1- Dikkatiniz Kolay Dağılmıyorsa
Frank Zhu’nun dediğine göre “uzun süre dikkatini toplayabilen ve dikkat dağıtan şeylere kulaklarını tıkayabilen insanlar” oldukça zeki. Kanıt olarak, 2013 yılında Current Biology dergisinde yayınlanan bir yazıyı gösteriyor.
Yazıya göre iki küçük grupta yapılan çalışmalarda yüksek IQ seviyesine sahip kişiler, bir resimde büyük arka plan hareketlerinin farkına daha geç varıyorlar. Buna sebep olarak, önemli detaylara odaklanan kişilerin geri kalan şeyleri gözardı etmeleri gösteriliyor.
2- Gece Kuşuysanız
Ne kadar zekiyseniz, geç saatlere kadar uyanık kalmaya da o kadar yatkın oluyorsunuz.
2009 yılında Personality and Individual Differences dergisinde yayınlanan ve binlerce yetişkinin çocukluk zekası ve uyku alışkanlıkları arasındaki ilişkinin test edildiği bir çalışmaya göre, daha zeki bireyler hem hafta içi hem de hafta sonu daha geç saatlere kadar uyanık kalıyorlar.
Aynı dergide 1999 yılında yayınlanan bir başka makalede, 400 ABD Hava Kuvvetleri adayı üzerinde yapılan benzer bir çalışmada da benzer sonuçların elde edildiği belirtilmişti.
3- Çabuk Uyum Sağlıyorsanız
Pek çok Quora kullanıcısı, zeki insanların esnek ve farklı durumlara uyum sağlayabilen kişiler olduklarını savunuyor. Donna F Hammett’e göre zeki insanlar, “durum ya da kısıtlamaların çıkarttığı zorluklara rağmen ne yapılabileceğini göstererek” uyum sağlıyorlar.
Yakın zamandaki bir bilimsel çalışma da bu fikri destekliyor. Zeka, çevremize uyum sağlayabilmek için davranışlarımızı değiştirebilmek ya da çevremizi değiştirerek kendimize uygun hale getirerek şekilde başa çıkabilmemizle ilişkili.
4- Ne Kadar Çok Şey Bilmediğinizin Farkındaysanız
En zeki insanlar, bir konuya hakim olmadıklarında bunu itiraf edebiliyorlar. Jim Winer’ın yazdıklarına göre zeki insanlar, “bilmiyorum” demekten korkmuyorlar. Çünkü eğer bilmiyorlarsa öğrenebilirler.
Örnek olarak bir diğer çalışmada, LSAT (Amerikan YKS’si) sonuçları en düşük olan kişiler yaptıkları doğru sayısını olduğundan fazla tahmin ederken, en üst seviyede puan alan yüzde 25’lik grup doğru evap sayılarını bir miktar daha düşük olarak tahmin etti.
5- Sonsuz Bir Merakınız Varsa
Albert Einstein “Özel bir yeteneğim yok, sadece tutkulu bir meraklıyım.” der.
Individual Differences dergisinde 2016 tarihinde yayınlanan bir çalışma, çocuklukta meraklı ve yeni tecrübelere açık olan kişiler, yetişkin olduklarında daha entelektüel zekaya sahip oluyorlar.
Birleşik Krallık’ta uzun yıllar boyu devam eden bir araştırmaya göre 11 yaşında daha yüksek IQ testi sonucuna sahip olan çocuklar, 50 yaşlarına geldiklerinde yeni tecrübelere daha açık oluyorlar.
6- Açık Görüşlüyseniz
Zeki insanlar yeni fikirlere veya fırsatlara kendilerini kapatmazlar. Hammett’e göre zeki insanlar “diğer görüşleri açık görüşlülükle ve değer vererek ele alıp kabul etmeye istekliler” ve “alternatif çözümlere açıklar.”
Psikologlara göre açık görüşlü insanlar -başka bakış açıları arayan ve delilleri adil şekilde değerlendiren kişiler- SAT ve diğer zeka testlerinde daha yüksek sonuçlar alıyorlar. Aynı zamanda, akıllı insanlar hangi fikir ve bakış açılarını benimsedikleri konusunda da çok dikkatliler.
Alas’a göre “Zeki insanlar, görünen değeri yüksek şeyleri kabul etmeye daha yatkınlar ve bu yüzden de yeterince delil görmeden bir şeye inanmıyorlar.”
7- Kendinizle Zaman Geçirmeyi Seviyorsanız
Dipankar Trehan, yüksek zekaya sahip kişilerin “oldukça bireyci” olduklarına dikkat çekiyor.
Yakın zamanda İngiliz Psikoloji Dergisi’nin yaptığı araştırmaya göre daha zeki insanlar, sosyalleşmeden diğer insanlara kıyasla daha az tatmin oluyorlar.
