Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, kontrolsüz nüfus artışından, trafik yoğunluğu ve arıtma tesisine kadar, şehrin gündemden düşmeyen sorunlarıyla ilgili Havadis’in sorularını yanıtladı:
NÜFUS AĞIR SIKLET: Plansız nüfus artışı Girne’yi perişan etti. Güngördü: 33 bin 200 kişiye göre bütçe ve personelin var iken ortalama 130 bin kişiye hizmet veriyorsun. Ağır sıklet bir boks şampiyonu ile hafif sıklet bir boksçunun karşılaşması gibi bir durum
ÇEVRE YOLU ŞART: Güngördü: Trafikle ilgili anket yaptık. Doğudaki turistik tesislere gitmek isterken, zorunlu olarak şehir içine girdiğini söyleyenlerin oranı yüzde 62. Şehir içindeki trafik yoğunluğu sorunu ancak doğu çevre yolu yapılırsa çözülebilir
ARITMA SORUNU: Güngördü: Turistik bir tesisin izin alma aşamasında hazırlanan ÇED raporunun bir maddesi ‘Siz bu kapasite de bir paket arıtma bulundurmak zorundasınız, belediyenin merkezi arıtma tesisine bağlanamazsınız’ şeklinde olmalıdır
ÇEVRE DAİRESİ’NİN GÖREVİ: Güngördü: Belediyeden ki görevli, Çevre Dairesi memurlarıyla bir iş yerine ceza kesmeye giderken, daire personeli son anda gitmekten vazgeçti. Bu olay günü ve saatiyle birlikte kayıtlıdır. Çevre Dairesi neden görevini yapmadı?
Mehmet MOREKET
Pınar BARUT
Adanın en çok turist ağırlayan ve en yüksek nüfusuna sahip ilçesi Girne, uzun yıllardır, bitmeyen trafik çilesi, deniz ve çevre kirliliğine yol açan arıtma tesislerinin yetersizliği ve kontrolsüz nüfus artışı ile anılmaya devam ediyor.
Bünyesinde barındırdığı turistik mekânları ve adanın en büyük kapasiteli otelleri ile yılın her dönemi yoğun olan Girne, ne alt yapısı ne de yolları ile artık bu yoğunluğu kaldıramayacak bir nokta da ve adeta tıkanmış durumda.
Tüm bunların yanında, arıtmadaki problemlerinden dolayı zaman zaman tüm şehre yayılan kötü kokular sebebiyle de eleştirilerin hedefi olan Girne Belediyesi Başkanı Nidai Güngördü ise, yaşanan sorunların sebeplerinin kamuoyuna doğru yansıtılmadığı savunarak, sorunların çözümlerinin belediyenin değil devletin yetkili makamlarında olduğunu söyledi.
Güngördü: Belediye hafif sıklet, nüfus ağır sıklet şampiyonu
Girne’de gerçekçi olmayan bir nüfus sayısına göre hizmet vermeye çalıştıklarını söyleyen Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, en son nüfus sayımının 2011 yılında yapıldığını hatırlatarak, 33 bin 200 nüfus sayısının çok gerilerde kaldığını belirtti.
Bu durumun devletin yetili organları tarafından da doğru değerlendirilmesi gerektiğini savunan Güngördü, sekiz yıllık periyotlarla nüfus sayımı yapılmasının doğru olmadığını söyledi. Güngördü, insanları evlere hapsederek nüfus sayımının yapılmasının çağ dışı olduğunu savunarak, devletin bu konuda bir örgütlenme sağlayarak, bütün şehirlerle ilgili elektronik ortamda bir nüfus projeksiyonu çizmesi gerektiğini belirtti.
Girne’de, konutlara bağlı 25 bin su sayacı olduğunu, aile büyüklüğü 4 kişiden hesaplandığında da 100 bin nüfusun sadece bu hesaplamayla çıkarılabileceğini söyleyen Güngördü, yaklaşık 20 bin öğrenci, 6 bin civarı asker ve ailesiyle birlikte, Ercan’dan giriş yapan her 100 kişiden 88’inin de Girne ve bölgesindeki otellerde kaldığı düşünüldüğünde 130 bin civarı bir nüfusa hizmet veren bir belediye olduklarını söyledi.
