Ülkemizde pahalılığa çare bulması için halkın gözü Hükümette iken, Hükümetin maliyet artışından kaynaklanmayan gerek akaryakıta gerekse içkilere, sigaraya ek Fon’lar koymaktadır. FİF’ndan aldığı bu Fonları en azından temel gıda maddelerini, özellikle her sektöre etkisi olan akaryakıt fiyatlarında istikrar sağlaması için kullanması gerekirken, mevcut maliyetlerin üzerine vergi de koyarak halkı daha da fakirleştiriyor.
Halkı fakirleştirirken bir gecede bu malların ithalatçılarını stoklarında bulunan içkilerden alacağı FİF’unu vergilerini tahsil etmeyerek az sayıdaki stok tutanlara aktarıyor ve Yasa ile öngörülen devletin vergi payını, az sayıdaki toptan satıcılara yüklü miktarlarda haksız kazanç sağlanmasına ve fiyat istikrarının sürekli bozulmasına neden oluyor. Bu devlet eliyle haksız kazançtır.
Fiyat istikrar Fonu Yasasında; Fiyat istikrarının sağlanması için Akaryakıt, tarımsal ve hayvansal faaliyetlerden üretilen ürünler, tüketim maddeleri ve hayat pahalılığında ağırlığı olan temel gıda maddeleri, ithal edilen dayanıklı ve dayanaksız tüketim maddeleri bu yasa kapsamındadır. Bir kısım lüks maddelere konacak FİF ndan sağlanan gelirler temel malların fiyatlarının istikrarlı bir fiyatla arzını sağlamak için kullanılması öngörülmektedir. Yasa Hükümete bu yetkileri veriyor. Ancak Hükümet yetkilerini kullanmayarak seyirci fiyat istikrarı sağlamıyor.
Ayrıca Fon koyduğu malların stoklardaki vergisini de stoku tutandan almıyor.
Akaryakıtta arka arkaya fiyat artışı yapılıyor. Hangisi vergi? hangisi maliyetten? kaynaklanıyor belli değil. Şeffaflık ve bu konularda açıklama yapılmıyor. Mevcut satış fiyatının kaçı vergi, kaçı maliyet artışından? O bile açıklanmıyor.
FİF Yasasında, ‘Akaryakıttaki maliyet artışlarının karşılanması için ve tüketiciye yansımasını önlemek için, tüketim maddelerinin istikrarlı bir fiyattan arzını sağlamak için’ maliyetin altında satış için Fon’dan akaryakıta aktarmak gerekirken, -ki genelde yıllarca bu uygulanmıştır,- bilinçizce tam tersine geçen hafta ortalama 18-20 küsürTL olarak tespit edilen fiyatın içinde 12TL maliyet artı 6 TL vergi olduğu bir haberde yer almıştı.. Halbuki akaryakıt tarımdır, sanayidir, ulaştırmadır, turizmdir ve tüm sektörleri olduğu gibi hane halkı gelirlerini olumsuz etkileyecek ve maliyetleri yükseltecek önemli bir rakamdır ve akaryakıt KKTC’nin yapısı itibariyle ekonomisinin maliyetlere etkisi bakımından temel ve direk maddedir.
Akaryakıt’a FİFonu vergisi konduğunda Fon’a ne zaman alınacağı da Yasada bellidir. ‘Antrepodan teslim edileceği anda Fon’a yatırılır’ öngörülmektedir. Hatta yasaya göre akaryakıt satanlardan da depolarındaki akaryakıt dahi Ekonomi bakanlığı tarafından tespit edilir ve Fon’a anında yatırılır. Ve bu uygulama 30 yılı aşkın bir zaman böyle uygulandı. Son yıllardaki bu ihmaller haksız kazanç sebebidir.
Yasa, ‘İthal mallarına konan’ FİFonu, ise malların satışa sunulmadan önce ‘Fon’a yatırılır’ der. Yani yasada hangi malların Hükümetçe vergileri konduğunda nasıl ve ne zaman alınacağı yasada belirlenmiştir. Örneğin geçen gün konan içki ve sigaraya konan okkalı FİF esnasında bu işlemler yapılmadı. Nedeni izah edilebilir mi? Yasalar uygulanmak için yapılır. Ruhu belli lafzı belli, mazeret uydurulacak bir tarafı yoktur. Yasalarda uygulama yapılırken genel kamu menfaati ve yasalar daima ön planda olmalıdır. Hükümetlerimiz son yıllarda yaptığı icraatlarında şahıs ve zümre menfaatlerine öncelik vermektedir maalesef.
Bu uygulamalar Yasa’nın çıktığı 1978 tarihten itibaren 2000’li yılların yanılmıyorsam ortalarına kadar uygulanmakta idi. Son yıllarda beş on yılda piyasayı ve ekonomiyi düzenleyen vergi, Fon’lar yasalarındaki Fiyat istikrarını sağlayacak önlemleri öngören , Mal, Hizmet ve Den etleme ve Düzenleme Yasaları, Ve Teftiş yasaları uygulanmadığı ve Teşvik Yasalarının da mevcut ekonomik akılla teşvik ve verimlilik esaslarına göre ve mali koşullara göre düzenlenmemesi ile ekonomi de, piyasalar da fiyat ve kalite de alt üst olmuştur. Gelir dengesi ve yelpazesi bozulmuş orta sınıf yerle bir edilmiştir.
Hangi iktidar düzeltecek dersek bu vaadlerle gelen hükümetler maalesef dokunmaya ve yasaları uygulamaya her ne sebeple kaçınıyor. Denetim organlarına, siyasi partilerin de tümüne ve ilgili kurum ve kuruluşlara da görevler düşmektedir.
Vergi yasalarımıza göre mükellefin kendi beyan üzerine olan ve her yıl gazetelerde okuduğumuz büyük çoğunluğu ‘yıllık’ 2 ile 3 binTL’ lerde olarak sadaka gibi gülünç miktardaki vergilerin bile -serbest meslek sahipleri ve her alandaki şirketlerden vergilerin- toplamı olan 800 milyonTL’nin dahi ki bir yıl öncesine ait vergilerdi, yarısı 400 milyon TL’sı tahsil edildi yarısı edilmedi! 2020 de de ve ondan önceki yıllarda kurumlar vergisi düştükçe düşüyor.
Bütçe’yi destekleyici kaynakların temini ve yasaları uygulayıcı önlemler gerekirken insanlar isyan noktasına getirildi. Umursamazlık ve iç kavgalardan toplum sorunlarına vakit ayıramayan Hükümetler ve Meclis’in, halkın esenliği için gerekli önlemleri almalıdır.
Yeni Hükümet ‘Ucuzluk’ ve refahı getireceği vaadiyle gelmiştir. Tam tersi uygulamalar içine girildi ve halka ümitsizlik aşılamaktadır. Yapacak bir şey yoktur havasında konulara dokunulmamaktadır.
Yöneticilerin silkinmesi ve yaşananlara çözüm getirmesi görevidir. Ellerinde her türlü Yasa vardır. Yeter ki istensin ve irade olsun.
