Elektrikte “kablo” değil “LNG” - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
KıbrısManşet

Elektrikte “kablo” değil “LNG”

Havadis, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ile TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasında, Ekim 2018’de yapılan “enterkonnekte kablo çalışmalarına” ilişkin toplantıya dair tarihi önemi olan tutanağı ele geçirdi


 

“CNG VEYA LNG”: KKTC–TC yetkilileri arasında yapılan toplantıda KKTC’de elektrik arz güvenliğinin daha ucuz maliyetlerle sağlanması için enterkonnekte kablo konusundan, güneş enerjisine, Compressed Natural Gas’dan (CNG) Liquefied Natural  Gas’a (LNG) tüm alternatifler üzerinde konuşuldu. Toplantı neticesinde en uygun modelin LNG olduğu yönünde not alındı

EN GEÇ 2020: Ekonomi ve Enerji eski Bakanı Özdil Nami, yalnızca güneş enerjisi kullanma imkanının kısıtlı olduğunu, mevcut kotanın neredeyse tümünün kullanıldığını belirtti. Nami, en geç 2020’de elektrik arzı konusunda mevcut kapasitenin yetersiz kalacağını belirterek kablo projesinin gerçekleşmemesi durumunda yeni jeneratörlere yatırım yapmak zorunda kalacağını aktardı

ENTSO-e ENGELİ: TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, ENTSO-e’nin kablo konusuna olumsuz baktığını belirterek ENTSO-e engeline rağmen sürece devam edilirse TC için maliyetleri olacağını belirtti. Dönmez, “ENTSO-e’den olumlu yanıt alınsa bile 2020 doğru bir hedef olmayacak. Maliyetler yüksek, finansmanı bulma konusunda TEİAŞ kısa vadede zorlanacak” dedi

 

 

Duygu ALAN

Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ile TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasında, 19 Ekim 2018 tarihinde, “enterkonnekte kablo çalışmalarına” ilişkin bir toplantı gerçekleştirildi.

İzmir – Aliağa Tesisleri’nde yapılan bu toplantıya ilişkin tutanakta, KKTC’de elektrik arz güvenliğinin daha ucuz maliyetlerle sağlanması için en uygun modelin LNG olduğu yönünde not alındı.

Tutanakta belirtilene göre, toplantıya katılanlar ise şu isimlerden oluştu: Ekonomi ve Enerji eski Bakanı Özdil Nami, Ekonomi ve Enerji Bakanı eski Özel Kalem Müdürü Ülkü Taşseven, TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Dış İlişkiler ve AB Genel Müdürü Safa Uslu, Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Özcan, KKTC İzmir Başkonsolosu İpal Emin.

 

“Arz güvenliğinin daha ucuz maliyetlerle sağlanması”

Toplantı tutanağına göre, dönemin Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, KKTC ekonomisinin güçlenebilmesi ve sürdürülebilirliği adına elektrik arz güvenliğinin daha ucuz maliyetlerle sağlanmasının önemli olduğunu aktardı.

Nami, toplantıda KKTC’de elektrik üretiminin 1.10 TL kw/s bedelinde olduğunu, bu yüksek maliyetli elektrik üretiminin artık temiz ve düşük maliyetli enerji arz güvenliği ile değiştirilmesi için çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti.

Özdil Nami, o gün yapılan toplantıda (dönemin başbakanı) Tufan Erhürman ve TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında enterkonnekte kablo konusunda olumlu bir görüş alışverişinin bulunduğuna da değinerek, Erhürman’ın isteğinin KKTC’de ucuz arz güvenliği için gereken çalışmaların yapılması yönünde olduğunu kaydetti.

Nami, bu konuda TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile çalışmaları ileriye götürmek arzusu içinde bulunduklarını söyledi.

 

“ENTSO-e olumsuz”

Toplantı tutanağına göre, TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ise enterkonnekte kablo ile ilgili Ortak Enerji çalışma Grubu’nun daha önce bir araya geldiğini aktardı, Ortak Enerji Çalışma Grubu’nu yeniden bir araya gelmeleri konusunda iki bakanlığın iletişimde olduğunu anımsattı.

ENTSO-e’nin TC ile KKTC arasında enterkonnekte kablo konusuna olumsuz baktığına da değinen Dönmez, eğer resmi başvuru süreci başlatılır ve ret cevabı alınırsa bu cevabı değiştirmenin zor olacağını belirtti.

Dönmez, Nami’nin AB ile enterkonnekte kablo konusunda herhangi bir diyaloğunun bulunup bulunmadığı sorması üzerine Özdil Nami, Avrupa’daki yetkililerle bu konuda sözlü ve yazılı istişareleri bulunduğunu, AB’nin böyle bir enterkonnekte çalışmaya karşı olmadığını, ancak tarafların bir araya gelerek bu konuyu konuşması gerektiğini düşündüklerini aktardı.

Buradaki sıkıntının AB’nin Kıbrıslı Türkleri hiçe sayarak Türkiye’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile masaya oturmasını beklemesi, olduğunu aktaran Nami, AB’ye Kıbrıslı Türklerin de parçası bulunduğu bir süreçle bu sıkıntıların aşılabileceğini aktardığını belirtti. Nami, AB’nin her iki toplumun çıkarlarını düşünerek böyle bir sürecin destekçisi olması gerektiğini aktardı. Bunu yetkililere de aktardığını belirtti.

7 Kasım’da resmi temaslarda bulunmak üzere Brüksel’de bulunacağını da belirten Nami, Avrupa kanadındaki sıkıntıları aşmak için çalıştığını belirtti.

 

“Kablo TC tarafından finanse edilecek”

Özdil Nami, ENTSO-e konusundaki sıkıntılar aşılsa bile enterkonnekte kablo konusunda netleşmesi gereken farklı konu başlıkları da bulunduğunu aktardı.

Proje kimin tarafından yapılacağı, kablonun kapasitesinin ne olacağı, proje kimin tarafından finanse edileceği, kablonun mülkiyeti, gibi konuşlarda halen soru işaretleri bulunduğunu Nami, göreve gelir gelmez, bu konularla ilgili Nihat Zeybekçi ile bir görüşme gerçekleştirdiğini, kablonun TC tarafından  finanse edileceğini bu toplantıda görüştüklerini ve çıkarılan sonuçlarla ilgili kendisine bir de mektup gönderdiğini aktardı. Bu mektubu Dönmez ile de paylaşabileceğini aktardı.

 

“ENTSO-e engeline rağmen…”

TC Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bunun doğru olduğunu daha önce yapılan çalışmalarda, elektrik satış anlaşması karşılığında kablonun finansmanını TC’nin üstleneceği bir model üzerinde konuşulduğunu aktardı. Bu çalışmalarda 2 adet 350 mw’lık kablodan söz edildiğini belirten Dönmez, ilk başta alternatif akım (AC) modeli üzerinde durulduğunu ancak daha sonra doğru akım (DC) modeli üzerine çalışıldığını aktardı.

Doğru akım modeli ile maliyetlerin yükseldiğine de değinen Dönmez, bunun maliyetleri nedeniyle finansman ihtiyaçlarını arttırdığını belirtti.

Fatih Dönmez, önceki çalışmaların; 350 mw enterkonnekte kablo bağlantısı, 2*350 mw enterkonnekte kablo bağlantısı, maliyetler, 15-20 yıllık alım garantisi ve fizibilite başlıklarına bölünerek güncellenmesi gerektiğini aktardı.

Dönmez, ayrıca eğer ENTSO-e engeli yok sayılarak sürece devam edilirse bunun TC için maliyetleri olacağına değindi.

ENTSO-e bağlantısından sonra 1000 mw gücünde sıcak yedeğin azaltıldığına dikkat çeken Dönmez,

ENTSO-e bağlantısının çift yönlü çalışmasının ticarete de imkan tanıdığını ve ayrıca elektrik kesinti bölgelerinde bağlantının avantajları bulunduğunu aktardı.

 

“CNG veya LNG”

Sözlerine “gönül arzu ederdi ki KKTC ile TC arasında tıpkı su temin projesinde olduğu gibi, elektrik konusunda da kablo bağlantısı gerçekleştirelim” şeklinde devam eden Dönmez, alternatifler üzerinde de çalışılmasının gerektiğini aktardı. Compressed Natural Gas (CNG) veya Liquefied Natural  Gas (LNG) üzerlerine çalışabileceklerini aktaran Dönmez, adanın ihtiyacın çok büyük miktarlar olmadığını söyledi.

 

“Tek başına güneş enerjisi yetersiz”

Özdil Nami, kablo konusunda tıpkı TC’nin AB ile olan bağlantısı gibi KKTC’nin de enterkonnekte bir şekilde sisteme dahil olduğu bir modeli, arzu ettiklerini aktardı.

Özellikle güneş enerjisi ile elektrik üretiminin önünü açmak için enterkonnekte kablonun KKTC için çok önemli olduğunu aktardı. Başka bir alternatif geliştirmeden güneş enerjisi kullanma imkanının kısıtlı olduğunu aktaran Özdil Nami, mevcut kullanılabilir kotanın neredeyse tümünün kullanıldığını belirtti.

 

“Güneş enerjisi depolama pahalı”

Güneş enerjisi depolamanın da bir alternatif olduğuna değinen Nami, bu teknolojinin henüz yeni ve pahalı olduğunu belirtti. Nami ayrıca, KKTC’de ucuz ve sürdürülebilir enerji arzı için kablonun öneminin büyük olduğunu sözlerine ekleyerek kablo projesinin gerçekleşmemesi durumunda KKTC’nin yeni jeneratörlere yatırım yapmak zorunda kalacağını ve şuanda zamanla yarışıldığını aktardı.

2018’in sorunsuz geçirilmesine rağmen en geç 2020’de elektrik arzı konusunda mevcut kapasitenin yetersiz kalacağını da belirten Nami, en erken zamanda enerji konusundaki yatırımları gerçekleştirmesi gerektiğini aktardı.

Nami kablo ile ilgili takip edilecek yol konusunda ENTSO-e onay süreci ve çalışmaların paralel bir şekilde sürdürülebileceğini belitti.

KKTC ile TC arasında yapılması planlanan bu enterkonnekte bağlantının tüm tarafların çıkarı için önemli olduğuna değinen Nami, Kıbrıs Rum Kesimi’nin İsrail ile Girit’i de içine alan 3.5 milyar Euro değerinde bir kablo projesi için çalıştığını anımsattı.

KKTC ile TC arasında yapılacak olası bir enterkonnekte kablo projesinin, karşılıklı bağımlılıklar sayesinde Akdeniz’de bir barış projesine dönüşme potansiyeline de değinen Nami, Avrupa ile sürdürdüğü istişarelerin bu yönde olduğunu söyledi.

 

“2020 kablo için doğru bir hedef değil”

Özdil Nami, iki bakanlık arasında Ortak Enerji Çalışma Grubu’nun bir araya gelmesi ile ilgili sürdürülen istişarelere değinerek en kısa sürede TC heyetini Kıbrıs’ta ağırlamak istediklerini aktardı.

Dönmez, Ekim sonu Ortak Enerji Çalışma Grubu TC heyetinin KKTC’ye gideceğini belirtti ve Ortak Enerji Çalışma Grubu toplantı sonuçlarını değerlendirmek üzere Kasım ayı ortasında Ankara’ya davet etti.

Dönmez, ayrıca ENTSO-e’den olumlu yanıt alınsa bile 2020’nin kablo için doğru bir hedef olmayacağını, maliyetlerin yüksek olduğunu ve finansmanı bulma konusunda TEİAŞ’ın  kısa vadede zorlanacağını aktardı.

 

“Dizel santrallerin LNG’ye dönüştürülmesi için çalışma”

Özdil Nami, mevcut dizel santrallerin LNG’ye dönüştürülmesi için Kıb-Tek’e çalışma yapılması konusunda talimat verdiğini aktardı. Ancak LNG’ye geçiş için ilk yatırım maliyetlerinin çok yüksek olduğu yönünde elinde çalışmalar bulunduğunu da aktaran Nami, alternatifleri paralel bir şekilde çalışmanın yararlı olacağını belirtti.

 

BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkanına görev

Bunun üzerine Dönmez, CNG ve LNG konularını çalışmak üzere toplantıda hazır bulunan BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkanını, Kıb-Tek ile istişare etmek üzere görevlendirdi.

CNG taşıyabilen gemilerin bulunduğunu aktaran Dönmez, Özdil Nami’nin belirttiği gibi tüm çalışmaların Kasım ortası gerçekleşecek resmi temastan önce hızlı bir şekilde yapılmasının faydalı olacağını belirtti.

 

 

 

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar