmektedir. Kış aylarında bu seferler azaltılarak sadece haftanın 3 günü yapılır. Çeşme Ulusoy port üzerinden adaya Ertürk Lines, Turyol ve Sunrise firmalarının seferleri vardır.  Çeşme – Sakız tek yön yetişkin bilet fiyatı €20, gidiş /dönüş veya günübirlik fiyatları ayni olup yetişkinler için €12.50’dir.(www.bilet.com) Günü birlik adayı gezecekler için tavsiyem limanda sizi bekleyen turizm acentelerinin düzenledikleri turlara katılmanızdır. Böylece kısıtlı sürenizde adayı daha yakından gezip görmüş olursunuz. Adaya Türkiye’den düzenlenen denizyolu seferleri haricinde diğer Yunan adalarından başta Mykanos, Santorini olmak üzere seferler düzenlenmektedir.

Adaya havayolu ile yapılan ulaşımlar ise farklı bir alternatiftir. Larnaka üzerinden başta Agean Hava yolları olmak üzere Atina veya Selanik üzerinden aktarma yaparak Sakız adasına uçabilirsiniz. Böyle bir yolculuğun fiyatı ise dönemine göre gidiş/dönüş €120 civarındadır(www.skyscanner.net)

İklim

Ada genelinde Akdeniz iklimi hakimdir. Yaz aylarında termometre 30C göstermesine rağmen kış aylarında ısı 12C kadar düşmektedir. Kasım – mart dönemi ise genelde yağışlı geçmektedir. Ada yıl boyunca kuzey ve güney batıdan esen rüzgarların etkisi altında kalır.

Ada içi ulaşım

Sakız adası küçük bir ada oluşundan dolayı metro ve troleybüs gibi toplu taşıma araçları yoktur. Ada içinde ulaşım otobüs ve taksilerle yapılmaktadır. Belediye binası önünden kalkan otobüslerle adanın köylerine ulaşabilirsiniz. Adada uzun süre konaklayacaksanız kiralık araba ile adada gezmek sizin için uygun olabilir. Eğer adrenalinizi biraz yükseltmek istiyorsanız o zaman hiç düşünmeden bir motosiklet kiralayıp adayı motosikletle dolaşabilirsiniz.

 

Sakız ağaçları

Damla sakızı ağacı Latince Pistacia Lentiscus olarak bilinir. Bu ağaçlar rüzgarlardan dolayı sadece adanın güneyinde yetişir. Adada gezerken bu ağaçların ne kadar çok olduğunu ve hatta bazı ağaçların ise 3000 yıllık olduğunu görürsünüz. (rehberimiz anlatmıştı) Osmanlı Döneminde adada yetişen sakızın üçte biri Osmanlı Devleti  tarafından alınırdı. Bunun karşılığında ise Osmanlılar adayı korsan saldırılarından korurdu. Adada, mastika (damla sakızı) dönemi haziran ayında başlar. İşte bu ayda daha çok verim alınması için önce ağacın dibindeki otlar iyice temizlenir. Bu temizlik yapıldıktan sonra ağaçtan damlayan sakızların yere bulaşmasını önlemek için ise ağacın gövdesinin olduğu toprak üzerine kalsiyum ve karbonat karışımı dökülür. Daha sonra ağacın alt gövdesinden başlamak üzere yarıklar açılır. Bu işlem ağaç gövdesinden yukarıya doğru yavaş yavaş çıkarak devam eder.  Artık ürün alma zamanı gelmiştir. 15 Ağustos’ta damla sakızı toplanmaya başlanır ve 15 Eylül’e gelindiği zaman ise bu işlem tamamlanmış olur. Toplanan ürün önce yıkanır sonra temizlenip satışa sunulur. Damla sakızı toplanması, işlenmesi ve yurt dışına satılması sadece Sakız Adası Üreticiler Kooperatifi tarafından yapılır. Adada bulunan damla sakızı ağaçlarını kesmek tamamen yasak olup bunu yapanlar ağır şekilde cezalandırılmaktadır. Damla sakızı günümüzde pek çok yerde kullanılmaktadır. İşte sizlere birkaç örnek:

