Yaklaşık 40 bin ilk ve orta öğretim öğrencisi 3-5 gün sonra karnelerini alıp yarıyıl tatiline girecek. Bazı çocuklar üzülecek, bazıları sevinecek. Aileler her zaman olduğu gibi kendi çocukları ile başkalarının çocuklarını karşılaştırma yanlışlığına düşecek. Başarılı diye nitelendirdiğimiz çocuklara abartılı hediyeler alınacak. Başarısız saydığımız çocuklara da en sevdikleri oyuncaklarından ve oyunlarından mahrum bırakılacak.
Peki, ne geçecek elimize?
Bunları yaptıktan sonra başarısız olan başarılı mı olacak?
Yıllardır her karne dönemi uzmanlar çeşitli uyarı ve önerilerde bulunsa da, aileler kendi bildiğini okumaya devam ediyor. Yaraları kapatacağız derken, yaralar daha da derinleştiriyoruz. Günümüzde ilkokul düzeyinde bile sistem öyle bir zorluyor ki, “sınava dayalı not” öne çıkıyor. İlkokul döneminde bile öğrencilerde “sınav zamanı çalışma” alışkanlığı her geçen gün artıyor. 8-9 yaşındaki çocuklar sınava endeksli bir öğrenim süreci geçiriyor. Durum böyle olunca da çocuklar aldıkları karne notlarından çok daha kolay etkilenebiliyor. Karne notları ve aile baskısının başka ülkelerde intiharlara kadar varan sonuçlar doğurduğunu biliyoruz.
Prof. Dr. İrfan Erdoğan’ın dediği gibi “Başarı bireysel potansiyelin gelişimini içeren akademik bir yolculuktur. Bu asla bir varış noktası değildir. Gerçek başarı başarısızlık korkusunu yenebilmektir. Öğrencilerin aldığı karneler nihai bir sonucu ifade etmediğini unutmamak gerekir.”
İrfan hocaya katılmamak elde değil. Karne notlarını gereksiz yere abartıp da çocuklarımızın tatil dönemini zehir etmeyelim. Yine aynı şekilde alınan notları fazla abartarak, gereksiz bir ödüllendirme de yapılmasının sakıncalarını bilere hareket etmekte yarar vardır.
Unutmamak gerekir ki başarısız çocuk yoktur. Mutlaka her çocuğun başarılı olduğu bir alan vardır. Dolayısı ile aileler çocukların karnelerini değerlendirirken çocukların başarılı oldukları yönleri öne çıkarmalıdır. Aileler başarısız diye nitelendirdikleri çocuklarına böylesi dönemlerde daha çok ilgi göstermeli ve onlara daha çok zaman ayırmalıdır.
Ülkemizde çalışan anne-baba sayısının arttığı ve çocuklarımıza yeterince zaman ayıramadığımız çok açık bir şekilde görülmektedir. Liberal ekonomilerin yarattığı düzen içerisinde daha iyi yaşam için çırpınan aileler yanında, bir de buna para kazanma hırsı eklenince çocuklarımıza ayırdığımız zaman her geçen gün azalıyor.
Yeterince ilgi göstermediğimiz çocuktan daha sonra da “iyi karne” bekliyoruz. Ailelerle yaptığım sohbetlerden de anladığım kadarıyla birçok aile çocuklarına çok şey verdiğini sanıyor. Geçtiğimiz gün bir sohbet sırasında daha önceki yıllarda oğlunun karnesindeki rakamları beğenmeyen adam şöyle diyor: “Paraysa para, oyuncaksa oyuncak, gezme ise gezme, ne isterse alıyoruz, yine başarısız yine başarısız.”
Adama dedim ki “burada eksik olan bir şey var. Bu saydıkların arasında sevgi yok. Sevginin olmadığı yerde başarı olmaz.”
Çok iyi bilinmesi gereken bir gerçek var ki, çocuklarımıza zaman ayırmak durumundayız. Bu zamanı yaratmalıyız. “Gece gündüz çalışıyoruz vaktimiz yok” diyerek bu sorumluluktan kaçmamak gerekir.
Son zamanlarda bir özel dersten diğer özel derse koşuşturan çocukları da düşündüğümüz zaman çocuklarımıza nasıl zaman ayıracağız diye soranlar olabilir. İşte siz düşünün, bu küçücük bedenlere bu kadar eziyet niye?
…Ve onların aslında böylesi bir ortamda daha çok sevgiye ve özgürlüğe ihtiyaçları olduğunu anlamak gerek.
Yirminci yüzyılda Hindistan’ın yetiştirdiği en önemli düşünürlerden biri olan Jiddu Krishnamurti’nin çok değer verdiğim bir sözü vardır: “Öğrenmek için özgürlük ve merak gerek”. İşte ben de başarıya giden yolun burada olduğunu düşünüyorum. Çocuklarımıza sevgiyle yaklaşırsak ve onları özgür bırakırsak başarı kendiliğinden gelir.
Dolayısı ile karne, çocuklarımızı hırpalamamız veya aşırı şımartmamız için bir neden olmamalıdır. Olsa olsa onların başarılı olduğu alanlara yönelmelerine yardımcı olmak için bir göstergedir. Hepsi o kadar!
