Merkezi İhale Komisyonu Başkanı Halil Talaykurt, kamuoyunun en çok tartışılan konuları arasında yer alan KIB-TEK’in jeneratör alım ihalesine ilişkin Havadis’in sorularını yanıtladı
“ŞARTNAME ODTÜ MERCEĞİNDE”: Talaykurt: Bu büyüklükte ve ciddi teknolojik yenilikler içeren bir alım planının bilimsel görüş desteği bulması, kamu yararını en fazla ve kati şekilde sağlaması ve rekabet ortamının hiç tartışılmayacak, katışık bir biçimde oluşması gerektiği yönünde üç fikir oluştu. Şartnameyi ODTÜ’ye gönderdim
“BİZ BU İHALEYİ YAPARIZ”: Talaykurt: Bundan önce çok büyük ihaleler Türkiye’de açılıyordu. Ancak Merkezi İhale Komisyonu bunu başarabilecek nitelikte, artık bu donanıma sahip, üyeleri, başkanı ve bir Kamu İhale Yasası var. En önemlisi de budur. Bu yasa tüm ihaleleri bitirebilecek bir yasadır
“TARİHİ ÖRNEK OLACAK”: Talaykurt: Ben bu ihalenin örnek teşkil edeceği inancındayım. Çünkü hem Kamu İhale Yasası geçtikten sonra ilk kez bu denli büyük bir ihale yapılmış olacak hem de bundan sonraki büyük ihalelerde Merkezi İhale Komisyonu’nun bunu başarabilecek nitelikte olduğunu herkese göstermiş olacak
Duygu ALAN
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’na (KIB-TEK) 4 adet jeneratör alımı ile ilgili ihale şartnamesi yönetim kurulu tarafından 2 hafta önce Merkezi İhale Komisyonu’na gönderildi.
Komisyon ihale şartnamesinde gerekli incelemeleri yaptıktan sonra uzman görüşüne başvurdu. İhale şartnamesi “bilimsel görüş” talebi ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne (ODTÜ) gönderildi.
İhaleye ne zaman çıkılacağı yönünde henüz öngörülen bir tarih yok. Çünkü süreç, ODTÜ’den gönderilecek bilimsel görüşün yeniden Merkezi İhale Komisyonu’nda değerlendirilmesi ile devam edecek. Komisyon bu değerlendirmeyi yaparken gerekli gördüğü noktada Mühendis Odaları, Elektrik Elektronik Mühendisleri Odaları veya farklı sivil toplum örgütlerinden de görüş alacak.
Bütün bunlar derledikten sonra eğer ihale şartnamesinde eksiklik olduğu belirlenirse bu eksiklikler yeniden değerlendirilecek ve ihale şartnamesi tespit edilen eksikliklere de işaret edilerek tekrar KIB-TEK Yönetim Kurulu’na gönderilecek.
KIB-TEK Yönetim Kurulu da eklemek istedikleri başka özellikler varsa şartnamenin içerisine onları da ekleyecek ve şartname yeniden komisyona gönderilecek.
Bu noktadan sonra da ihaleye çıkılabilecek.
Merkezi İhale Komisyonu Başkanı Halil Talaykurt, 4 jenaratör alımına ilişkin ihale şartnamesi ve sürece ilişkin açıklamalarda bulundu, Havadis’in sorularını yanıtladı.
Soru: Süreç ne zaman başladı? İhale şartnamesinde neler var? Nasıl bir yöntem öngörüldü? 4 motor (jenaratör) alımı ile ilgili hazırlanan bu ihale şartnamesi ne büyüklükte ve ihale bedeli ile ilgili yatırım maliyeti ne kadar?
“Yasa geçtikten sonra enerji alanında gerçekleştirilecek en büyük alım”
Talaykurt: KIB-TEK eski Yönetim Kurulu’nun mevcut sistemin geliştirilmesi ve yenilenmesi mantığı ile aldığı karar doğrultusunda hazırladığı 4 motor (jeneratör) alımı ile ilgili ihale şartnamesi Merkezi İhale Komisyonu’na 2 hafta önce ulaşmıştır. 40 milyon Euro + KDV olması kaydı ile bunun bir yatırım maliyeti vardır. Sadece iç pazardaki (ulusal) katılımcılar için öngörülen bir ihale yöntemi ile yapılması için bize başvuru yapılmıştır. Bu, Kamu İhale Yasası geçtikten sonra Merkezi İhale Komisyonu’nun enerji alanında gerçekleştireceği en büyük alımdır. Dolayısıyla bu alımın büyüklüğü ve ilk kez olacak olması açısından büyük bir ihaledir. Yasada açık olan tabirler vardır. Süreç bize geldikten sonra bütün ihalenin başlaması ve bitişi Merkezi İhale Komisyonu tarafından yürütülür. Yani Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu, böyle bir ihtiyacı ilettikten sonra ben bu ihaleyi yürütmekle mükellefim. Bunu nasıl yürüteceğimiz benim ve komisyonumun alacağı kararlar doğrultusunda devam eder.
“Bilimsel görüş desteği bulmalıdır”
Bu büyüklükte ve çok da ciddi teknolojik yenilikler içeren bir alım planının bilimsel bir görüş desteği bulması, kamu yararını en fazla ve kati şekilde sağlaması ve bundan daha önemlisi de rekabet ortamının hiç tartışılmayacak, katışık bir biçimde oluşması gerektiği yönünde üç fikir oluştu. Bu üç fikri bize bilimsel anlamda desteklemesi için Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne (ODTÜ) şartnameyi gönderdim. Uzmanlardan bu üç noktada bilimsel görüş verilmesini talep ettim.
