İngiltere’de Cambridge Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre pandeminin başından bu yana Türkiye dahil pek çok ülkede uygulanan sosyal mesafe kuralı, maske takılmadığında anlamsız. Araştırmacılar, Covid-19’lu maskesiz bir kişinin, açık havada bile iki metreden corona virüsü başkasına bulaştırabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, kış aylarına girerken aşılanmayla birlikte, maske ve sosyal mesafe uygulamalarının brilikte uygulanmasına dikkat çekti.
İngiltere İstatistik Ofisi (ONS) tarfından açıklanan veriler, ülkenin yüzde 41’inin halka açık alanlarda sosyal mesafeye uyduğunu gösterirken, yüzde 85’inin yüz maskesi takmadığını gösterdi.
Ancak, Cambridge Üniversitesi’nden bilim insanları İngiltere’de halkın yaklaşık yüzde 70’i tam olarak aşılanmış olsa da maske takmanın önemini vurgulayan bir çalışma yayımladı.
Cambridge Üniversitesi çalışması, insanlar tarafından solunan damlacıkların öksürüklerinde nasıl yayıldığını ölçmek için bilgisayar modellemesini kullandı.
Bilim insanları bulgularının, Kuzey Kutbu’nda yer alan ülkeler kış aylarına girerken Covid-19 aşısı yaptırmanın, kapalı alanları havalandırmanın ve maske takmanın devam eden önemini vurguladığını söyledi.
HAVADA ASILI DURAN DAMLACIKLAR İKİ METRE ÖTEYE ULAŞIYOR
Physics of Fluids adlı dergide yayımlanan çalışma kapsamında araştırmacılar, maskesiz bir kişi öksürdüğünde, daha büyük damlacıkların çoğunun yakındaki yüzeylere düştüğünü, ancak havada asılı kalan daha küçük damlacıkların hızla iki metrenin ötesine yayılabileceğini keşfetti.
Çalışmanın baş yazarı D.r Shrey Trivedi, farklı bireysel öksürüklerin damlacık dağılımı açısından farklılık gösterebileceğini söyledi.
Trivedi, “Her öksürdüğümüzde farklı miktarda sıvı yayarız. Yani bir kişiye Covid-19 bulaşmışsa çok sayıda veya çok az virüs partikülü yayıyor olabilir. Ancak havadaki türbülans bu damlacıkları, çok daha uzaklara taşıyabilir” dedi.
“KENDİMİZİ BU RİSKE MARUZ BIRAKMAMIZIN HİÇBİR NEDENİ YOK”
Cambridge Üniversitesi’nden akışkanlar mekaniği uzmanı Prof. Dr. Epaminondas Mastorakos, insanları maske takmaya devam etmeye çağırdı.
Mastorakos, “Hepimiz bu pandeminin bittiğini görmek için can atıyoruz, ancak insanların ofisler, sınıflar ve dükkanların yanı sıra halka açık cadde ve sokaklarda maske takmaya devam etmelerini şiddetle tavsiye ediyoruz. Virüs aramızda olduğu sürece kendinizi bu riske maruz bırakmak için iyi bir neden yok” dedi.
Diğer taraftan, dünyadaki hemen hemen her ülkenin maske kullanımını zorunlu tutmasına veya teşvik etmesine rağmen, maskelerin Covid-19 bulaşmasını azaltmada ne kadar etkili olduğu konusunda şiddetli bilimsel tartışmalar oldu.
MASKENİN CİNSİ VE TAKILIŞ ŞEKLİ BÜYÜK ÖNEME SAHİP
Laboratuvar testleri ve gözlemsel çalışmalar, maskelerin enfekte kişilerin virüsün yüzde 80’e kadarını solumasını engelleyebileceğini ve ayrıca kullanıcıları parçacıkların yüzde 50’sine kadar solumasını engelleyebileceğini göstermişti.
Ancak, daha fazla bilimsel titizlik içeren gerçek dünya çalışmalarından bazıları, maskerlerin enfeksiyon oranları üzerinde büyük bir etkisi olduğunu, bazıları ise neredeyse hiç olmadığını gösteren karışık sonuçlar üretti.
Uzmanlar, maskelerin koruma etkinliğinin, giyilen maskenin türü ve giyiliş şekli ile yakından bağlı olduğunu vurguladı. Tıbbi sınıf kaplamalarla üretilen maskerlerin, kumaş veya cerrahi maskelerden çok daha iyi olduğunu vurgulayan bilim insanları, insanların maske takarken burnunu kapatmalarının da önemine değindi.
