Almanya’da 24 Eylül’de yapılan seçimlerin ardından başlayan koalisyon müzakereleri çöktü. Başbakan Merkel “Azınlık hükümetindense erken seçim daha iyi” dedi. Merkel’le yeniden koalisyonu reddeden ikinci parti konumundaki SPD de erken seçime işaret etti. Eski SPD’li Cumhurbaşkanı Steinmeier ise 70 yıldır ilk kez Almanya’nın böyle bir durumla karşı karşıya olduğuna dikkati çekti.
24 Eylül seçimlerinden sonra Almanya’da Hıristiyan Demokrat Parti (CDU), Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller’in birlikte ‘Jamaika koalisyonu’ kurması bekleniyordu. Koalisyonun bu isimle anılmasının nedeni ise partilerin Jamaika bayrağının renklerine sahip olması. Ancak FDP, pazar gece yarısı masadan kalkarak, “Böyle bir koalisyonda yokuz” diyerek müzakarelere noktayı koydu.
ZOR GÜNLER
FDP lideri Christian Lindner ekibiyle toplantıyı terk ederek gazetecilere “Müzakereler sonucu ortaya çıkan metindeki ruhu ne taşıyabiliriz ne de taşımak istiyoruz” diyerek görüşmelerin yapıldığı Baden Württemberg Eyalet Temsilciliği’nden ayrıldı. FDP liderinin açıklamasından sonra Başbakan Angela Merkel, kameralar önüne çıkarak, “Bugün Almanya’da nasıl devam edeceğimizi derinlemesine düşünmemiz gereken bir gün” dedi ve Almanya’yı zor günlerde de iyi yönetmeyi sürdüreceğini söyledi. Yeşiller Eşbaşkanı Cem Özdemir de FDP’nin çekilmesini sert eleştirdi ve bunun önceden planlanmış olduğunu öne sürdü.
LİDERLER ŞAŞKIN
Koalisyon ön görüşmelerinin sonuçsuz kalacağını beklemeyen Angela Merkel, pazartesi günü Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile görüşmesini iptal etti. Merkel’in CDU’su ile büyük koalisyonu devam ettirmeyi reddeden SPD lideri Martin Schulz, bu siyasi belirsizlik ortamında seçmene danışılması gerektiğini belirterek, erken seçimi işaret etti. Koalisyon yüzde 14 oy kaybettiğini belirten Schulz, seçmenin büyük koalisyonu reddettiğini ve “SPD olarak seçimlerin yenilenmesinden korkmadıklarını” söyledi.
MERKEL’İN SONU MU
Cumhurbaşkanı Steinmeier, bugün ve çarşamba günü siyasi parti liderleriyle görüşerek, yeni bir koalisyon girişimi için nabız yoklayacak. Erken seçimi reddeden Steinmeier, “8 haftadır süren hükümeti kurma görüşmelerinde neticeye varılamadı. Almanya Cumhuriyeti tarihinde, yani 70 yıldan beri görülmemiş bir durumla karşı karşıyayız” dedi.
Müzakerelerin çökmesi sonrasında 13 yıllık Merkel iktidarının sonuna mı gelindiği de konuşuluyor. Merkel, en son 2015’te mültecilere kapıyı açtığı için eleştirilmiş, ancak partisini seçimlerden yine birinci çıkarmıştı. Ayrıca CDU’nun Merkel’in halefi olarak belirlediği bir isim yok.
AZINLIK HÜKÜMETİNİN ÜSTÜNÜ ÇİZDİ
Başbakan Angela Merkel Alman medyasına başarısızlıkla sonuçlanan koalisyon görüşmelerini değerlendirdi. İstifa etmesi için bir gerekçe bulnmadığını söyleyen Başbakan Merkel, azınlık hükümeti ihtimalinin üstünü çizerek, “Bu durumda erken seçimlere gidilmesi daha iyi bir yol olur” dedi. Erken seçimlerin olması halinde yeniden partisinin liste başı adayı olacağını belirten Merkel, halihazırdaki büyük koalisyonun ortağı Sosyal Demokrat Parti ile ülkeyi yönetmeye prensipte sıcak baktığını ifade etti.
BERLİN İÇİN 4 SENARYO
ALMANYA’da en çok şans tanınan Jamaika koalisyonunun çökmesi üzerine çeşitli senaryolar değerlendiriliyor. İşte öne çıkan bazı seçenekler:
Jamaika koalisyonu: Ülkedeki tepkiler üzerine CDU/CSU, FDP ve Yeşiller bir tur daha koalisyon müzakerelerine devam edebilir.
SPD ile koalisyon: Almanya CDU/CSU ile Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) büyük koalisyonu ile yönetiliyordu. Seçimlerden kan kaybederek ikinci çıkan SPD yeni hükümette yer almayacağını açıklamıştı. Ancak SPD saflarından cumhurbaşkanlığına seçilen Frank-Walter Steinmeier’in SPD üzerinde telkini olur mu merak ediliyor. Steinmeier dün erken seçimkarşıtı bir tavır ortaya koydu.
Azınlık hükümeti: Angela Merkel, partilerle anlaşamazsa azınlık hükümeti kurma yoluna gidebilir. Lakin Merkel’in güçlü bir Almanya için güçlü bir hükümet kurmak istediği, kırılgan bir yapıdan yana olmayacağı yorumları yapılıyor.
Erken seçim: Merkel hükümet kuramazsa mecliste güvenoyuna gidebilir. Merkel, çoğunluğun oyunu alamazsa Cumhurbaşkanı 21 günde seçim kararı alabilir. Anketler siyasi durumun 24 Eylül’den bu yana pek değişmediğine, seçimin de çözüm üretemeyebileceğine işaret ediyor.
TÜRKİYE’NİN AB ÜYELİĞİ DE BAŞLIKLAR ARASINDAYDI
JAMAİKA koalisyon pazarlıklarının en tartışmalı konuları göç, göçmenlerin aile birleşimi, Türkiye’nin olası AB üyeliği, hükümet harcamaları, vergi kesintileri ve iklim politikasıydı. CDU’nun kardeş partisi göçe yıllık bir sınırlama getirilmesini talep ederken, Yeşiller dışında tüm taraflar aile birleşimine karşı çıktı. Yine CDU ve FDP, Türkiye’nin AB üyeliğinin sona erdirilmesini isterken Yeşiller buna karşı çıktı. Almanya’nın seçim kampanyası döneminde Türkiye’nin olası AB üyeliği bolca malzeme edilmişti. Merkel, Türkiye ile AB müzakerelerin sonlandıracağını bile söylemişti. Seçimler sonrasında Türkiye, Berlin çıkışlı retoriğin düşmesini beklerken Almanya da Türkiye’de tutuklu vatandaşlarının serbest bırakılması beklentisini gündeme getirmişti.
Celal ÖZCAN/Hürriyet