  • Damla sakızından sakız ve şekerlemenin yanı sıra damla sakızı likörü yapılır.
  • Yüksek tansiyon, kronik bronşit ve şeker hastalığı tedavisinde kullanılır.
  • Sabun, tırnak cilası gibi kozmetik ürün yapımında kullanılır.
  • Yüz kremleri yapımında kullanılır.
  • Uçak ve mobilya gibi yüksek kaliteli vernik ve boyaların üretiminde kullanılır.

 

Sakız adasında gezilecek yerler

Sakız adasında 66 köy vardır. Bu köyler adanın farklı bölgelerine dağılmış olup her birinin ayrı özelliği ve güzelliği vardır. Adada kaldığımız 2 gece- 3 günlük sürede ada merkezinde konaklamayı tercih etmiştik. Günü birlik rehberli turlara katılarak ada halkı ve yaşantısı hakkında daha geniş bilgi sahibi olmuştuk.

Chios Town. Adanın doğusunda bulunan bu yerleşim yeri adanın başkentidir. Çeşme limanında bindiğiniz feribot sizi bu limana getirir. At nalı şeklindeki bu liman ve şehrin geneli tarih boyunca pek çok medeniyetlerin idaresine girmiştir. Günümüzde farklı medeniyetlerin izlerini şehri gezerken görürsünüz. Osmanlı döneminden kalan Bayraklı, Mecidiye ve Osmaniye camileri bu yerleşim yerindedir. Şehir merkezindeki Aplotaria Caddesi ise alış- veriş yapabileceğiniz en uygun caddedir. Son yapılan sayımlarla burada yaşayan nüfusun 33.000 civarında olduğu belirlenmişti.

Pyrgi: Chios Town’a 20 km uzaklıkta olan ve adanın güneyindeki Orta Çağ köylerinden biridir. Bu yerleşim yeri denizden gelecek korsan saldırılarından korunmak için deniz kenarına değil adanın iç kısmına kurulmuştur. Köy merkezinde 13.cü ve 14.cü yüzyılda inşa edilen Agios Apostoli Manastırı da gezilebilir. Pyrgi köyünde daracık sokaklar arasında gezerken evlerin her birinin dış cephesinin siyah -beyaz renkte geometrik desenlerle boyandığını görürsünüz. Bizler de pek çok kişi gibi bu evlerin yanında resim çektirmeden buradan ayrılmadık. Pyrgi köyü bir dönemler sakız ticaretinin merkezi durumundaydı.

Mesta: Chios Town’dan 35 km kuzey batıda bulunan bir köydür. Tıpkı Pirgi gibi bu köyde de Orta Çağ izlerini görebilirsiniz. Köy korsan saldırılarından korunmak için kale içerisine inşa edilmiş.5 köşesi olan bu kalenin sadece 2 tane giriş kapısı vardır. Böylece köy merkezine giriş ve çıkışlar bu kapılardan yapılırdı. Hava karardıktan sonra ise sakız kaçakçılığını önlemek için bu kapılar güvenlik amacıyla kapatılırdı. Eski dönemlerde yoğun olarak yapılan damla sakızı üretimi ile zengin olan halk bu köyde birbirinden güzel muhteşem konaklar yaptırmışlar.

Anavatos: Bu köy Chios Town’un 19 km batısında yer alır. Deniz seviyesinden 450 metre yükseklikte olan bu köyde yaşayan halkın çoğu adadaki 1881 yılında yaşanan depremden sonra buradan ayrılmışlardır. Günümüzde az dahi olsa hala köydeki yaşam devam etmektedir.

Lagada: Adanın 16 km kuzey batısındaki sahili olan bir köydür. Gece eğlenceleri ve yerel oyunlar ile Lagada koyundaki tavernalarda sabaha kadar eğlenebilirsiniz.

