Eyvah! Bankada ve kasadaki dövize vergi var - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe Yazarları

Eyvah! Bankada ve kasadaki dövize vergi var

Hüseyin Garip

Dolara, Euro ve Sterlin dahil, tüm yabancı paralara vergi var.
Şahıslara ait dolara ve diğer yabancı paralara vergi yok.
Bir şirkete ya da ticari işletmeye ait olanlara var.

NE VERGİSİYMİŞ BU?


Bankada ya da kasasında dolar veya başka dövizi olan firmalar, “kur artışı” nedeniyle, gelir ya da kurumlar vergisi ödeyecekler.

ÖRNEK:

  • Firmasının, bankada 10 milyon doları vardır. Dolar kurunun, 1 Ekim 2008’de 1.30 YTL,

yıl sonunda da 1.60 YTL olduğunu varsayalım (Hesaplamanın kolay olması için rakamlar yuvarlak verilmiş ve faiz göz ardı edilmiştir).

Bu durumda, (A) firmasına ait 10 milyon doların YTL karşılığı;

– 1 Ekim 2008’de 13 milyon YTL,

– 31 Aralık 2008’de 16 milyon YTL’dir.

Yukarıdaki örneğe göre, (A) firmasının, 3 milyon YTL “kur farkı” kazancı ortaya çıkmaktadır.

Öte yandan, 1 Ekim’de olan 10 milyon doları, 31 Aralık’ta yine 10 milyon dolardır.

Buna göre;

– Firma gelir vergisi mükellefi ise; 1 milyon 50 bin YTL’lik

– Firma, kurumlar vergisi mükellefi ise 600 bin YTL’lik,

dolar bozdurup, gelir ya da kurumlar vergisi ödeyecek. Böylece, her ikisinin de 10 milyon doları, ödenen vergi kadar azalacak.

BORCU OLANLAR

Yukarıdaki örneğe göre, 10 milyon dolar borcu olan firma da, 3 milyon YTL kur farkını “gider”olarak yazacak.

Açıklanan son verilere göre, 191 milyar dolar olduğu belirtilen özel kesim dış borcu yönünden de durum aynı. Bu borç nedeniyle, yukarıdaki örnek kurlara göre 57 milyar 300 milyon YTL “kur farkı” gideri yazılacak.

KURDAKİ ERİLEME

Kurda gerileme olduğunda, yukarıdaki örneğin tersi söz konusu.

Buna göre örneğin, 10 milyon dolar borcu olan bir firma, dönem sonu itibariyle, dolar kurunda gerileme olmuşsa, bunu “kur farkı geliri” gösterip, vergi ödeyecek.

Alacağı olan bir firma da, kur farkını “gider” olarak gösterecek. Benzer durum, bankada ya da kasada duran döviz için de geçerli olacak.

İHRACAT, İTHALAT VE TURİZM

Yukarıda yapılan açıklamalar, özellikle ihracat ya da ithalat yapan firmaları yakından ilgilendiriyor.

İhracatçı, kur artışı nedeniyle, daha fazla gelir elde etmiş gözükecek. Döviz cinsinden, tahsil edilmemiş alacağı varsa, kur artışından doğan farkı “kur farkı geliri” gösterip, vergi ödeyecek. Turizmci için de benzer durum söz konusu olacak. İthalatçı açısından da “kur farkı gideri” ya da maliyet unsuru ortaya çıkacak. İthal edilen malın maliyeti artacak ve bu da fiyatlara artış olarak yansıyacak.

Kurdaki gerileme durumunda da yukarıda açıklananın tersine işlem yapılacak.

Döviz cinsinden olan iç ve dış borçlar, firmalar için “kur artışının getirdiği yük” nedeniyle, borç ödeme bakımından ciddi bir sorun. Maliye açısından da gider yazılan kur farkı nedeniyle, alınamayacak vergiden dolayı bir başka sorun.

Ülkemiz açısından da döviz cinsinden “borç bulma” bakımından ortaya çıkan tıkanıklık ve “cari açığın karşılanması” yönleriyle, daha ciddi bir sorun…

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar