Evkaf’ın Genel Müdürü ve bir bardak su ! - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe Yazarları

Evkaf’ın Genel Müdürü ve bir bardak su !

Öntaç DüzgünÖntaç Düzgün

Ev olsun, işyeri olsun ya da bağ, bahçe tarla olsun, Evkaf İdaresi’ne ait mülklerin nasıl kiralandığı hakkında bir bilginiz var mı? Muhtemelen kiracısı tarafından “ben artık kullanmak istemiyorum” denilen mülkleri, Evkaf’tan ciddi ciddi adamların mesela yönetim kurulunun değerlendirmeye aldığını ve kim daha çok kira bedeli ödeyecekse ona kiraladığını sanıyorsunuz. Ya da herhangi bir kamu yararı öngörüldüğünü. Böyle düşünüyorsanız, daha işin başında yanılıyorsunuz demektir. Çünkü halen, yapılan kiralamalardan genel müdür hariç hiç kimsenin haberdar olduğu yok. Genel müdür, uygun gördüğüne kendisinin takdir edeceği kira bedeli karşılığı kiralamayı yapar, sözleşmeyi imzalar ve uygun bulursa, belirli dönemlerde sonuçları yönetim kuruluna topluca rapor edip bilgi verir.

 


Peki Genel Müdür’ün yaptığı bu uygulama yasa dışı mı? Hayır değil. Müdür bu yetkiyi 1991 tarihli “Vakıflar ve Din İşleri Örgütü (kuruluş) Yasası”ndan alır. Yasanın madde 29 1’nci fıkrasına göre şöyle bir yetkiye sahiptir:

Genel Müdür, bu Yasa kuralları uyarınca çıkarılacak kiralama tüzüğü çerçevesinde, mazbut Vakıflara, cami, mescit, tekke veya herhangi bir dini müesseseye ait  taşınmaz mallarla, Vakıflar İdaresi’nin mülkiyetinde ve/veya tahsisinde bulunan diğer taşınmaz mallardan binaları bir yıla kadar, diğer taşınmaz mallardan binaları bir yıla kadar, diğer taşınmaz malları ise iki yıla kadar kiralama yetkisine sahiptir.” Yasaya göre Yönetim Kurulu, kiralama teklifi almaz ama Genel Müdür’ün on yıla kadar kiralanmasını uygun bulduğu sözleşmeleri onaylama mercisidir. Kısacası Evkaf mallarının kiralanması işlerinde ipleri elinde tutan tek yetkili merci Genel Müdür’dür.

 

Ancak her şeyin normalmiş gibi göründüğü bu uygulamada küçük bir ayrıntı her dönem gözden kaçırılır. Öyle ki; Genel Müdür’ün “  bu Yasa kuralları uyarınca çıkarılacak kiralama tüzüğü çerçevesinde” kiralama yapması gerekirken, ortada bir “Kiralama Tüzüğü” yok. Yasa yapıcılar, muhtemelen müdürün ‘Hükmü- Karakuşi’ yani hesaba kitaba gelmeyen, mantığa uymayan hükümler ve kararlar almasını engellemek için bir “Kiralama Tüzüğü” hazırlanmasını düşünmüşler ancak bu tüzük o gün bu gün çıkarılmamış. Yasa 1991 yılında yürürlüğe girmiş ve sırası ile 1992’de, 1993’te, 1998’de, (ayni yıl tekrardan ikinci defa), 1999’da, 2000’de, 2001’de, 2002’de, 2003’te, 2009’da, 2010’da ve nihayet 2017’de muhtelif değişikliklere uğramış, ama bir “Kiralama Tüzüğü” hazırlanması hiç düşünülmemiş. Muhtemelen siyasiler, “Hükmü-Karakuşi” kiralama yöntemlerinden siyasal çıkarlar elde etmişler.

 

Peki Evkaf mülklerinin kiralanması alanında bu kadar büyük yetkilerle donatılmış Genel Müdür’ün yönettiği konut sayısı veya arazi büyüklüğü hakkında bir fikrimiz var mı? Gazeteciliği bile yapılamaz hale getiren kamu hayatımızdaki şeffaflık sorunundan sonra Evkaf’tan bunu beklemek bir hayal.

 

Evkaf verilerine bakarsanız propaganda amaçlı bazı şeyler bulabilirsiniz mesela Kapalı Maraş’ın tümünün Vakıf malı olduğu ile ilgili iddialar için açık bilgiler var. Şu kadar koçan, şu kadar dönüm arazi gibi. Bunların dışında 1571’den başlayan serüven içinde geçmiş bilgiler sıralanmaktadır. Örneğin:

“Yapılan bir araştırmaya göre, Kıbrıs’ta 2220 vakıf kurulmuş, hayrat olarak 393 cami ve mescit, 63 mektep, 14 medrese, 41 tekke, zaviye, türbe ve 275 mezarlık tespit edilmiştir… 1878 tarihi itibariyle Kıbrıs Adası’nda bulunan büyük vakıf arazilerini, çiftlikler ve ekinlikler oluşturmaktadır. Bunların dışında, şehir, kasaba ve köylerde müsakkafat, arazi olarak da bunların bizzat kendi zeminleri, bağ ve bahçe gibi müştemilatı (mustagallat) da önemli yer tutmaktadır. Coğrafi alan olarak, Güney’deki ekilip biçilmeyen geniş dağları dışarıda bırakacak olursak, 1878 öncesinde Kıbrıs’ın yüzölçümünün %14’ünün, vakıf mallarından oluştuğu müşahede edilmektedir….(Araştırmalardan elde edilen evraklardan)37,049 adedi defter koçan imajıdır. Bu imajlardan 288,661 tapu koçanı veri tabanına kaydedilmiştir. Bu koçanlara bağlantılı olarak 41,496 adet yer adı ve 85,873 adet şahıs adı veri tabanına girilmiştir.”(Ancak bu varlıkların yüzde 92’si çeşitli dönemlerde çeşitli gerekçelerle elden çıkmıştır.”)

 

Bütün bu güzellemelerin dışında  halen güncellenmiş herhangi bir bilgiye ulaşmak mümkün değildir. Dolayısı ile Kuzey Kıbrıs’ın halen enbüyük mülk zengini olan Evkaf’ın hangi büyüklükteki mülklerinin tek başına bir genel müdür tarafından kiralanabildiği bilgisi ortada yok.

 

Akla son bir soru daha gelmektedir. Bu kadar çok ve büyük ölçekli mülkü bir ya da iki yıllık periyotlarla kiralama yetkisine sahip Genel Müdür, elinde referans sayacağı yönlendirici bir tüzük yokken yanlış işlere bulaşırsa ne olur? Örneğin siyasi ya da dini inançlarını öne çıkararak kiralama tercihi yaparsa? Veya birtakım derneklere, kişilere hatta hısım akrabalarına kira bedellerini daha düşük tutarak kiralamayı “görevinin misyonu” saymaya başlarsa? İşte o zaman yandı gülüm keten helva! “etik olmayan ama yasal” işler yapmış olunur ve üzerine bir bardak soğuk su içilir. Sayın Başbakan’ın dikkatine sunulur.

 

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar