ABD Başkanı Donald Trump imzasıyla Beyaz Saray tarafından yayımlanan bildiride, Türkiye’den satın alınan çelikte gümrük vergisi artışının 13 Ağustos Pazartesi günü yürürlüğe gireceği belirtildi.
Sekiz esas, dokuz ek maddeden oluşan bildiride, bu kararın ABD’deki yerel üreticileri desteklemek adına alındığı belirtildi.
Trump, Cuma günü attığı Twitter mesajında, Türkiye’den satın alınan çelik ve alüminyumda gümrük vergisinin iki katına çıkarılmasına onay verdiğini açıklamıştı. Trump’ın açıklamasına göre, gümrük vergisinin alüminyumda yüzde 20; çelikte de yüzde 50’ye çıkartılması öngörülüyor.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı da konuyla ilgili yaptığı açıklamada, karar tepki göstererek, bu adımın “devlet ciddiyetiyle bağdaştırılamayacağını” söyledi. Ticaret Bakanlığı da ek vergilerin Dünya Ticaret Örgütü kurallarına aykırı olduğunu belirtti.
Beyaz Saray da sabah erken saatlerde Trump’ın kararıyla ilgili bildiriyi internet sitesinden yayımladı.
Bildiride kararın alınma gerekçesi şöyle anlatıldı:
“Ocak 2018 tarihli raporunda, (Ticaret) Bakanı, hazırladığı listede yer alan belli bazı ülkelere daha yüksek gümrük vergisi uygulanması ve her ülkenin aynı vergi oranına tabi olmaması yönünde bir karar almayı değerlendirmemi önermiştir.
“Bu listede yer alan ülkelerden birisi de Türkiye Cumhuriyeti’dir. Bakan’ın da raporunda aktardığı gibi, Türkiye, iç piyasada tüketilmek üzere ABD’ye çelik ihraç eden başlıca ülkeler arasındadır.
“Çelik ürünlerinin ithalatını daha da azaltmak ve iç kapasite kullanımını artırmak amacıyla 13 Ağustos 2018 tarihi itibariyle Türkiye’den ithal edilen çelik ürünlerine değeri üzerinden yüzde 50 gümrük vergisi uygulanmasının gerekli ve uygun olduğuna karar verdim.
“Bakan, bu düzenlemenin yerel çelik sektörünün ayakta kalabilmesi yönünde atılmış önemli bir adım olacağı tavsiyesinde bulunmuştur.”
2017’de 1 milyar dolarlık çelik satışı
Türkiye’nin 2017 yılındaki 9,5 milyar dolarlık toplam demir çelik ihracatının 1 milyar doları ABD’ye gerçekleştirildi.
Türkiye’nin alüminyum cevherleri ve alüminyum oksit ihracatının toplam değer ise 2017’de 18 milyon dolar ve bunun 3 milyon doları ABD’ye yapıldı.
Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı dördüncü ülke olan ABD’ye 2017 yılında gerçekleşen ihracatın toplam değeri 8,6 milyar dolar. ABD’nin ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında ise Türkiye 34’üncü sırada bulunuyor.
Ticaret Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, getirilen ek vergilerin Dünya Ticaret Örgütü kurallarına aykırı olduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanlığı da açıklamasıyla sert tepki gösterdi.
Açıklamada, “ABD, bu tür yaptırım ve baskılarla işbirliği yönünde hiçbir sonuç elde edemeyeceğini, yalnızca çetin sınamalardan geçerek kazanılan müttefiklik ilişkimize zarar vereceğini bilmelidir. Türkiye kendisine karşı atılan tüm adımlara bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da gerekli karşılık verilecektir” denildi.
Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatıyla ilgili yeni vergi kararı liranın tüm zamanların en düşük düzeyine inmesine neden oldu. Dün gün boyunca sert değer kayıplarının görüldüğü lira, bu kararın ardından rekor düşük düzeylere indi.
Dolar 6,87 TL, euro 7,85 TL, sterlin de 8,49 TL ile rekor kırdı.
ABD’den iki haftada iki yaptırım
Bu, ABD’nin son iki hafta içinde Türkiye’ye yönelik attığı ikinci yaptırım kararı oldu.
Türkiye’de iki yıla yakın bir süredir tutuklu bulunan ABD’li Pastör Andrew Brunson’ın serbest bırakılmamasının ardından Washington yönetimi, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün “insan hakları ihlallerinden sorumlu oldukları” gerekçesiyle malvarlıklarını dondurmuştu.
Türkiye de karşılık olarak ABD içişleri ve adalet bakanlarının malvarlıklarını donduracağını açıklamıştı.
Bu hafta içinde Türkiye’den ABD’ye giden heyetin Washington temaslarından sonuç çıkmadı. ABD basını yeni yaptırımların hazırlandığını bildirmişti.
Ayrıca ABD’nin Türkiye’ye Brunson’ı serbest bırakmak için Çarşamba gününe kadar süre verdiği öne sürülmüş ancak bu iddia resmi ya da bağımsız kaynaklar tarafından doğrulanmamıştı.
Türkiye, Brunson’ın Fethullah Gülen Cemaati ve PKK adına suç işlemek ve casusluk suçlamalarıyla yargılandığı davası hukuki bir süreç olduğunu ve kararı mahkemenin vereceğini savunuyor.
Kaynak: BBC Türkçe
