172 kişiye göre dizayn edilen Merkezi Cezaevinde 500 erkek, 31 kadın mahkûm- tutuklu var. Sistem çöktü. Sokaklarda suç oranı arttı, cezaevinde mahkûmlar artık koridorlarda yatıyor
200 GÖREVLİ, 531 MAHKÛM- TUTUKLU: Cezaevinde 531 kişiye 200 gardiyan ve diğer personel hizmet veriyor. Her vardiyada 25 gardiyan, artık yetmiyor. Cezaevinin fiziki koşulları da insanı alt yapısı da hizmet vermiyor. Azılı suçlularla çocuk suçlular iç içe yaşıyor. Her türlü insan hakkı cezaevinde ihlal ediliyor
500 ERKEK: 91 uyuşturucu, 15 trafik, 21 tecavüz, 5 küçük çocuğa tecavüz, 32 katil, 4 kundakçı, 7 adam öldürmeye teşebbüs, 10 soygun, 66 hırsızlık ve diğer suçlarla toplam 500 erkek mahkûm cezaevinde. Eskiden mülteciler gelince sayı artardı, şimdi 500’ün altına inmiyor
KADINLAR KOĞUŞU 31 KİŞİ: 5’i trafikte adam öldürme, 2 kişi fetüs, 8 uyuşturucu, 1 sahte evrak, 2 gizli ittifak, 3 izinsiz ikamet, 1 cinsel tecavüz, 1 cinayet, 1 sirkat, 1 taammüden adam öldürme, 1 vahim zarar, 2 hırsızlık, 1 mülke tecavüz, 2 askeri yasak bölge suçlaması ile yatan kadın mahkûm var. 17’si mahkum, 14’ü yargılanıyor
REVİR KOĞUŞA DÖNDÜ: Cezaevinde mahkûmların en büyük güvencesi durumundaki revir de koğuşa döndü. Mahkûmiyetini yatalak geçiren mahkûmların yanı sıra, hastalar da revirde yatmak zorunda kalıyor. Revir dolu, şimdi mescit olarak ayrılan alan da koğuşa çevrilmek üzere
Devrim DEMİR
Yıllardır çözümsüz bırakılan sorunlarına her gün bir yenisini ekleyen Merkezi Cezaevi’nde sıkıntılar katlanarak devam ediyor.
Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi’nde 1982 yılında inşa edilen Merkezi Cezaevi, 172 yatak kapasitesi ile artan nüfus karşısında ihtiyaca cevap veremez duruma geldi.
Hızla artan suç oranları ile mücadelede yetersiz kalan makamlar sayesinde, bugün palyatif tedbirlerle yatak kapasitesi artırılan cezaevinde 531 kişinin yarattığı sorunlarla boğuşmak zorunda.
10 metrekare odada 45 mahkûm, her türlü sıhhi olmayan bir ortamda kalıyor. Merkezi Cezaevi’nde yetersiz kalan 175 kişilik ranza sayısı çiftlenerek arttı. Yine yetmedi biri kadınlar koğuşu olmak üzere ek 4 ayrı bina daha inşa edildi.
Suçlu sayısındaki artış nedeni Cezaevinde sadece barınma sorununu ortadan kaldırmaya yönelik alınan bu önlemler başka sorunların ortaya çıkmasına neden oldu.
Bir sorun diğer bir sorunu doğurdu. Mahkûmların kalmaları için sağlanan yerler, insan onuruna saygı gösterecek durumdan çıkarken, 10 metrekarelik alanda 45 kişi aynı odada nefes almaya çalışıyor, gardiyanlar da ortamdan son derece rahatsız.
Cezaevinin en yaşlısı 77 yaşında
Ülkede artan suç oranları ve çeşitliliği nedeniyle cezaevi artık mahkûm ve tutuklu kaldıramaz duruma geldi. Merkezi Cezaevinin en yaşlı tutuklusu 77 yaşındaki M.B., en genç mahkumu ise 24 Ekim 2016 yılında “Tecavüz” suçundan yargılanarak 14 yıl hapse mahkum olan 14 yaşındaki İbrahim Elisopalı.
Cezaevinin en yaşlı tutuklusu M.B.,’nin kararı ise 28 Şubat tarihinde Gazimağusa Kaza Mahkemesi’nde açıklanacak.
İşlediği suçlardan itham edildikten sonra mahkeme emri ile tutuklanan 77 yaşındaki M.B.,’nin sağlık durumu da iyi değil.
Avukatı M.B.’nin ‘Demans ‘ hastası olduğunu ve sürekli gözetim altında olması gerektiğine mahkemede vurgu yapmıştı.
Mahkeme ise M.B.’nin yargı gününe kadar hastanede gün aşırı kontrol edilmesine emir vermişti.
6 aylık bir bebek var
Merkezi Cezaevinin bir başka acı yüzü ise kadınlar koğuşunda ki 6 aylık bebek.
Uyuşturucu suçundan 29 Haziran 2017 yılında yargılanmak üzere cezaevine gönderilen ve doğumu gerçeklen 18 yaşındaki T.T., bebeğini cezaevinde dünyaya getirdi.
Annesinin yargılanması tamamlanamadığı için cezaevinde büyüyen 6 aylık bebeğin ne kadar süre daha orada olacağı bilinmiyor.
Sürekli tecritte kalmak zorunda olan 18 yaşındaki genç kızın bebeğine koğuşta bulunan diğer mahkûm ve tutuklular sahip çıkıyor.
Suçların çeşitliliği artıyor
Son beş yılda KKTC’de daha önce işlenmeyen suç türleri giderek yaygınlaşmaya başladı.
KKTC’de daha önce hiç görülmeyen “Ağır veya hafif bir suç işlemek için sersemletmek” adı altında dava görüşüldü, ciddi cezalar verildi.
155’i yargılanmayı bekliyor
531 mahkûm ve tutuklunun 155’i farklı suçlardan yargılanmayı bekliyor. 31’nin kadın olduğu mahkûm ve tutukluların 500’ü erkek. En fazla işlenen suçların başında ise uyuşturucu yer alırken, “adam öldürmeye teşebbüs”, “Adam öldürme”, “Tecavüz”, “Küçük çocuğu tecavüz”,”Soygun”, “Ev açma”, “Kundaklama” son beş yılın en çok işlenen suçları arasında dikkat çekti.
Tecavüz ve cinayete rekor ceza
Merkezi Cezaevinde en eski mahkûm 29 Kasım 2006 yılında eşini öldürmekten yargılanarak 15 yıl hapse mahkûm olan Niyazi Mehmet İşler.
Cinayette rekor ceza ise 2012 yılında öz çocuğunu acımadan öldüren Erol Diker.
Diker 6 Ağustos 2013 yılında yargılanarak 40 yıl hapse mahkûm edildi.
Öz kızına 5 yıl boyunca tecavüz ettiği 2017 yılında ortaya çıkan ve tutuklanan Osman Yıldız ise tecavüz suçundan 8 Kasım 2017 yılında yargılanarak 28 yıl hapse mahkûm edildi.
Hastane yerine revirde
Mağusa’da Ekim ayında Halime Çetin’i 4 el ateş ederek öldüren ve kendi yüzüne de ateş ederek ağır yaralanan katil zanlısı Hayrettin Özcömert, yaraları nedeniyle hastanede olması gerekirken cezaevinde revirde tutuluyor.
Özcömert’in iki yıldan önce iyileşmesi ve yardım almadan yaşaması mümkün değilken, cezaevinde barınması tehlikeyi gözler önüne serdi. Yüz nakli olması gereken ve kendini yazarak ifade eden Özcömert, karnından besleniyor.
Hayatını sağlığına kavuşana kadar birinin yardımı ile idame ettirmesi gereken Özcömert, revirde 24 saat gardiyan gözetimi altında kendi ihtiyaçlarını gideriyor, enfeksiyon kapması an meselesi.
Ölmesinden korkuluyor
Hastane ortamından uzak ağır yaralarla revirde hayata tutunmaya çalışan katil zanlısı Hayrettin Özcömert’in sağlığından endişe ediliyor.
Yaraları derin olan Özcömert’in birine muhtaçken yaşamını kendi başına bir odada steril ortamdan uzakta idame ettirmesi düşündürürken, Özcömert’in ölmesinden korkuluyor.
Şartlı Tahliye zamanı geldi
Uzun zamandır kamuoyunu meşgul eden “yasa dışı kürtaj” davasında 2017 yılı Mart ayında 3 beraat 3 mahkûmiyet çıkmıştı.
Girne Ağır Ceza Mahkemesi’nde 10 ay yargılanmayı bekleyen Doktor Fahri Karagözlü’ yü 5, Anestezi uzmanı Doktor Rasiha Serdaroğlu’nu 4 ve ebe hemşire Ayşegül İşbilen’i 2 yıl hapis cezasına mahkûm olmuştu.
Adalet gecikiyor
Kararların ardından hem savcılık hem savunma avukatları istinafa başvurmuştu.
Verilen cezalar arasında en az cezayı alan İşbilen’in ise şartlı tahliye hakkı doğmasına rağmen, dava istinafta olduğu için beklemek zorunda.
Ekim ayında Yüksek Mahkemede tarafların beyanlarının ardından dava süresiz karar için ertelenirken, üzerinden 4 ay geçmesine rağmen henüz kararlar açıklanmadı.
Kayalı: Personel tükendi
Gardiyanlar Birliği Başkanı Salih Kayalı, yeni cezaevinin başlatılması için yıllardır mücadele edenlerden biri. Kayalı, cezaevinin artık isyan noktasına geldiğini açıkladı.
Havadis’e konuşan Kayalı, cezaevinin artan suçlu sayısını kaldıramayacak durumda olduğunu ve yetkililerin cezaevini yardım çağrısını artık duymasını istedi.
Kayalı, “Cezaevi artık fiziki yapısı nedeniyle köstebek yuvası haline geldi. Yapılan ek binalar, geçilen ranza sistemi sorunlara çare olmadı. Koğuşlarda 50-55 kişilik bir ortam oluştu ve bu durum mahkûmlar arasında da dert oluyor. Cezaevinde her gün bir olay her gün bir kavga mutlaka yaşanıyor. Personel artık tükendi ” dedi.
“Bakandan cevap bekliyoruz”
Gardiyanlar Birliği Başkanı Salih Kayalı, yeni cezaevinin 2019 yılı Mart ayında bitirilmesinin hedeflendiğini ancak bu sürede cezaevi için acil çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Kayalı, acil çözüm önerileri için bakandan randevu talep edildiğini ve en kısa sürede yetkililerden cevap beklediklerini belirtti.
