İngiliz dönemine kadar oluşan Kıbrıs tarihi genellikle yabancı yazarların kitaplarından öğrenilir.
Adaya gelip giden İtalyan, İspanyol, Avustralyalı, İngiliz, Greek ve daha birçok ülkeden yabancı yazarların Kıbrıs hakkında kitapları vardır.
Bu yazarlar Kıbrıs’ı anlatırken, genellikle Türklere karşı bir tutum veya önyargı içinde olmalarına rağmen, yine de olup bitenleri öğrenmek için bu kaynaklara başvurmaktan başka pek çare yoktur…
…
Bu duruma, Haşmet Muzaffer Gürkan da bir kitabında eleştirisel gözle bakar ama yine de birçok bilginin bu kaynaklardan öğrenildiğini vurgular…
…
İngiliz döneminin başlaması ile birlikte memlekete matbaa gireceğinden çok geçmeden Rumca, Türkçe, İngilizce gazeteler yayınlanacak, daha ileride kitaplar da basılacaktı.
Haliyle İngiliz dönemindeki Kıbrıs’ı anlamak için yerli kaynaklardan yararlanmak mümkün…
…
1571 ile 1878 yılları arasında yani Kıbrıs’ta Osmanlı İmparatorluğunun hüküm sürdüğü dönemlerde “Yönetici” veya “Vali” olarak birçok Paşa gelip geçmiştir.
Bunların Kıbrıs’taki görev süreleri sırasında 1, sırasında 2 yıldı.
Kıbrıs bir Osmanlı toprağı olmasına rağmen Babıali bu toprak parçasında yaşayanları vergi ağırlığı altında sömürüyordu.
Adanın stratejik önemi o dönemlerde de vardı.
Bu önemin Osmanlı döneminden önce de başka devletler tarafından önemsendiği bilinmektedir.
Bugün oldu, adanın stratejik önemi üzerinde durulmakta, siyasetler bu öneme göre şekillenmektedir…
…
1500’lü yıllarda Osmanlının topraklarını genişletmek için doğuda ve batıda savaşlara girişmesi anlaşılır bir şeydi.
Diğer güçlü ülkeler için de durum böyle değil miydi?
Dünya öyle bir şeydi nihayetinde…
…
Kıbrıs’tan kaç Osmanlı yöneticisi geçti bilmiyoruz.
Yüzlerce olması gerekiyor.
Dikkat edildi mi bilmiyoruz,
Bu yöneticilerin çok azının ismi kimi yerlere verilmiştir.
Örneğin, Lefkoşa’nın fethinden sonra yönetici olarak tayin edilen Muzaffer Paşa’nın adı Lefkoşa’da bir meydan ismidir.
Valilik yapan Arabahmet adı da yine Lefkoşa’da bir bölgeye verilmiştir.
II’inci Selim ile Lala Mustafa Paşa’nın isimlerinin bazı cami ve caddelere verildiği bilinir.
O kadar.
Başka var mı bilmiyoruz…
…
Gelmiş geçmiş bütün Müftüler ile Kamil Paşa, Beliğ Paşa gibi Kıbrıslı Paşaların isimleri çeşitli sokaklarda yaşarken, gelmiş geçmiş Muhassılların (Yönetici) isimlerinin gözardı edilmesi nedendir?
Ahalinin bunlara sempati duymamasından mı?
…
Doğrusu elimizde listelenmiş bir veri yok.
Yönetici olarak görev yapmış kaç valinin ismi bölge veya yer ismi olarak verilmiştir, dediğimiz gibi bilmiyoruz…
…
Valilerin birçoğunun hikayesine bakılırsa, ahaliyi vergiler yüzünden ezdikleri anlaşılır.
Bu yüzden birçok ayaklanma ve isyanın çıktığı da bilinir.
Durum bu iken,
Ahali isimlerini yaşatma gereği duymamış olabilir…
…
Araştırmaya değer bir konu…