“İhalenin uluslararası olmasının faydaları olacağı görüşündeyiz”
Tabiî ki komisyonumuzun kısa dönemde aldığı ilk karar, bu ihalenin uluslararası ihale olmasının faydaları olacağı yönündedir. Çünkü dünyada bu büyüklükteki motorları verebilecek olan iki ya da üç firmanın olduğu görülmüştür. Markaları da bellidir. Bu ihaleyi, kapalı zarf almak yerine belki o firmaların kendilerini komisyonumuza davet etmek suretiyle tek tek rekabetçi diyalogda, KIB-TEK’ten gelecek yetkililerle şartları ve şartnameleri de orada konuşarak yapabilirsek sonuçları çok daha verimli olabilir şeklinde düşüncelerimiz vardır.
“Alım kararı hükümetin işi ama süreç 2 hafta önce başladı”
Bizim işimiz bunları düşünmektir, politik olarak bunların alınıp alınmayacağının kararını hükümetimiz verir. Ancak şuanda bizde bir şartname olduğuna göre bunun çalışmalarına biz devam ediyoruz. Bu şartname bize 2 hafta önce geldi.
Soru: Süreç ne zaman son aşamaya gelecek, ihaleye çıkma tarihi konusunda bir öngörü var mı?
Talaykurt: ODTÜ’den talep ettiğimiz görüş bekleniyor ancak ayrıca da bizim çalışmalarımız devam ediyor. İhaleye ilişkin bir süre de veremem. Bilimsel deneyimim o yönde değil. Bu bilimsel çalışmanın ne kadar süreceğini öngöremem.
Soru: ODTÜ’den talep ettiğiniz bilimsel görüş elinize ulaştıktan sonraki süreç nasıl devam edecek?
Talaykurt: Görüş geldikten sonra Merkezi İhale Komisyonu’nu toplayacağız. Görüşleri değerlendireceğiz. Belli noktalarda soru işaretleri var ise devam ediyorsa farklı noktalardan da görüş alma ihtimalimiz olabilir. Mühendis Odaları, Elektrik Elektronik Mühendisleri Odaları veya farklı sivil toplum örgütlerinden de görüş alabilme ihtimalimiz vardır. Bütün bunları derledikten sonra bizim elimizdeki şartnamede eğer eksiklikler varsa değerlendirilecek. Çünkü bu sadece motorun gelip oturması ile ilgili bir proje değil. Bu LPG düşük sülfür içeren akaryakıt mazot, sülfürik foil oil ile çalışabilen bir motordur. Gaz tribünleri buhar tribünlerine dönüştürüldüğü zaman oluşturulacak buharın gazı, basıncı ile de çalılaştırılabiliyor.
“Komple düşünülmelidir”
Eğer sıvılaştırılmış gazı dönüştürecek tesis de gerekecek eğer ona dönüyorsak. Bu gazı getirecek gemiler devasadır. Dolayısıyla mendirekleri ile taşıma istasyonları ile birlikte bu geminin yaklaşacağı bir limanın da yapılması gerekmektedir. Yani çok devasa ve arkası düşünülür bir proje olması lazımdır. Dolayısıyla komple düşünülmelidir benim görüşüme göre. Bu meyanda da görüşleri bekliyoruz. O meyanda da biz bütün bu bilgileri derleyeceğiz ve KIB-TEK Yönetim Kurulu’na bunu geri göndereceğiz. ‘Bu eksiklikleri tespit ettik’ diyeceğiz, bu şekilde toparlayarak kendilerinin de eklemek istedikleri başka özellikler varsa şartnamenin içerisine onlar da eklenerek bize geri gönderilecek. Sonrasında da yasamıza göre ilan edilmesi gereken tarihler var.
“En az 35 iş günü askıda kalmalı”
O büyüklükteki ihalenin en az 35 iş günü askıda kalması gerekmektedir. Hem internet sayfamızdan hem de yerel iki gazetede ilan etmek üzere ihaleye çıkacağız. Tabi bunun Bakanlar Kurulu ayağı da olacak çünkü ihalenin uluslararası olabilmesi için Bakanlar Kurulu’ndan şirketin onay alması gerekmektedir. Bakanlar Kurulu bunun uluslar arası ihaleye çıkılmasına izin verdikten sonra da o Bakanlar Kurulu kararı ile uluslararası çıkılsın diye bana gelecekler. Neticede bize düşen görev, 20-2016 Kamu İhale Yasası’na ve bilimsel görüşler doğrultusunda, en düzgün, memleketin faydasına olacak bir biçimde bu ihaleyi yapıp bitirmektir. Benim başkanlığıma denk geldi bu iş, tarih de bizi yazacaksa, düzgün yazsın. Bizim bütün derdimiz de zaten budur, hakkaniyetli ve düzgün bir ihale yapıp, bitirmek.
Soru: Sürekli olarak bu ihalenin devasa olduğuna vurgu yapıyorsunuz. Bu ihale sonuçlanırsa emsal teşkil edeceği görüşünde misiniz?
Talaykurt: Biliyorsunuz bundan önce çok büyük ihaleler Türkiye’de açılıyordu. Ben bu ihalenin örnek teşkil edeceği inancındayım. Çünkü Kamu İhale Yasası geçtikten sonra hem ilk kez bu denli büyük bir ihale yapılmış olacak hem de bundan sonraki büyük ihalelerde bizim komisyonumuzun bunu başarabilecek nitelikte olduğunu herkese göstermiş olacak. Artık bu donanıma sahip, üyelerimiz, başkanımız ve bir yasamız var. en önemlisi de budur. Bu yasa tüm ihaleleri bitirebilecek bir yasadır.
