Tüm dünyada yaşanmakta olan pandeminin verdiği çok ibret verici dersler dolayısıyla, ülkemiz için de ders alınması gereken çok açık ve net sonuçlar ortaya çıkarmıştır.
En önemlisi ülkeyi sarsan toptan işsizlik nedeninin kaynağının özellikle son 10-15 yılda hızla bazı sektörlerde meydana gelen ve ülke geneline yayılmayan çarpık kalkınmadır.. Çarpık gelir dağılımıdır. Ülkede Sermayenin az sayıda insanların belli ellerde toplanması ve nüfus oranına göre azınlık bünyede tutulması ve kayıt dışılıkla beraber ülke ekonomisi içinde nazım rol oynamasıdır.
Hükümetlerin de bu sektörlerdeki, belli sermayedarların yörüngesinden kurtulamaması ve ülke kaynaklarının hep belli yerlere aktarılmasından dolayı çarpık yapılanmaya fırsat tanınması ve iş gücünün inşaat ve turizmde toplanması sonucu bir krizle birlikte bu gün bu büyük işletmelerin birdenbire çalışanlarını durdurmalarıyla, çarpık büyüme, herkesin yüzüne çarpmıştır.
KKTC’nin toptan işsizlikle karşılaşması ile bu sıkıntılar daha da gün yüzüne çıkmıştır. Bu bir ders olmalıdır Hükümetlere.
Çıkan sonuç, refahın tabana yayılmasını ve Küçük İşletmelerin bir ekonominin ana ve güçlü tabanının olmasının orta direğin güçlendirilmesinin, şart ve esas olmasıdır.
Çarpıklık, Tabanın tam anlamıyla güçlendirilmeden çok büyük ve az sayıdaki tesislere kıt kaynaklara rağmen özellikle birdenbire artan aşırı büyüklükteki işletmelere devlet arazileri başta olmak üzere her türlü ve aşırı teşvikler, vergi muafiyetlerinin arttırılarak verilmesi dolayısıyla istihdamın belli ellerde toplanmasıdır.
Nitekim ülkemizde toplam 30-40’ı aşmayan bazı sektörlerdeki birden bire büyümüş işletmeler, pandemi başlar başlamaz hiçbir sorumluluk duymadan toptan işçilerini durdurmuş ilk günden kapı önüne koymuş ve bu gün resmi açıklamalara göre yayılarak 50 bini aşan işsizler toplamına ulaşmıştır.
Dolayısıyla alınan bu dersle, mevcut büyük işletmelere ilaveten ki bunlara da ülkenin ihtiyacı vardır, Hükümetlerin teşviklerinin EKO Turizme dönüştürülmesi Küçük İşletmelere yönelik projelere dönmek ve ağırlık vermek hatta öncelikli ve birincil sektör olarak ilan edilmek suretiyle genel KKTC çapında tüm köylerde EKO Turizmi geliştirme projesinin toptan başlatılması, toptan bir kalkınma sağlanması açısından şarttır.
İç turizme ve köy kalkınması ve köylünün yaygın aile işletmeleri şeklinde veya ferdi veya kooperatifleşmek suretiyle üretime geçmesi, ürettiği ürünlerin pazarlanmasının sağlanması için küçük küçük otel, pansiyon ve bungalovların tüm köylere yatırım için Hükümetin ilgili Bakanlıklar ve daireleri kanalıyla Seferberlik halinde köylü ile birlikte her köyün özelliklerine göre projeler üretilmesi çok yönlü ekonomik bir Kalkınma Seferberliği yaratabilir.
İnsan altyapısı ve kurulu cennet gibi köylerimiz, bu projelere çok yatkın köylülerimizle devlet teşviki sağlanarak halen verilen teşviklerden çok daha az bir teşvik paketi ile bu küçük ülkeyi geniş çapta üretici ve mutlu bir sonuca ulaştırır.
Köylülerimiz de ve müteşebbis insanlarımız da buna yatkın kültürde ve hazırdır. Bu da en büyük bir altyapıdır. Nitekim bir çok köyler kendiliklerinden köylerini başka bölgelere açarak panayırlar düzenlemekte ve ürettiklerini satma yönünde faaliyetler yürütmektedirler.
Halen çok az da olsa bazı köylerimizde müteşebbis olanlar küçük çapta turizm tesislerini ve lokantalarını veya fırınlarını devreye koymuşlar ve iş alanlarını genişletmişlerdir. Ancak genelde bu kendi inisiyatifleri ile gerçekleştirilmiştir.
Devletin bu alana önem vererek, hem üretimi artırma, hem işsizliği azaltma ve köylüyü bölgesinde tutma hem de İç ve Dış turizme yönelik tesislerin kurulması, küçük gıda imalathaneleri, elişleri, üretecekleri ev ürünlerini pazarlama ve toptan kalkınma seferberliğini başlatmalıdır. Bu bütün bir yıl boyunca devam edecek mevsimsel olmayan faaliyet sektörü olacaktır.
İnsanlarımız, Devletin teşviki ile kendi bölgelerini geliştirme, üretme ve kazanç elde etme açısından ve dolayısıyla çevre düzenlemesi ile küçük ülkemizin temiz bir çevre ile çok daha iyi koşullarda yaşama imkanına kavuşmayı isteyen yapıdadır ve devlet-köylü işbirliği ile çok güzel sonuçlar sağlanacağına inanırım.
Bu şimdi yapılan teşviklerden çok daha az para ile inanarak yapılabilecek ülke ve halkı için en güzel proje olur.
Diğeri de esnafı ve zanaatkârı güçlendirme projesi olmalıdır.
Dünyada bir çok ülke ekonomilerinin sarsıntı geçirdiği dönemlerde toptan işten durdurmaların yaşanmaması için her yönden çok gelişmiş ileri ülkeler dahi çok sayıda küçük işletmelerin ve eko turizmine yöneliş vardır ve toptan işsizliğe kurtarıcı olmaktadır.
Buna da ülke olarak her yönden çok müsait durumdayız. Ve kaynaklarımızın Ülkenin kendi içinde birikmesine neden olacak en verimli refahı tabana yayacak herkesin kendi yerinde iş sahibi yapacak bu projenin başlatılması bu ülke için yapılacak en isabetli ve yaygın bir ekonomik kalkınma modeli olacaktır.
Eko turizme odaklanma, üretimi artırma ve işsizliği asgariye indirme önemli bir hedef olmalıdır. Aynı şekilde şehirlerde küçük işletmelerle esnaf ve zanaatkârların desteklenmesi projelerine ağırlık verilmelidir.
Kültür zengini olan halkımız devlet teşviki ile EKO turizmi gerçekleştirebilir. Yönetimlerde Niyet ve Kararlılık olursa.
