Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) başta olmak üzere, Elon Musk’ın sahibi olduğu SpaceX ve daha birçok uzay girişimi yakın bir gelecekte Mars’ta ilk insanlı yolculuğu yapmayı planlıyor. Kızıl Gezegen’de hayat için uygun koşullar arama yarışı ise hız kesmeden devam ediyor. Bu konuda yapılan son çalışma Mars’ta suyun varlığına dair güçlü bulgular sağlıyor. Bilim insanlarına göre gezegenin yüzeyinde bulunan ve yaban mersini olarak adlandırılan tortullar büyük müktarlarda hidroksil içieriyor. Yapısında bol miktarda su barındıran bu maddenin varlığı Mars’ta hayatın var olabileceğine dair kanıt oluşturuyor.
Yeni bir çalışmaya göre, ABD hükümeti tarafından yönetilen Smithsonian Enstitüsü’nde bulunan 19. yüzyıldan kalma taş örnekleri, Mars’taki suyun varlığına dair ipuçları barındırıyor. Alman bilim insanı August Breithaupt tarafından 1843’te keşfedilen hidrohematit adlı madde, Penn State Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından yeniden inceleniyor.
Hidrohematit, kayalarda depolanıyor. Aynı zamanda suya dönüşen bir hidrojen ve oksijen grubu olan hidroksil içeriyor.
NASA’NIN UZAY ARACI YETERLİ TEKNOLOJİYE SAHİP DEĞİLDİ
Bununla birlikte 2004 yılında Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi’nin (NASA) Curiosity aracı Mars’ta “yaban mersini” olarak bilinen kayaları tanımladı. Cihaz hidrohematiti tespit edebilecek teknolojiye sahip olmadığı için kayalar üzerindeki oluşumlar hematit olarak tanımlandı.
Penn State Üniversitesi’nden yerbilimleri profesörü Peter J. Heaney “Dünya’da bu küresel yapılar hidrohematittir, bu yüzden Mars’taki parlak kırmızı çakılların hidrohematit olduğunu düşünmek bana mantıklı görünüyor” dedi.
YENİ YÖNTEMLER KULLANILDI
Araştırma, Heaney’nin yerbilimleri alanındaki doktora öğrencisi Athena Chen’in su içeren farklı eski kaya örneklerini ele geçirmesiyle başladı.
Chen, 19. yüzyılda Breithauph tarafından toplanan örnekler üzerinde daha hassas,bir yöntem olan kızılötesi spektroskopi ve senkrotron X-ışını kırınımı dahil olmak üzere çeşitli testler yaptı. Çalışmanın ardından Chen, minerallerin demir açısından fakir olduğunu ve bazı atomlarının hidroksil içerdiğini buldu.
Chen, “Demir oksitleri oluşturmak için doğal koşulların neler olduğunu görmeye çalışıyordum. Bu sulu fazları kristalleştirmek için gerekli sıcaklıklar neydi ve bunları sentezlemenin bir yolunu bulabilir miyim, diye merak ettim” açıklamasını yaptı.
HİDROHEMATİT ÇÖKEREK TORTUL TABALARI OLUŞTURDU
Chen, çalışmasının sonucunda sulu, alkali bir ortamda 150 santigrat dereceden daha düşük sıcaklıklarda, hidrohematitin çökelerek tortul tabakalar oluşturabileceğini buldu.
Heaney, “Mars’ın yüzeyinin büyük bir kısmı sudan demiroksitler çöktüğünde oluştu. Ancak, Mars’ta hidrohematitin varlığı hala tartışmalı” dedi.
Diğer taraftan Chen’in deneyleri, doğal olarak oluşan hidrohematitin ağırlıkça yüzde 3,6 ila yüzde 7,8 su içerdiğini buldu. Araştırmacılar, Mars’ta bulunan hidratlı demir minerallerinin miktarına bağlı olarak, orada önemli bir su rezervi olabileceğine inandıklarını söyledi.
KIZIL GEZEGEN ADI BU MİNERALLERDEN GELİYOR
Çalışmanın yazarları, “Mars, toprağındaki demir bileşiklerinden gelen renginden dolayı Kızıl Gezegen olarak adlandırılıyor. Mars’ta hidrohematitin varlığı, Mars’ın bir zamanlar sulu bir gezegen olduğuna dair ek kanıtlar sağlayacaktır” dedi.
