Engelli dert küpü - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Perşembe, Mart 28, 2024
Kıbrıs

Engelli dert küpü

Engelli dert küpü

MEVCUT YASALAR BİLE UYGULANMIYOR: KKTC’de engellilerle ilgili birçok yasa eksik. Var olan yasaların birçoğu ise uygulanmıyor. Devlet, yasaların uygulanması için gereken takibi yapmadığı gibi kendisi de birçok yasayı uygulamıyor. Engelliler engel üstüne engelle karşı karşıya kalıyor

617 ENGELLİ İŞ BEKLİYOR: Yasası olmasına rağmen uygulamada yok sayılan konulardan bir tanesi de engelli istihdamları. Engelli istihdamı konusunda var olan yasalara devlet dahi uymuyor. Birçok engelli ekonomik, bu nedenle fiziki zorlukların yanında maddi sıkıntı ile boğuşuyor. İş bekleyen engelli sayısı 617


ÖZEL EĞİTİM MERKEZİ İÇİN YASA: DP-UG Milletvekili Hakan Dinçyürek, engelli yurttaşların sorunlarını Meclis’e taşıdı. Multidisipliner ve multifonksiyonel özel eğitim merkezi yapılması konusunda çalışmalar başlatıldığını açıklayan Dinçyürek, bu amaçla gerekli yasal düzenlemenin Meclis’e sunulma aşamasına geleceğini söyledi

Engellilere engel üstüne engel konuluyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kayıtlı olan 4 bin 878 engelli bulunuyor. Ancak bazı ailelerin engelli çocuklarını kayıt yaptırmaması nedeniyle 5 binin üzerinde engelli birey olduğu tahmin ediliyor.
Ülkede yaşayan binlerce engelli birey, yasaların yetersiz olması ve mevcut yasaların da uygulanmaması nedeniyle mağduriyet üzerine mağduriyet yaşıyor.

617 engelli iş bekliyor…
Engellilerle ilgili takibi yapılmayan yasalardan bir tanesi de engelli istihdamını içeren yasa. Ülkede belli bir sayı üzerinde çalışan bulunan işletmelerin ve devlet kurumlarının engelli istihdamı yapmasını içeren bir yasa bulunmasına rağmen bu yasayı çok az sayıda iş yeri uyguluyor. Devlet bile bunun öncülüğünü yapmaktan kaçınıyor. Şu anda iş başvurusu yapan 617 engelli bulunurken, istihdam edilen engelli sayısı ise 569.

18-60 yaş arası
KKTC engellilerin en yoğun olduğu yaş gurubu 18-60 olarak dikkat çekiyor. Buna göre Lefkoşa 18-60, bin 373, Girne’de 483, Mağusa’da bin 31, İskele’de 526 ve Güzelyurt’ta da 607 engelli birey yaşamını sürdürüyor.

Her konuda engel…
Ülkede yaşam hayatını sürdürmeye çalışan engelliler her konuda engellerle karşı karşıya kalıyor. Gerek sağlık hizmetleri oldun, gerek eğitim alma hakları olsun, ülkede bu konularda engelliler için yeterli altyapı ve yasaların olmaması nedeniyle engelliler doğal hakları olan eğitim ve sağlık olanaklarından yaralanamıyor.

Dinçyürek: Ya yasa yok, ya da uygulanmıyor
Engellilerin yaşadığı sorunları Meclis kürsüsünde gündeme getiren ve bu sorunlarla mesleği nedeniyle de yakından ilgilenen Demokrat Parti Ulusal Güçler Gazimağusa Milletvekili Hakan Dinçyürek, engellilerin yaşadığı sorunları anlattı. Ülkede engellilerle ilgili yeterli yasa olmadığını kaydeden Dinçyürek, mevcut yasalarında ya yetersiz olduğun ya da uygulanmadığını kaydetti. Dinçyürek şu şekilde konuştu:
“Meclis’te engellilerle ilgili konuşmaya başlamam tesadüf değildir. Meslek olarak doktorum, travmatoloji ve ortopedi uzmanıyım. Bu nedenle engellilerle hep iç içe oldum. Engelliler dendiğinde akla sadece ortopedik özürlüler gelmemelidir. Görme engelliler, işitme engelliler, doğuştan engelliler ve daha birçok farklı grup var. Bu bireylerinin sorunlarının çözümü için bazı konularda yasal düzenleme olmasına rağmen bunların takibi yapılmıyor. Birçok konuda ise yasal düzenleme hala yok.”