8- Kendinizi Kontrol Edebiliyorsanız
Zoher Ali’ye göre akıllı insanlar, düşüncesizliğin önüne “planlama, hedefleri netleştirme, farklı alternatif stratejileri keşfetme ve başlamadan önce sonuçlarını değerlendirme” ile geçiyorlar.
Bilim insanları kendini kontrol edebilme ile zeka arasında bir ilişki buldular. 2009 yılında Psychological Science dergisinde yayınlanan çalışmaya göre katılımcılar iki seçenekten birisini seçeceklerdi: Ya anında küçük bir ödül alacaklardı ya da bir süre sonra daha büyük bir ödüle kavuşacaklardı.
Sonuçlara göre daha sonra gelecek daha büyük ödülü seçen, kendini daha iyi kontrol edebilen kişiler- zeka testlerinde genelde daha yüksek puanlar alıyorlar.
Araştırmacılara göre beynin bir bölümü -anterior prefrontal cortex- zor sorunların çözülmesinde ve bir hedefe yönelik olarak yapılan çalışmalarda kendini kontrol edebilmeyi sağlıyor.
9- Gerçekten Komikseniz
Advita Bhani’ye göre zeki insanlar, daha iyi bir mizah anlayışına sahip olmaya yatkınlar.
New Mexico Üniversitesi’ndeki araştırmacılar da hemfikir. Yaptıkları bir araştırmaya göre daha komik şakalar yazan kişiler, sözsel zeka konusunda daha yüksek seviyedeler. Yaptıkları bir başka araştırma da başarılı komedyenlerin daha yüksek sözel zekası olduğunu ortaya koydu.
10- Başkalarının Deneyimlerine Karşı Hassassanız
Bir Quora kullanıcısına göre “Zeki insanlar birinin düşüncelerini/hislerini neredeyse hissedebiliyorlar.”
Bazı psikologlara göre empati, başkalarının ihtiyaçlarının ve hislerinin farkında olup o hislere uygun şekilde hareket edebilme yeteneği, duygusal zekanın önemli bir parçası. Duygusal zekası yüksek kişiler, başkalarıyla konuşmaya ve onlar hakkında bir şeyler öğrenmeye daima açıklar.
11- Alakasız Görünen Şeyleri Bağdaştırabiliyorsanız
Bazı Quora kullanıcıları zeki insanların başkalarının göremediği yerlerde bağlantılar görebildiğinden bahsederken, bunun sebebi olarak da başkalarının göremediği paralellikler kurabilmelerini savunmuş.
April Astoria’nın örneği şu şekilde: “Karpuzla sashimi (bir tür suşi) arasında bir bağlantı yok mu sanıyorsunuz? Yanlış, ikisi de çiğ ve soğuk yenir.”
Benzer şekilde, gazeteci Charles Duhigg’e göre bu tarz bağlantılar yapabilmek yaratıcılığın bir göstergesi. (Yaratıcılığın kaynağı konusunda tartışmalar olsa da sıklıkla zekaya bağlanır.) Duhigg, Disney’in büyük başarı yakalayan filmi Frozen’ın yapım aşamaları üstüne olan çalışmasında göre film zekice ve orijinal gözüküyor çünkü “Eski fikirleri alıp onları yepyeni şekilde bir araya getiriyor.”
12- Çok Üşeniyorsanız
Mahesh Garkoti, zeki insanların gündelik işlere çok erindiklerini, bunun sebebinin de genellikle daha önemli şeyler üzerinde çalışmaları olduğunu söyler. (Yataktan kalkasım yok, çünkü çok zekiyim diye bir durum yok yani.)
Bu fikir oldukça ilginç -bazı bilim insanları, zeki insanların önemli gördükleri konular üzerinde çalışmaya da üşendiklerini savunuyor. Wharton psikoloğu Adam Grant’a göre üşenmek, yeniliklerin temeli ve Steve Jobs bunu stratejik olarak kullanmasıyla bilinirdi.
Grant’ın Business Insider’dan Rachel Gillett’e söylediklerine göre “Steve Jobs’ın işleri bir kenara bırakıp olasılıkları değerlendirdiği süreç, en alışılageldik, en bariz, en sıradan fikre balıklama dalmaktansa daha farklı fikirlerin ortaya çıkması için iyi harcanmış zamandı.”
13- Büyük Sorulara Kafa Yoruyorsanız
Ron Kumar, zeki insanların evren ve hayatın anlamı üzerine pek çok merakları olduğunu savunur ve sürekli olarak her şeyin anlamını sorduklarını söyler.
Bu durum belki de zeki insanların neden endişeli olmaya daha yatkın olduklarını açıklar. David Wilson’un Slate’te yazdığına göre, zeki insanlar olayları farklı açılardan değerlendirmekte daha iyiler. Bu da her an bir şeylerin ters gidebileceğinin farkında olmaları anlamına geliyor. Bu endişelerinin bir diğer sebebi de diğer tecrübeleri göz önüne alarak “ilk olarak, neden bunlarla uğraşayım ki?” demeleri.