Güngördü, Girne Belediyesi’ni hafif sıklet bir boksçuya, Girne nüfusunu ise ağır sıklet bir boks şampiyonuna benzeterek “33 bin 200 kişiye göre paran ve personelin var iken ortalama 130 bin kişiye hizmet veriyorsun. Her sabah ağır sıklet bir boks şampiyonu ile hafif sıklet bir boksçunun karşılaşması gibi orantısız ve adil olmayan bir durum var ortada” dedi.
“Girne trafiğinin tek çözümü doğu çevre yolu”
Son yıllarda Girne’nin en büyük problemlerinden biri olarak öne çıkan trafik sorununa da değinen Güngördü, Girne’deki trafik sorununun çözülmesi noktasında belediyenin yapacağı bir şey olmadığını söyledi.
Girne ve bölgesinde kalan turistlerin mutlaka şehir merkezini ziyaret ettiğini, Girne Kalesi, Bellapais Manastırı ve Girne Limanı gibi tarihi ve turistik yerleri de görmek istediğini belirten Güngördü, tüm nüfusa bu etkenler de eklendiğinde şehre çok büyük bir yük geldiğini ve Girne’deki trafik sorununa belediyenin çözüm getirecek lüksü olmadığını ifade etti.
Bu konuda bir anket çalışmasını yaptıklarını, anket sonucunda, aslında şehir içine gelmek istemedikleri, doğudaki tatil köylerine ve turistik tesislere gitmek istedikleri halde mecburen şehir içine girdiklerini söyleyenlerin oranının yüzde 62 olduğunu belirten Güngördü, Girne’nin, doğu çevre yoluna ihtiyacı olduğunu söyleyerek, şehir içindeki trafiğin sadece bu şekilde çözülebileceğini savundu.
Güngördü “Bu oran yüzde 50 bile olsa, şu an ki trafik akışındaki araçlarının yarısı çevre yolunu kullanarak doğuya gitse, bizim şehir içi trafik ulaşım planımız var. Böyle olursa bunu uygulayabiliriz” dedi.
“Atık su problemi Çevre Dairesi’nin sorumluluğundadır”
Şehirdeki en ciddi problemlerden biri olan merkezi atık su arıtma tesisinin yetersizliği konusunda Çevre Dairesi’ne yüklenen Güngördü, ülkedeki herhangi bir otelin ÇED raporunun Çevre Dairesi tarafından hazırlandığını ve paket arıtma tesislerinin de dairenin sorumluluğunda olduğunu hatırlatarak “Eğer o turistik tesis izin aldığı sırada hazırlanan ÇED raporunun bir maddesi ‘Siz bu kapasite de bir paket arıtma bulundurmak zorundasınız, belediyenin merkezi arıtma tesisine bağlanamazsınız’ şeklinde olsa, bu sıkıntı büyük oranda çözülür” dedi.
Böyle bir madde olmamasından belediye, Çevre Dairesi ve ilgili işletmenin sıkça karşı karşıya geldiğini belirten Güngördü, denizi kirlettiği belirlenen otel ve iş yerlerine ceza kesme yetkileri olduklarını ama belediye olarak bu cezanın caydırıcı olmayan bir cüzi miktar olduğunu söyleyerek, Çevre Dairesi’nin cezaların ise caydırıcı nitelikte yüksek cezalar olduğunu hatırlattı ve bir de örnek verdi:
“Belediyemizden iki görevli, Çevre Dairesi’yle istişare halinde bir iş yerine ceza kesmeye gitmek için yola çıktıklarında, arkadan gelen Çevre Dairesi personeli son anda gelmekten vazgeçip, personelimizi öylece bırakmıştı. Bu olay günü ve saatiyle birlikte kayıtlıdır. Çevre Dairesi neden görevini yaparak cezayı kesmelidir”
“Arıtma için 7 milyon Euro’ya ihtiyaç var”
Güngördü, Girne’deki arıtma tesisini, 1980’li yıllarda zamanın Turizm Bakanlığı’nın, İTÜ Çevre Daire Başkanı Mehmet Karpuzcu’yla projelendirdiğini hatırlatarak, o dönemde tesisin, Girne Kalesi’nden Rocks Otel’e, oradan da Dorona Otel’e kadar olan bölgedeki otel ve lokantaları baz alarak ve tahminen 5 bin kapasiteli olarak yapıldığını söyledi.
Şehrin zaman içinde gelişmesine bağlı olarak, tesisin, ek ilaveler ve ıslah çalışmalarıyla kapasitesinin genişletildiğini belirten Güngördü, hala eksik bazı ekipmanların olmasına rağmen, KKTC Çevre Dairesi’nin kriterlerine göre uygun görüldüğünü ifade etti.
Tesisin, bir sürü aksaklığı yanında, KKTC Çevre Dairesi kriterlerine göre bin 100 metre ilerisinde bir deşarj borusu olduğunu ve deniz suyu ölçümleri yapıldığında da kirlilik arz etmediğini belirten Güngördü, tesisin kapasitesinin 80 bin nüfusa göre genişletilebilmesi için 7 milyon Euro’ya ihtiyaç olduğunu vurguladı.
“Oteller ellerini taşın altına koymalı”
Girne’deki arıtma tesisinin, her ne kadar Çevre Dairesi’nin tüzük kriterlerine uygun görünse de, kendilerinin bu durumdan mutlu olmadıklarını ifade eden Güngördü, ilk olarak denize deşarj edilen suyun kalitesinin yükseltilmesi gerektiğini söyleyerek, otellerinde ellerini taşın altına koymaları gerektiğini hatırlattı.
Güngördü, Girne’de 15 tane büyük otel olduğunu, bu otellerin de bütçeye katkı koyması gerektiğini ve Turizm Bakanlığı’nın da turizm fonundan belediyeyi bu konuda desteklemesi gerektiğini söyleyerek “Belediyeler Yasası’na göre, otellerin konaklama bedelinin yüzde 3’ünü belediyeye ödemesi gerekiyor. Ama oteller konaklama bedeli olarak aldıkları 100 Euro’nun 50 Euro’sunu yatak bedeli olarak aldıklarını, diğer 50 Euro’nun kahvaltı ve diğer giderler için olduğunu söyleyerek, belediyeye 50 Euro’nun yüzde 3’ünü ödüyorlar” dedi.
“Son çare ‘Yap-İşlet-Devret’ formülü”
Belediyeler Birliği’nde yaptıkları bir toplantı sırasında konaklama bedeline ek olarak ‘şehir vergisi’ getirilmesi için öneri sunduklarını söyleyen Güngördü, bunun birçok Avrupa ülkesinde uygulandığını yaşadığı bir örnek ile anlattı:
“Malta’ya gittiğimizde kaldığımız otelden ayrılırken, hesap kesimi sırasında görevli tarafından şehir vergisini ödemediğimiz söylendi. Bu verginin de otel odasına göre değil, kişi sayısına göre alındığını söyleyen görevli, hepimizden her gece için 1’er Euro şehir vergisi tahsil etti. Bunu biz de yapabilmeliyiz”
Güngördü, arıtma konusuyla ilgili, bölgedeki milletvekilleriyle konuştuğunu, sundukları tüm önerilere rağmen çözüme kavuşulmaması durumunda ise ‘Yap-İşlet-Devlet’ formülünün devreye sokulması için uluslar arası teklif açılması formülüne gidileceğini belirtti.
“30 dönüm bir hali arazi bulduk ve yerini ayırdık. Girne-Çatalköy İmar Planı’na da, Girne Arıtma Tesisi için Rezerv Arazi olarak yazdık. Uzun vade de bizden sonraki kuşaklar bu tesisi oraya taşıyacaklar. Kısa vade de yerinde ıslah çalışması yapılacak” diyen Güngördü, tesisin beş ya da on yıl içinde Çatalköy istikametine taşınacağını söyledi.
