Güzelyurt’ta Unutulmuş Bir Miras: Toumba tou Skourou - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Poli

Güzelyurt’ta Unutulmuş Bir Miras: Toumba tou Skourou

toumba-tou-skourou
batuhan-beyatlı
Batuhan Beyatlı

Çevresinde yapılan kazılarda elde edilen arkeolojik buluntulardan, geçmişinin Tunç Çağı’na kadar uzandığı düşünülen; Antik dönemde Yunanistan’dan göç eden Spartalılar tarafından, Tanrıça Afrodit için kurulduğu rivayet edilen Güzelyurt’a, adeta ayak izini ve ruhunu bırakmış Afrodit. Tarihi, kültürel ve turistik açıdan oldukça zengin bir potansiyeli olan Batı’nın bu şirin kasabası; meyve bahçeleri, tek katlı evleri ve benzersiz sokaklarıyla sizi kendi tarihinde gezdiren, Ada’nın binlerce yıllık kültürel birikimini taşıyan bir yer. Taş bina içindeki dükkanları, Aziz Mamas Kilisesi, İngiliz sömürge idaresinden kalan Tren Garı ve Toumba tou Skourou gibi şehrin değerleri, adeta dünün ve günün güzelliklerini bir arada barındırıyor.

toumba


Ne yazık ki sahip olduğu büyük potansiyele rağmen; bugün gelinen noktada Güzelyurt’un durumu, adına yakışmayacak şekilde, içler acısıdır. Hiç kuşkusuz, bugüne kadarki hükümetlerin popülist yaklaşımı ve iyi tasarlanmamış politikalarının kıskacında kalmış olması, Güzelyurt’un kaderine terk edilmiş bir şehir haline gelmesindeki en büyük neden. Şehrin tüm müzakere dönemlerinde pazarlık unsuru olarak anılması ve buna bağlı olarak yaşanan ekonomik durgunluk Güzelyurt’u sürekli dışa göç veren bir bölge durumuna getirdi.

Yaşanan tüm bu olumsuzluklara rağmen; gailesi yaşadığı kente bir şeyler katmak olan bir grup genç, 2014 yılında Güzelyurt Kültürel Mirası Yaşatma Derneği’ni kurarak bir umut ışığı oldu. Ne mutlu bana ki kuruluşundan itibaren bu oluşumun bir parçasıyım ve birlikte çalışmaktan gurur duyduğum arkadaşlarımla bir mücadele veriyor, bundan 3 sene önce “başka bir Güzelyurt mümkün” diyerek çıktığımız bu yolda aynı inanç ve kararlılıkla yürüyoruz. Yukarıda bahsettiğim, Güzelyurtlunun gelecek kaygılarını derinleştiren tüm olumsuz gelişmelere rağmen; “kültür turizmi”ni bölgede uygulanabilecek alternatif bir model olarak seçtik ve çalışmalarımızı bu yönde şekillendirdik. Son yıllarda Derneğin girişimleri sonucunda tarihi ve kültürel mirasın korunmasına yönelik oluşan bilinç ve buna paralel olarak yürütülen restorasyon çalışmaları; Kıbrıs Kültür Evi (Osmanlı Hanı), Sibyan Mektebi ve Tren Garı gibi tarihi değerlerin bölgeye kazandırılması için yapılan çalışmalar sevindirici ve gelecek için umut vericidir.

toumba

Son zamanlarda hız kazanan restorasyon çalışmaları bölgeye yeni bir çehre kazandırırken; bu haftaki yazımın konusunu oluşturacak olan Toumba tou Skourou ise hala daha keşfedilmemiş bir hazine durumunda. Kıbrıs’ta yaşayan birçok insanın bile varlığından habersiz olduğu bu alana Güzelyurt-Girne anayolunun batısında, portakal bahçeleri arasındaki dar bir yoldan ulaşılıyor. Geç Tunç Çağı’na ait olan ve “Karanlık Höyük” olarak da bilinen bu yerleşim yerinin Egeli tüccarlar tarafından bir nehrin ağzında, bataklık olan alçak araziden korunmak için suni bir tepenin üzerine kurulduğu anlaşılmaktadır.  Bu yerleşimin M.Ö. 1550 yıllarında muhtemelen bir depremden sonra terk edildiği tahmin ediliyor.

1971-1974 yılları arasında Harvard Üniversitesi arkeologları tarafından kazısı yapılan bu alan Güzelyurt’taki mezar kazılarının en büyüğüdür. 1974 yılında kesintiye uğrayan kazılar; bu yerleşim yerindeki evlerin temellerinin taş, duvarlarının da kerpiçden yapıldığını ortaya çıkarmıştır. 1970’li yıllarda yürütülen bu kazı çalışmalarında çok sayıda kil, fildişi, bronz, gümüş ve altın objenin yanı sıra altı tane mezar, bir seramik işliği ve bir konutun bir bölümü açığa çıkarılmıştır. Kazılarda ele geçirilen bir bakır cürufu, bazı arkeologların Toumba tou Skourou’nun bu dönemde bakır işlediğini ve külçe bakır ihraç ettiğini düşünmelerine yol açmıştır. Mezarlarda bulunan ölü armağanları da yerleşmenin ne kadar zengin olduğuna işaret ediyor. Kazılarda ele geçen buluntular şu anda Güzelyurt Arkeoloji ve Doğa Müzesi’nde sergileniyor.

Güzelyurt’ta bulunan bu Bronz Çağ kasabası bugün kaderine terk edilmiş durumda. Geçtiğimiz yıllarda, Güzelyurt Kültürel Mirası Yaşatma Derneği olarak bu yerleşim yerine dikkat çekmek için bazı çevre etkinlikleri düzenlesek de henüz gereken hassasiyet gösterilmiş değil. Bazı Güzelyurtluların bile varlığından haberdar olmadığı, unutulmaya yüz tutmuş bu önemli arkeolojik alanın girişine ev yapılmış durumda. Daha da kötüsü; burayı ziyaret etmeye gelen turistler demir kapılarla karşılaşıyor. Eski Eserler Dairesi daha fazla gecikmeden müdahale edip bu tarihi yerleşim yerine ulaşımı engelleyen demir kapıların kaldırılmasını sağlamalı ya da gelen ziyaretçilere yüksek atlama kursu vermeli.

toumba

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar