Eğitim ilkel toplumdan itibaren ‘hayatta kalma’ için araçtır. Toplumlar yaşadıkları coğrafyadaki koşullara uyum sağlayarak, yaşamlarını sürdürebilmeleri için ‘yeni nesle’ birtakım davranış ve beceriler öğretir. Çocuklar da söz konusu davranış ve becerileri kazandıkları için çevredeki tüm zararlılardan kurtularak, yaşamı kıvırarak hayatta kalırlar.
Hayatta kalmak için gerekli beceriler kabaca iki kategoride toplanabilir; (1) Meslek ve (2) Genel Kültür’dür. İlkel toplumda hayatta kalmak için gerekli davranış ve becerilerle günümüz dünyasındakiler çok farklıdır. İlkel toplumda avcılık ve toplayıcılığı öğrenen hayatta kalıyordu. Çağdaş dünyada ise ‘profesyonel meslek’ öğrenen hayatta kalır.
İlkel toplumdaki çocuk için yaşam koşulları günümüz dünyasındakinden çok zorlayıcı idi. Çevreden gelecek olan pek çok zararlı için mücadele etmesi gerekliydi. Zehirli yılanlar, yırtıcı hayvanlar, zehirli mantarlar gibi doğal yiyecekler, soğuk ve sıcak havalardan korunmak için yalnız başına mücadele etmesi gerekliydi. Çoğu durumda tek başına zorlukları yenmesi gerekliydi. Yenenler hayatta kalıyordu.
Günümüz dünyasındaki toplumsal örgütlenme ve toplumsal ağlar çok geliştiğinden, çocukları koruyucu önlemler alınmıştır. Savunma, korunma ve sağlık gibi yaşamda kalmanın gereklerini yerine getiren toplumsal kurumlar ortaya çıktı. Bu türden hayatta kalma meydan okumaları bu kurumlar sayesinde savuşturulabiliyor.
Ancak günümüz dünyasında bunlar dışında daha da önemli hayatta kalma davranış ve becerileri mevcuttur. En önemlilerinden bir tanesi ‘kişisel güç’tür. Kişilik içerisinde yer alan tutumlardan olan psikolojik ‘güç’ birey için yaşamı kıvırma için en önemli kişilik özeliğidir.
Birey meslek sahibi olsa da psikolojik anlamda kendisini ‘güçlü’ algılamadığında problemler ortaya çıkar. Psikolojik yan zarar görmeye başlar, savunma mekanizmalarına başvurulur. Savunma mekanizmaları bazen çok az kullanıldığında belki psikolojik olarak duyulan acıyı azalttığından iyi olabilir. Ancak sürekli kullanıldığında daha büyük problemlere yol açar.
O nedenle önce evde sonra okulöncesinden başlanarak her düzeyde çocuklarımıza ve öğrencilerimize psikolojik bağlamda ‘güçlü’ olmaları için yardım etmek yaşamı kıvırmanın şartıdır. Hele 4.0 ve 5.0 Endüstri toplumlarının ortaya çıkmasıyla.
Şimdi okullu olan çocuklar 20 yıl sonra meslek yaşamına atıldıklarında, 4.0 Endüstri Toplumu’nda (buraları için çünkü bazı toplumlar bunu da geçip 5.0 Endüstri Toplumu’nu yaşıyorlar) hayatta kalmak için sokak yaşamını kıvırabilecekleri bir takım davranış ve beceriler edinmelidirler.
Bu tür dinamiklere sahip olacak olan toplumlarda, psikolojik olarak ‘güçlü’ bireyler sokak yaşamını kıvırıp hayatta kalacaktır.
En önemli psikolojik güç ‘bireysellik’tir. Bu tür toplumlarda ‘yalnızlık’ ve ‘tek başına’ yaşamak en önemli beceridir. Teknoloji ve bilimsel gelişme nedeniyle bireyler evde tek ve iş yerinde tek başına çalışmak zorunda olacaktır. Kendini geliştirip işine talip olanları bertaraf etmeli yoksa işinden olacak.
Diğer insanlarla yarışma içinde olunacak. Kendini geliştirmeyenler geride kalacak. Bunun için öğrencilerimiz önce ‘kendine güvenme’yi öğrenmeli. Yalnız yaşamda güvenebilecekleri tek dal kendileri olacak. Öğrenciler kendine güven duymaları için cesaretlendirilmeli. Kendine güven duymanın birinci niteliği bilişsel olarak yeterli olmaktır. Ancak derslerdeki bilgileri edinmiş olmak tek başına yeterli değildir.
Her türlü zorlukta pes etmemeyi, savaşmayı, karşılarına çıkacak olan zorlukları yenmeyi öğretmeli. Bu yolda yalnız savaşacaklarını bilmeleri ve sadece ve sadece kendilerine güvenebileceklerini anlatmalı; başarılı insan örneklerinde olduğu gibi.
Hayat güzeldir ama kolay değildir. Zorluklar ve problemlerle doludur. Bireyler çocukluktan itibaren, kendi problemlerini kendisinin çözmesi için cesaretlendirilmeli. Onların problemlerini onlar adına çözmemeli; çünkü bu davranış ‘güçlü’ olmayı değil, her problem ve zorlukta başkalarına sarılmayı yani ‘güçsüzlüğü’ aşılar. Geleceğin dünyasında güçlü ve problem çözen bireyler hayatı kıvıracak. O nedenle şimdiden geleceği kurmak adına, buralarda da güçlü olmanın yolları aranıp öğrencilere aktarılmalıdır.
