Kız çocukları ve erkek çocuklar arasındaki eşitsizlikler, dünya genelinde milyonlarca çocuğu hala etkiliyor. Konunun merkezinde ise eğitim yoluyla kız çocuklarının güçlenmesi ve yaşam becerilerinin artırılması yer alıyor. Genç kız çocuklarına yatırım yapılmasının; yoksulluk, eşitsizlik ve cinsiyet ayrımcılığına karşı mücadeleyi hızlandırabileceği öngörülüyor.
ÖNDE GELEN İSİMLER KONUŞUYOR
Conrad Hotel İstanbul’da ‘Güçlü Kızlar, Güçlü Yarınlar’ temasıyla düzenlenen konferans; UNICEF Türkiye Temsilcisi Philippe Duamelle, Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Aydın Doğan Vakfı Başkanı Handaze Doğan Boyner, UN WOMEN Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktörü ve Türkiye Temsilcisi Ingibjorg Solrun Gisladottir, UNFPA Türkiye Temsilcisi ve Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan Ülke Direktörü Karl Kulessa, Birleşmiş Milletler Mukim Koordinatörü Kamal Malhotra’nın yanı sıra Türkiye ve dünyadan önde gelen isimlerin katılımı ve katkılarıyla kız çocuklarının eğitim yoluyla güçlenmesi konusunun tartışıldığı bir platform haline geldi. Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Aydın Doğan Vakfı Başkanı Handaze Doğan Boyner de konferansta bir konuşma yaptı. İşte o konuşma:
Değerli Konuklar,
Birleşmiş Milletler’in çalışmalarına göre, dünya üzerinde 116 milyon ilkokulu bitiremeyen kız çocuğu var.
Geçen sene 15 kız çocuğu 15 yaşına gelmeden evlendirildi
Hala dünya üzerinde yaşayan 250 milyon kadın 15 yaşının altında evlenmiş durumda.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın verilerine göre, Türkiye'de kadınların %26'sı reşit olmadan evleniyor. 18 yaşından erken evlenen kadınların %48'i şiddete mağruz kalıyor. Lise bitirenlerde şiddet görme oranı %27'ye, üniversite bitirenlerde %20'ye düşüyor.
Türkiye genelinde kadınların %31'i eğitime devam etmelerinin engellendiğini söylüyor, kırsala gittiğimizde rakam %40'a çıkıyor.
Bu tablo değişmeli. Dünyaya gözünü açan her kız çocuğu, erkek çocukların karşılandığı sevinçle kucaklansın
Dünyaya gözünü açan her kız çocuğu, erkek çocuklarına verilen ‘sen yapabilirsin’ özgüveni ile yetişsin
Dünyaya gözünü açan her kız çocuğu eşit sağlık imkanlarına sahip olsun
Dünyaya gözünü açan her kız çocuğuna eşit eğitim imkanları verilsin demek için bir araya geldik. Dünya kız çocukları gününü kutlamak, dünyanın dört bir yanındaki çaresiz kız çocuklarına yalnız değilsiniz demek için bir araya geldik.
Eğer, imkanı olan bizler, bu değişim dönüşüm için elimizden geleni yapmazsak, karanlık günleri geride bırakamayız. Biz hayata şanslı başlayanlar bizim kadar şanslı olmayanlara imkan yaratacağız. Çünkü kızlar bizim geleceğimiz. Barışın da daha güzel bir dünyanın da anahtarı onların elinde.
Ülkemizin en önemli eğitim seferberliği olan 'Baba Beni Okula Gönder', (BBOG) bu inançla ve bu bilinçle başladı.
Baba Beni Okula Gönder'in ilk adımlarını attığımızda kız çocuklarının okula gitme oranı erkeklere göre yüzde 30 gerideydi. Ne toplumsal değerler ne örf, ne töre, ne ekonomik çıkmazlar, hiçbiri bu haksızlığın gerekçesi olamazdı.
Karar verdik. Engel ekonomikse burs vereceğiz, barınmaysa yurt açacağız, töreyse kapı kapı dolaşıp anlatacağız.
Öyle de yaptık.
Bir seferberlik başlattık. Okumayan tek bir kız kalmayana kadar mücadele edeceğiz dedik.
Yüzbinler bize destek oldu. Kimi küçük kimi büyük. Kimi yüzlerce metrekarelik binalar yaptı, kimi mütevazı maaşından arttırdığıyla burs verdi.
Türkiye bir oldu, binlerce kıza kanat gerdi.
Müteşşekkirim.
Bugün ilkokul çağındaki kız ve erkek çocuklarının okullaşma oranında hiç bir fark kalmadı.
Baba Beni Okula Gönder projesinin yarattığı sosyal etkiyi ölçmek amacıyla bir araştırma yaptırdık.
Seferberliğimizden faydalanan kız çocuklarının sadece %6'sı 'üniveristeye devam etmiyeceğim ve çalışmayacağım' derken, aynı bölgede aynı yaş grubunda bu oran %38'e çıkıyor. ( hayata asılma tutkusu da verdik)
Baba Beni Okula Gönder yurtlarında kalan veya burs imkanlarından faydalanan kız çocuklarının %88'i 'tek başıma sağlık ocağına veya hastaneye giderim' derken, aynı bölgelerde yaşıyan aynı akran grubunda bu oran %70'e düşüyor.
Önümüzde yeni hedefler, yeni mücadeleler duruyor. Aydın Doğan Vakfı olarak, bundan sonra odağımızda kadının birey olma hakkı, kendini ifade edebilmesi, kendi olarak var olabilmesi var.