“AB bu sorunların giderilmesinde belli çözümler buldu”
Avrupa Birliği’nin kendi içinde engelli bireylerle ilgili yaşanan bu sorunlara çözüm bulduğunu kaydeden Dinçyürek, “Bizimde kendi ülkemizin şartlarını geliştirip takibe almamız gerekir” dedi. Dinçyürek, Avrupa Birliği’nin bu konuda çalışma yaparken Birleşmiş Milletler’in engelli kişilerin haklarıyla ilgili hazırladığı uluslararası sözleşmeyi esas alarak hazırladığını belirtti ve şu ifadeleri kullandı:
“Mal ve hizmetlerin engeller için ulaşılabilir olması gerekiyor. Bir şey satın almaya ulaşabilmesi ve hizmetlere ulaşabilmesi önemlidir. Engelli bireylerin de dinlence ve eğlence yerlerine gidebilmesi gerekiyor. Fırsat eşitliği olması gerekiyor. Engelliler de diğer bireyler gibi eğitim ve sağlık hizmetlerinden yaralanabilmelidir. Ayrıca istihdam konusu da çok önemli. Engelli bireyler istihdam sırası geldiğinde hep bir adım geriye düşüyor ve bu da ekonomik gücünü etkiliyor.
Engelli öğrencilerin eğitim imkanlarını ve yaşam boyu öğrenme olanaklarını geliştirmek gerekiyor. Bireyin engel türü ne olursa olsun uygun bir eğitim sistemi ve eğitim olanağı yaratılması gerekiyor. Yaşam koşullarını geliştirmek, yoksulluk ve sosyal dışlanmışlığın önüne geçmek gerekiyor. Engelliler, diğer vatandaşlar gibi sağlık hizmetlerinden yararlanabilmelidir. Toplu taşımacılık imkanlarında da engelliler rahatlıkla yararlanabilmeli. Tüm bu maddeler Birleşmiş Milletler’in engelli kişi haklarına dair hazırladığı sözleşmede yer almaktadır.”

“Muafiyetli Araç Alım Yasası yanlış uygulanıyor”
Dinçyürek, ayrıca engellilere verilen muafiyetli araç getirme hakkındaki yasaya değindi. Bu muafiyetli araç getirme hakkı verilmesi konusunda yüzde 50 engelli olup olmasına bakılmasının yanlış olduğunu kaydeden Dinçyürek, önemli olanın engelinin türü olduğunu belirtti. Dinçyürek, “Yüzde 50 hatta üzerinde engelli olup normal araba kullanabilenler olduğu gibi, engeli çok daha düşük oranda olup, normal araba kullanamayanlar da var” dedi.

“Yasa üzerinde çalışıyoruz”
Multidisipliner ve multifonksiyonel özel eğitim merkezinin yapılması için yola çıktıklarını kaydeden Dinçyürek, bu konuyu yasama yılı başlarken hemen gündeme alıp, ciddi bir akademik kadro ile çalışarak çalışma başlattıklarını söyledi. Dinçyürek şu şekilde konuştu:
“Özel eğitim merkezleri konusunda ciddi bir yara var. Özel eğitim merkezlerini dünyaya göre kıyasladığımızda organize değildir. Hizmet hem altyapı hem de fiziki yapı olarak eğitim standartlarının gerisindedir. Bu nedenle projeyi gündeme getiriyoruz. Bu geçmiş Meclis döneminde kayıp olan yasalardan bir tanesidir. Hedefimiz bir ay içinde kamuoyunda yasal tasarısının tartışılacağı bir noktaya gelmek. Bu konuda profesörlerle, bazı sendikalarla ve sivil toplum örgütleri ile çalışma içerisindeyiz. Ayrıca özel eğitim merkezleri sadece engelli bireyler için değildir. Aynı zamanda dahi çocuklarında eğitim alması gereken merkezlerdir.”

“Birçok bakanlığın birlikte çalışması gerekiyor”
Engelli bireyler konusunda devletin kendi içerisinde bir birimi olduğunu kaydeden Dinçyürek, ancak bu konuda birçok bakanlığın ya da devlet kurumunun çalışma yapması gerektiğini söyledi. Örneğin bu konuda Sağlık Bakanlığı, Eğitim Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı’nı ilgilendiren birçok farklı konu olduğuna işaret eden Dinçyürek, bu alanlardaki koordinasyonların kurulmasının önemine vurgu yaptı.

Bölgelere ve yaşa göre engelli sayısı
Lefkoşa

0-18 yaş  225
18-60 yaş 1373
60 yaş üstü 70

Girne
0-18 yaş 65
18-60 yaş 483
60 yaş üstü 17

Mağusa
0-18 yaş 194
18-60 yaş 1031
60 yaş üstü 35

İskele
0-18 yaş 107
18-60 yaş 526
60 yaş üstü 17

Güzelyurt
0-18 yaş 89
18-60 yaş 607
60 yaş üstü 39
   

İstihdam edilen engelli sayısı: 569
İş isteği ile bekleyen engelli sayısı: 617

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar