STERLİN 4 TL’YE DAYANDI: 2014 Mart ayında 2,22 TL civarında olan dolar, dün 2.52 TL’ye kadar çıktı. 2,71 TL’ye kadar düşen Euro, şu an 2.81TL civarlarında işlem görüyor. Piyasada yoğun kullanılan Sterlin ise dün 3.90 sınırından döndü
YİNE VATANDAŞ ZARARLI: Dövizdeki artış, ithalata dayalı birçok sektörü olumsuz etkiledi. Ham maddeyi döviz ile alan ithalatçı piyasaya Türk Lirası ile satış yapınca çareyi artan maliyeti ürün fiyatına yansıtmakta buldu. KKTC’de piyasa hızla daha pahalı oluyor
KKTC VATANDAŞINA DARBE: Gıda İthalatçıları Birliği Başkanı Özdal Kerem, ülkedeki ekonomik yapıdan dolayı dövizdeki dalgalanmalardan dünyada en çok Kıbrıs Türk toplumunun olumsuz etkilendiğini kaydetti
İPTALLER BAŞLADI: Dövizle ev alan, sözleşme imzalayan bir çok vatandaş, geri adım attı. Dövizin duracağı nokta kestirilemezken, Müteahhitler Birliği Başkanı Cafer Gürcafer, “Maalesef ev alan bir çok vatandaş geri adım atmaya başladı. Vatandaş açısından da sektör açısından da durum kötü” dedi
Duygu ALAN
Türkiye Cumhurbaşkanlığı ile TC Merkez Bankası arasındaki “faiz” gerilimi sürerken, piyasalar bu durumdan kötü etkilenmeye devam ediyor.
Maaşların TL üzerinden ödendiği KKTC’de, piyasada fiyatları belirleyen ise döviz. Dolar ve sterlindeki büyük artış, dövizden beslenen birçok sektörü olumsuz etkiledi.
Üniversite harçları ile ilgili öğrencilerin endişeleri sürerken, turizm yatırımları ile ilgili endişeler de gündeme geldi.
Bir süredir hızlanan emlak piyasasında ise müteahhitler sözleşme iptallerinin başlaması ile endişeli günler yaşıyor.
İthal malların da döviz üzerinden hesaplanması, piyasada da gözle görülür bir pahalılaşmayı beraberinde getiriyor.
Döviz kurları piyasayı zorlamaya devam ediyor. Döviz borçlanan vatandaşlar, taksitlerini ödemekte güçlük çekiyor. Ham maddeyi döviz ile satın alıp satışını Türk Lirası üzerinden yapan sektörler, her geçen gün daha da dibe vuruyor.
Döviz kurlarındaki yükseliş, ticaretin büyük oranda ithalata dayalı olduğu KKTC’de ürünlerin piyasa fiyatlarını arttırıyor, ithalatçının rekabet edebilirliği ortadan kalkıyor, vatandaşın alım gücünü düşüyor.
Dolar rekor kırdı
Dolar/TL, güçlü dolar ve ekonomi yönetimine dair endişelerle 2.56’yı aşarak rekor kırdı.
Dolar/TL, küresel piyasalarda doların 11,5 yılın zirvesine yakın seyretmesi ve ekonomi yönetimine dair devam eden endişelerle rekor tazeledi. Dolar bankalararası piyasada 2,5672 ile tüm zamanların en yüksek düzeyine çıktı.
Bankacılar dolardaki küresel değer kazancı sürecine dikkat çekerken kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin açıklamalarının da etkili olduğunu söylediler.
Dolar endeksi 11 yılın zirvesinde
Dolar, altı önemli para biriminden oluşan sepet karşısında 95,636 ile 11,5 yılın zirvesini görürken, yatırımcılar ABD’de açıklanacak veriler ve para politikasının ne yönde evrildiğine dair ipuçları için ECB’nin yarınki faiz kararına odaklanıyor.
Yılın başından bu yana yüzde 6’ya yükselen dolar endeksini, diğer gelişen ülke ekonomilere kıyasla ABD ekonomisinin daha hızlı büyümesi ve ABD’de görece daha yüksek olan faizler destekliyor.
FED belirsizliği
Buna karşılık dolardaki değer artışı son bir ayda hız kaybetmiş görünüyor. Yatırımcılar FED’in faiz artırımlarına yıl ortasında mı yoksa daha ileri bir zamanda mı yapacağına dair belirsizlik nedeniyle doları yukarı yönlü etkileyecek unsurların azaldığını belirtiyorlar.
Sterlin 4 TL’ye yakın
KKTC Merkez Bankası’nın 1-4 Mart 2015 tarihli resmi döviz kurlarına göre, 1 Mart’ta 2.5123 TL olan Dolar, 4 Mart 2015 tarihinde 2.5232 TL’ye yükseldi. Euro, 1 Mart’ta 2.8198 TL iken 4 Mart’ta 2.8195 TL’den işlem gördü. Sterlin ise 1 Mart’ta 3.8797 TL’den işlem görürken dün 3.8839 TL’ye yükseldi.
Kerem: En büyük darbeyi Kıbrıs Türk toplumu görüyor
Gıda İthalatçıları Birliği Başkanı Özdal Kerem, ülkedeki ekonomik yapıdan dolayı dövizdeki dalgalanmalardan dünyada en çok Kıbrıs Türk toplumunun olumsuz etkilendiğini kaydetti.
KKTC’de emlak, kira ve araç borçlanmalarının büyük oranla döviz üzerinden yapıldığını söyleyen Kerem, gelirlerin ise gelirler Türk Lirası olduğunu, dolayısıyla döviz kurlarındaki artışın, vatandaşın alım gücünü düşürdüğünü ve ekonomide daralmaya neden olduğunu belirtti.
İş dünyasının da dövizdeki dalgalanmalardan nasibini aldığını ifade eden Kerem, “KKTC’de ticaret büyük oranla ithalata dayalı. İthalat ise döviz ile yapılıyor. İthalatçı ham maddeyi döviz ile alırken piyasaya Türk Lirası’ndan satıyor. Vadeli alacaklarda sürekli bir erime söz konusudur. Bunu maliyetlere katıp da kurları yüksek tutan iş dünyasının bir kısmı da fiyatlar yükseldiğinden rekabet gücünü kaybetmektedir” diye konuştu.
KKTC’nin 5 yılda çok büyük devalüasyonlar gördüğünü dile getiren Özdal Kerem, “Döviz düştü dediklerinde gülüyorum. Çünkü döviz yüzde 30 çıkarken yüzde dört iniyor. İnsanlar da döviz düştü diye mutlu oluyor. Oysa yüzde 30 artışa yüzde 4 düşüş ülkedeki kan kaybının önüne geçemiyor” dedi.
Gürcafer: Müteahhitler ekonomik zorda
Kıbrıs Türk Müteahhitler Birliği Başkanı Cafer Gürcafer, inşaat sektörünün döviz kurlarındaki artıştan büyük oranda etkilendiğini kaydetti.
Dövizdeki artışa bağlı olarak satışların düştüğünü söyleyen Gürcafer, birçok kişinin alım veya satış sözleşmesini iptal etmek istediğini belirtti.
Bu yönde müteahhitlerden ciddi serzenişler duymaya başladığını dile getiren Gürcafer, kurların sektöre etkilerini şu şekilde özetledi: “Bizim sektörü mehter takımına benzetiyorum. Sürekli bir ileri iki geri gidiş var. Tam piyasalar biraz toparlanıyor derken döviz yeniden artıyor. Piyasalar bir anda yeniden alt üst oluyor. Memurun, çalışanların alım gücü sürekli geriliyor. Her yıl verilen hayat pahalılığı ve maaşlara yapılan zam, dövizdeki kurlarla örtüşmüyor. Hal böyle olunca da ekonomide ciddi daralmalar oluyor.”
“Reel sektör geliştirilmelidir”
KKTC’de bugüne kadar kamu çalışanları merkezli bir ekonomi olduğunu savunan Cafer Gürcafer, ancak bu ekonominin artık iflas ettiğini, dolayısıyla şimdi yapılması gerekenin reel sektörü geliştirilmek olduğunu dile getirdi.
Devlet bütçeyi oluşturmak için sürekli insanların gelirine müdahale ettiğini öne süren Cafer Gürcafer, bu durumun sadece bu iş için görevlendirilmiş siyasetçinin kafasını rahatlattığını, ekonomiyi iyileştirmeye yönelik uygulamalar olmadığını iddia etti.
Gürcafer, “Kamudaki verimlilik artmalı, atıl kaynaklar değerlendirilmeli, reel sektör geliştirilmelidir” dedi.
Çıralı: Döviz alıp TL satan kaybeder
Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Başkanı Ali Çıralı, döviz kurlarındaki artışın özellikle ham maddesi dövize bağlı sektörlerde maliyetleri yükselttiğini kaydetti.
Çıralı, “Yüksek döviz kurları, ihracatçıların, beyaz eşya, araç, demir gibi satışını döviz üzerinden yapan sektörlerin işine gelir ancak döviz ile alıp Türk Lirası ile satan sektörler kurlardaki artıştan elbette ki olumsuz etkilenir” dedi.
Dövizdeki artışın piyasayı pahalılaştırdığı ifade eden Çıralı, vatandaşın da alım gücünü düşürdüğünü söyledi.
Sungur: Kurlardaki artış TL kazanıp döviz ile mülk satın alanı etkiler
Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur, emlak sektörü bazında değerlendirildiğinde döviz kurlarındaki artışın Türk Lirası kazanıp döviz ile mülk satın alan kesimi olumsuz etkilediğini kaydetti.
Sungur, “Dövizin düşmesi emlak sektörünü etkilemez, çünkü biz adayız ve adalarda en önemli şey topraktır. Eğer hükümet görevini yaparsa, özellikle Emlakçılar Birliği Yasası’nı derhal geçirip disiplin altına alırsa, müteahhitlerin başlattığı inşaatları bitirmesi için gerekli tedbirleri alırsa, avukatların yapacağı sözleşmelerde tarafsızlığını koruması için tedbir alır ve sigorta sistemini geliştirirse emlak sektöründe güven ortamı doğacağından fiyatlar da yükselecektir. Bu tedbirler alınırsa İngiltere ve Türkiye’den de müşteriler KKTC’ye gelecektir” diye konuştu.