Bu, uzun bir yol… Ülkenin geleceğine inanan, kız çocuklarının karşılaştığı haksızlığın hiçbir gelenekle açıklanamayacağını düşünen herkes bu seferberliğin bir parçası. Dönüşüm sağlanana kadar devam edeceğiz.
Aydın Doğan Vakfı olarak bir Türkiye hayalimiz var. Hukuğun üstünlüğünün, erkler ayrılığının tartışılmadığı, tüm renkleri, farklılıkları ve ortak paydaları ile barış içinde bir arada yaşayan, şiddeti tamamen dışlayan, çağdaş değerleri özümseyen demokratik bir Türkiye. Bireylerin özgürlüğünü içselleştirmiş, yaratıcılıklarının önünü açmış, üniversiteleri ile sivil toplum örgütleri ile güçlü bir Türkiye hayal ediyoruz. Hayal kurabilen gençlerimiz olmadığı sürece, hayalleri erken yaşta evlendirilerek ellerinden alınan, eğitim imkanı sunulmayan, 'okuyup ta ne olacak' yaklaşımı ile bastırılan kızlarımız olduğu sürece, çağdaş Türkiye hayalimizin gerçekleşemeyeceğini biliyoruz.
Bu yüzden Birleşmiş Milletler'in Dünya Kız Çocukları günü ilan ettiği bu günde bizde hep beraber 'güçlü kızlar güçlü yarınlar' demek için elele verdik.
Sözlerimi tamamlamadan once, Çağdaş Yaşamı Destekleme Vakfı'na ve çalışmalarımızda bizi yalnız bırakmayan Milli Eğitim Bakanlığı'na, camiasına kalpten teşekkür etmek istiyorum. Tabii ki konuşmamı büyük bir insanı saygıyla ve rahmetle anmadan bitiremem. Eminim şu anda o da hayata asılan kızlarımızı alkışlıyor. Yola beraber çıktığımız Türkan Saylan Hoca. Onu rahmetle anıyorum, çok teşekkürler hocam, nur içinde yat.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Türkiye, Kanada ve Peru’nun ortak girişimleriyle 2012 yılında, kız çocuklarına karşı ayrımcılığın önlenmesi ve onların insan haklarından tam ve etkili bir şekilde yararlanmalarını sağlamak amacıyla 11 Ekim gününü ‘Dünya Kız Çocukları Günü’ olarak ilan etti.
Dünya Kız Çocukları Günü'ne dikkat çekmek, Türkiye'de kız çocuklarının eğitim konusunda yaşadığı sorunları, eğitimin kız çocuklarının hayatında yarattığı farkı ortaya koymak amacıyla Birleşmiş Milletler, Aydın Doğan Vakfı, UNFPA, UNICEF ve UN WOMEN, bu yıl ilk kez ‘Dünya Kız Çocukları Günü Konferansı’nı düzenledi.
Detaylı bilgi için: dunyakizcocuklari.org adresini ziyaret edebilirsiniz.
EĞER HİÇBİR ŞEY DEĞİŞMEZSE…
• Dünya üzerinde okuma yazma bilmeyen 774 milyon kişinin üçte ikisi kadın.
• Eğer dünyadaki bütün anneler ilkokul mezunu olsaydı anne ölümleri üçte iki oranında azalırdı.
• Gelişmekte olan ülkelerde yedi kızdan biri 15 yaşından önce evleniyor. 18 yaşına gelmeden evlenenlerin oranı ise %38.
• Gelişmekte olan ülkelerde her yıl 16 milyon genç kız doğum yapıyor. 15-19 yaş arasındaki kızların ölüm nedenleri arasında birinci sırada gebelik ya da doğum sırasında oluşan sorunlar yer alıyor.
• Dünya üzerinde 1,8 milyar genç insan var, bunların yarısı kız çocukları. 600 milyonu gelişen ülkelerde yaşıyor.
• 15-24 yaş arasındaki 116 milyon kız çocuğu ilkokulu asla bitiremiyor.
• Dünya üzerinde 66 milyon kız çocuğu okula gidemiyor.
'HAYALİMİZ, HAYAL KURAN NESİLLER'
• 16 yaşın üzerindeki genç kızlar ve kadınlar gelirlerinin %90’ını ailelerine harcıyorlar. Bu oran erkeklerde %30-40.
• Eğitimde geçirdikleri her yıl kız çocuklarının gelecekteki kazançlarını %10-20 oranında artırıyor.
• Annenin okulda geçirdiği her bir yıl bebek ölümlerini %5-10 arasında azaltıyor.
• Eğitim almış annelerin çocuklarını okula gönderme oranı almamış olanlardan iki kat fazla.
• Gelişmekte olan ülkelerde kızların üçte biri 18 yaşından erken evleniyor.
• Eğer hiçbir şey değişmezse 2020’ye kadar 142 milyon çocuk evliliği gerçekleşecek.
• Gelişen dünyada bir kız çocuğu 7 yıllık eğitim alırsa ortalama olarak 4 yaş daha geç evleniyor ve 2 çocuk daha az doğuruyor.
• Dünya Bankası’nın 100 ülkeyi kapsayan araştırmasına göre, ortaöğretime devam eden kız çocuklarının oranını %1 artırmak o ülkede kişi başına düşen milli gelir oranını %0,3 yukarı çekiyor.
