Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 2 Aralık 2003’te Loizidou Kararı vermişti… Çok şey değişti…
Dün de 90 milyon Tazminat cezası verildi Türkiye’ye… 1974 harekatı nedeniyle…
Loizidou kararından sonra çok şey değişti bu adada…
Yine değişir mi?
Bugün buna kafa yoralım biraz…
Sayfadaki fotoğrafa iyi bakın…
Geçtiğimiz hafta, AB Evi’nde düzenlenen bir etkinlikte yan yana oturduk… Sempatiyle baktım kendisine…
Hatırladınız mı sizde…
Titiana Loizidou…
Bana göre, “kapıların açılmasını sağlayan kadın…”
Neden mi? Anımsayalım…
Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararı doğrultusunda Kıbrıslı Rum Titiana Loizidou’ya 1 milyon 120 bin Euro’luk maddi tazminatı ödemeye mahkum edildi.
Türkiye de, kendi siyasi durumunu göz önünde bulundurarak bu cezayı ödedi…
Ama geride, benzer şikayetlerle AİHM’ye giden 3 bin dava vardı…
Cezanın verilme tarihi 2 Aralık 2003…
Peki, AİHM’nin Loizidou kararının ardından neler yaşandı?
Önce 23 Nisan 2004’te kapılar açıldı…
Neden mi?
Zira, Loizidou’nun davayı açarken çeşitli iddiaları vardı…
Neydi bu iddialar, neden haklı bulunmuştu:
– Malına gidemiyor
– Malını göremiyor
– Malını kullanamıyor
– Malı işgal altında
Ve bunun gerekçeler…
AİHM, Loizidou isimli kadının mülkiyet hakkına saygı duydu…
Türkiye’yi tazminata mahkum etti.
Geriden gelen 3 bine yakın dava vardı…
Bu tarihi kararla, dediğim gibi önce 24 Nisan 2004’te kapılar açıldı…
Kapıların açılması ile birlikte, Türkiye’yi mahkum eden ve 3 bin davada daha milyarlarca Euro tazminat ödemesine neden olabilecek unsurlar ortadan kaldırıldı…
Taşınmaz Mal Komisyonu
Loizidou Kararı, sadece kapıların açılmasını sağlamadı…
Beraberinde bir adım daha atıldı…
Taşınmaz Mal Komisyonu, “uluslararası kabul görerek” kuruldu…
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, o dönemde, Loizidou kararının “geçerliliğini yitirmesini” şu cümlelerle duyurmuştu kamuoyuna:
“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Loizidou kararı bugün Avrupa Konseyi Delegeler Komitesi’nde kabul edilen ‘karar’la gündemden düşürülmüştür.
Delegeler Komitesi toplantısı sırasında tarafımızdan yapılan ve Mahkeme’nin Loizidou ile ilgili kararının gereğinin yerine getirilmesine ilişkin anlayışımızı vurgulayan beyan da komitenin kabul ettiği Karar’da not edilerek kayda geçirilmiştir. Böylece, Loizidou kararının gereğinin yerine getirilmesinin gelecek için emsal oluşturmayacağı anlayışı benimsenmiş olmaktadır.
Beyanımızda, ayrıca, Kıbrıs sorununa yaklaşımımız anlatılmış ve KKTC’de oluşturulan Taşınmaz Mal Saptama, Değerlendirme ve Tazmin Komisyonu hakkında açıklama yapılmıştır.
Komite kabul edilen diğer Karar ile de, mahkemenin Loizidou konusunda 1996 yılında vermiş olduğu esasa ilişkin kararın yerine getirilmesi ile ilgili görüşmenin 2005 yılı sonundan önce başlatılmaması kararlaştırılmıştır. Böylece, Kıbrıs sorunu ile ilgili müzakereleri etkileyebilecek olası gelişmenin önlenmesi amaçlanmıştır. Söz konusu kararlar Türkiye’nin yaklaşımına uygundur ve beklentilerini karşılamaktadır.
Loizidou kararının yerine getirilmesi, söz konusu karar tarafımızdan haksız ve yanlış olarak değerlendirilse de, AİHM’nin saygınlığının korunmasında üstlendiğimiz ortak yükümlülüğün yerine getirilmesi anlamını taşımaktadır. Ayrıca, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği ile ilişkilerimizde ilerlemeyi engelleyen bir unsur ortadan kalkmış olacaktır.”
Aralık 2005’te Cumhuriyet Meclisi’nde kabul edildi…
17 Mart 2006’da ise faaliyete geçti.
Taşınmaz mal Komisyonu ile birlikte, 3 bin dava da gündemden bir anda düştü…
Çünkü, bu komisyonla, Türkiye, milyarlarca tazminat ödemekten tamamen kurtuldu…
Kıbrıslı Rumlara başvuruları halinde…
– Takas hakkı
– Tazminat hakkı
– Kullanım hakkı
– Çözümden sonra olmak koşulu ile iade hakkı
Tanındı…
Bu da Loizidou ve benzer davaların tamamen tarihin çöplüğüne gitmesine neden oldu.
Loizidou’dan sonra
Türkiye, 2 Aralık 2003’te Loizidou Kararı ile Titiana Loizidou’ya 1 milyon 200 bin Euro ceza ödedi…
Bu tarihten sonra, Kıbrıs’ta çok şey değişti…
4 ay sonra kapılar açıldı…
Rumlar, 2004’ten sonra kapıların açılması ile birlikte, rahatça mallarına gelmeye başladılar…
17 Mart 2006’dan itibaren de mallarını satma, geri alma, takasa vererek güneyde mal alabilme hakkına sahip oldular…
90 milyon Euro ve sonrası
Bir kamyon laf ettik, şu dakikaya kadar, sabırla okudunuz…
Peki neden yazdım bunları?
AİHM, dün de tarihi bir karar verdi.
1974 Kıbrıs Harekatı nedeniyle, Türkiye’yi Güney Kıbrıs’a 90 milyon Euro ceza ödemeye mahkum etti…
Neden?
– Askeri müdahale…
– Kayıplar…
– Rum şehitler…
Titiana Loizidou kararının ardından kısa sürede yaşanan ve Kıbrıs’ı değiştiren gelişmeler var…
2004’den bu güne yaşanan değişimler…
Şimdi, yeni ve kritik bir değişimin arifesinde miyiz?
AİHM Kararı sonrası, Türkiye ileri adımlar mı atacak?
Sert bir tepki mi verecek?
Askeri anlamda Türkiye’nin adada geri adım atması ne demek?
Bu sorular var ya…
Hepsine odaklanmamız gerektiğini düşünüyorum…
Kısa süre, çok şeye gebe…
Çözüm sürecinin hız kazandığı bu noktada, AİHM’nin kararı, taşları yerinden oynatacak…
İleriye mi?
Geriye mi?
Soru budur…