Kambos: Chios Town ile arası 4 kilometredir. Bu köy adanın güneyinde olup narenciye bahçeleri arasında yapılmış olan eski taş konaklar vardır. Ancak ne var ki bu taş konakların pek çoğu 1881 depreminde yıkılıp yerle bir olmuştur. Kambos köyünde Narenciye Müzesi gezilip görülecek yerler arasındadır. Müzede portakal çiçeğinden tutun da bizlerin Kıbrıs’ta yaptığımız turunç macunlarına varıncaya kadar farklı reçel ve macunlar işte bu müzede satılmaktadır. Müzeye giriş ücretsizdir.

Adada kaldığımız kısa sürede ada genelinde gezip gördüğüm köylerle ilgili notlarımı sizlerle paylaştım. Bu arada Mavra Volia, Karfas ve Lithi adanın en güzel plajlarının olduğu yerlerdir.

 

Ne yenir

Ada genelinde Yunan mutfağı hakimdir. Pek tabii ki ada oluşundan dolayı balık ve çeşitli deniz ürünleri de tüketilir. Sakız köftesi, zeytinli kalamar, kalamar dolması gibi yemekler alışılmışın dışında olduğumuz Sakız adası yemekleridir. Tatlıların pek çoğuna damla sakızı eklenerek ayrı bir lezzet alınır. Sakızlı tatlıların yanı sıra ‘souma’ olarak bilinen incir rakısı da adaya has içeceklerdendir.

Hotzas taverna adanın en çok ilgi gören restoranlarından olup farklı menüleri ile gidenleri memnun etmektedir. Tavsiye olunur.

Gece hayatı adanın merkezinde ve ayrıca Karfas sahilindedir. Sahil restoranında oturmuş uzonuzu yudumlayarak buzuki eşliğinde sirtaki oynayıp gecenizi unutulmaz yapabilirsiniz.

Adadan ne alınır

Mastika olarak bilinen damla sakızından yapılan sakızlı reçel, kahve, kurabiye, krem gibi pek çok ürünü adanın farklı bölgelerinde bulunan dükkanlardan alabilirsiniz. Eğer adaya günübirlik gitmişseniz ve fazla gezmeyecekseniz o zaman Chios limanında indiğiniz zaman liman çevresinde bulunan dükkanlardan alış -verişinizi yapabilirsiniz. Hediyelik eşya dükkanlarından ise her yerde olduğu gibi adaya has kupalar, buzdolabı magnetleri beraberinizde götürebileceğiniz pahalı olmayan ve yükte de hafif olan hediyeliklerdir. İçki seviyorsanız ve Uzo almak istiyorsanız Kazanisto en bilinen markalardandır.

Nerede kalınır

Adanın farklı köylerinde konaklayacağınız otel, apart -otel, kiralık daire veya oda alternatifleriniz vardır. Bizler Sakız adasındaki konaklamamızı Chios Town’daki Grecian Castle Chios(4*) yapmıştık. Bu otelin kahvaltı dahil 2 kişilik oda fiyatı €64 dur. Amalia City Rooms€43, Homely Studios(apart otel) €43 ve Porta Di Marina( daire)€60 gibi dönemine göre farklılık gösteren fiyatlar vardır. Adada yaz aylarında yoğunluk yaşandığından rezervasyonlarınızı önceden yapmanızda fayda vardır. Eğer paket tur almayı düşünmüyorsanız www.hotels.com sitesinden konaklayacağınız tesisinizi bulabilirsiniz.

Doğası, plajları, tarihi ve damla sakızından yapılan farklı ürünleri alabileceğiniz Sakız adasına gitmeyi düşünüyorsanız 2-3 gün ayırmanız yeterli olacaktır. Eğer süreniz kısıtlı ise günübirlik paket turlar sizin için ideal olacaktır.

Haftaya bir başka Şirin’ce GEZİyorum yazı dizimde buluşuncaya kadar sevgiyle kalınız……

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar