Vergi yasalar yoluyla insanların cebinden parayı zorla almaktır. Zorla diyorum, çünkü yasalara rağmen kimse vergi vermek istemez. Vergi bir yükümlülük olduğuna göre ve yasayla belirlendiğine göre vergisini vermeyen suç işler. Vergisini zamanında vermeyene de ceza uygulanır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde son yıllarda uygulanan sürekli vergi affı yöntemi ile vergi cezaları affediliyor. Bu uygulama ancak ihtiyaca göre uzun yıllar içinde yapılabilir. Yani büyük ekonomik sıkıntılar vardır. Mükellefleri kısmen rahatlatmak istersiniz. Maliye nakite sıkışmıştır. Para toplamak istersiniz. Bundan dolayı bu uygulamayı yapabilirsiniz. Ama son zamanlardaki gibi sık sık af uygulaması tepkilere de neden oluyor. Nasıl olmasa af çıkacak düşüncesi ile yükümlülükler zamanında yerine getirilmiyor. Vergiler zamanında ödenmiyor. Af çıkacak diye bekleniyor. Peki ya ödeyenler? Yani yasaya göre vergisini zamanında ödeyenler? Veya zamanında ödemeyip de daha sonra af çıkmasını beklemeden gidip cezalı ödeyenler. Herhalde onlarda enayi yerine mi konuluyor?
Af yasası çıkacak diye mesnetsiz re’sen taktir yapılıyor sonra mükellefi kusurlu ilan edip af yasasından faydalandırılıyor. Böyle garip bir yöntem.
Vergisini zamanında düzenli ödeyenlere teşvik uygulamasına geçildi. Bu bir nevi ödüldür. Yani yasalara uyuyorsunuz diye ödüllendiriliyorsunuz. Bundan çelişki doğuyor. Yasalara uyan teşvik alıyor, uymayanın ise cezaları bağışlanmak isteniyor. Aslında af getirilerek kurallara uyulmaması teşvik ediliyor.
Kurallar uygulanmak içindir. Uymazsanız cezası vardır. Bankaya gidersiniz finansman temin edersiniz. Her ayın belli gününde taksit ödeyip bir zaman diliminde temin ettiğiniz finansmanı geri ödersiniz. Her ayın belli gününde taksit yatırmazsanız gecikme faizi ile karşılaşırsınız. Kurallara uymanın teşviki kurallara uymamanın cezasıdır. Kurallara uymamak af ile ödüllendirilemez. O zaman kimse kurallara uymaz.
Vergi veya Sosyal Sigorta Prim Cezası affı yanlış bir uygulamadır. Yükümlülüğünü zamanında yerine getirene de ödül yanlış bir uygulamadır. İkisi de yanlıştır. İki yanlış bir doğru etmiyor. Vergi yükümlülüğünü zamanında yerine getirenlere verilecek teşvik, vergi yükümlülüğünü zamanında yerine getirmeyenleri zamanında vergi vermelerini sağlamayacaktır. Kimse vergi vermek istemiyor. Cebe giren kazancın tekrar cepten çıkması bizim kültürümüze henüz yerleşmiş değildir.
Zamanında vergisini ödeyenleri teşvik etmek istersek vergi oranlarında indirime gidilsin. Şimdiki gibi belli zaman sınırı koyarak ve katı kurallara bağlayarak değil. Zaten bu kuraldan kaç yükümlü yararlanıyor ki?
Kazançtan makul ölçüde vergi vermek bir görevdir. Bu görevi yerine getirmeyenlerin devletten talep edecekleri demokratik hiçbir hakka sahip değillerdir. Devlette aldığı vergiyi halkına hizmet olarak sunmakla mükelleftir. Halk verdiği verginin karşılığında kamudan iyi bir hizmet bekler, yolların düzgün olmasını bekler, sağlıktan iyi bir hizmet almasını bekler, çevrenin yaşanabilir olmasını bekler. Demokratik toplumlarda bu böyledir.
