Cumhuriyet Meclisinde temsil edilen siyasi partilerin başkanları ve genel sekreterleri, 9 Ağustos Cuma günü yapılacak liderler görüşmesi öncesinde görüş ve önerilerini Havadis ile paylaştı:
TDP İHTİYATLI İYİMSER: TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit, 9 Ağustos’un yeni bir sürecin başlangıcı olmasını umut ettiklerini kaydetti. Özyiğit, “9 Ağustos çok önemli, umudumuzu koruyoruz. İhtiyatlı bir iyimserlik var. Umarım ortaya çıkan tablo umutlarımızı daha da yeşertir” dedi
UBP VE YDP OLUMSUZ: YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı, ne Kıbrıs’ta ne de Doğu Akdeniz’de müzakerelerin yeniden başlaması için olumlu bir atmosfer olmadığını söyledi, “9 Ağustos’ta dağ fare doğuracak” dedi. UBP Genel Sekreteri Ersan Saner, görüşmeden sonuç çıkmayacağını savundu
CTP’DE BEKLENTİ MÜZAKERE TARİHİ: CTP Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın, liderler görüşmesinden beklentilerinin bir müzakere tarihi çıkması olduğunu belirtti, “Crans Montana’da tıkanan noktaların derinliğine inilip, çözümün gerçekleştirilmesi için gerekli inisiyatifin kullanılması gerektiğini düşünüyoruz” dedi
HP MARAŞ’TA ISRARLI: HP Genel Sekreteri Yenal Senin, “müzakereler başlama noktasındaysa bittiği yerden devam mantığının doğru olmadığı noktasındayız” dedi. Rum liderliğini Maraş sürecine dahil edilmemesi gerektiğini kaydetti, doğalgaz konusunda ise hükümetin ağırlıklı tüm partilerin ortak konsensüsünün devam ettiğini ifade etti
Duygu ALAN
Ulusal Birlik Partisi (UBP), Halkın Partisi (HP), Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP), Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP) yetkilileri, Havadis’e yaptığı açıklamada, 9 Ağustos Cuma günü gerçekleşecek liderler görüşmesine ilişkin görüş ve önerilerini ifade etti.
Demokrat Parti (DP) Genel Başkanı Serdar Denktaş ise bu konudaki değerlendirmesini Cumhurbaşkanı Akıncı’nın partiyi bilgilendirmesinin akabinde yapacağını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Rum lider Nikos Anastasiadis ile diğer tarafların katılımıyla Crans Montana formatında gayri resmi beşli konferans gerçekleştirme hedefindeki ilk adım için bir araya gelecek.
Buna göre Cumhurbaşkanı Akıncı ile Rum lider Anastasiadis 9 Ağustos cuma günü saat 10:30’da gayri resmi bir görüşmede buluşacak.
İki lider geçtiğimiz günlerde yaptıkları telefon görüşmesinde bir araya gelmek konusunda mutabık kalmıştı.
İki lider, en son 26 Şubat 2019’da bir araya gelerek görüşmüştü.
Özyiğit: Yeni bir sürecin başlamasını umut ediyoruz
Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Genel Başkanı Cemal Özyiğit, 9 Ağustos’a büyük önem verdiklerini kaydederek, liderler buluşmasının yeni bir sürecin başlangıcı olmasını umut ettiklerini kaydetti.
Özyiğit, müzakerelerin, liderlerin Cuma günü yapacağı görüşmeye müteakip, kaldığı yerden ama kısa sürede olumlu sonuç alacak şekilde yeniden başlamasını istediklerini ifade etti.
TDP Genel Başkanı Özyiğit, “İstencimiz, 11 Şubat ortak açıklama metni çerçevesinde, 30 Haziran 2017 Guterres Çerçevesi’ne bağlı olarak müzakerelerin sürdürülmesi, 2 bölgeli, 2 toplumlu, siyasi eşitliğe dayalı federal bir çözümdür. Kararlara etkin katılım ile dönüşümlü başkanlık da son derece önemlidir” dedi.
Cemal Özyiğit, çözüm noktasında yeni bakış açısı olduğunu ancak TDP’nin bu görüşe katılmadığını kaydetti.
Özyiğit, “burada niyet var mı? Yok mu? Öte yandan, hidrokarbon sebebi ile ciddi bir gerginlik var. Bunun da ele alınması, yeni bir süreç başlayacaksa bu konuda da bir ortak anlayışın belirlenmesi lazımdır. Hidrokarbon konusu çözümü engelleyecek bir anlayışın bir ürünü olmamalı” diye konuştu.
Cemal Özyiğit, açıklamasını şu sözlerle tamamladı: “9 Ağustos çok önemli, umudumuzu koruyoruz. İhtiyatlı bir iyimserlik var. Umarım ortaya çıkan tablo umutlarımızı daha da yeşertir.”
Sorakın: Ortak çözüm için gerekli inisiyatifler kullanılmalı
Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın, liderler görüşmesinden beklentilerinin bir müzakere tarihi çıkması olduğunu belirterek, “Crans Montana’da tıkanan noktaların derinliğine inilip, ortak noktaların da ortaya çıkarılabileceğini ve çözümün gerçekleştirilmesi için gerekli inisiyatifin kullanılması gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
Sorakın şunları söyledi:
Kıbrıs sorunu önemli bir sorun ve 50 yıldır müzakere ediliyor. Bu bakımdan 9 Ağustos’taki liderler buluşması büyük önem taşımaktadır. Crans Montana sürecinin üzerinden 2 yılı aşkın bir süre geçti. O tarihten beri iki lider arasında ciddi bir diyalog ortamı maalesef olmadı. Karşılıklı öneriler sunuldu ancak bu karşılıklı önerilerin ortaklaşması da mümkün olmadı. Güney güvenlik ve garantiler, kuzey siyasi eşitlik konusunda hassas olduklarını her zaman dile getiriyorlar. Crans Montana’da süreç bayağı ilerlerdi. O süreçte tıkanan noktaların derinliğine inilip, ortak noktaların da ortaya çıkarılabileceğini düşünüyoruz. Ortak çözüm yolları bulunması için gerekli inisiyatiflerin kullanılması gerektiğini düşünüyoruz.
Hidrokarbon konusunu da çözmek için Kıbrıslı Türk lider ve Rum lider, garantör devletlerin ortak noktada buluşması gerektiğini düşünüyoruz. Biz parti olarak elimizden gelen çabayı göstereceğiz. Çözüm kendiliğinden olmalı, karşılıklı medya üzerinden atışmalarla değil. Çözüm oturmakla da olmaz. Çözüm masalarda gerçekleşecek. Bu bakımdan diplomatik temasların çok ciddi anlamda geliştirilmesi gerektiğini de düşünüyoruz.”
Senin: Rum liderliği Maraş sürecine dâhil edilmemeli
Halkın Partisi (HP) Genel Sekreteri Yenal Senin, “müzakereler başlama noktasındaysa bittiği yerden devam mantığının doğru olmadığı noktasındayız” dedi.
Maraş konusunda Rum tarafının da dâhil olacağı komite önerisi olduğunu kaydeden Senin, Cumhurbaşkanı Akıncı ile Rum lider Anastasiades arasında yapılacak görüşmede Rum liderliğini Maraş sürecine dahil edecek yaklaşımlardan uzak durulması gerektiğini belirtti.
Yenal Senin, “Yıllarca kapalı Maraş bir güven yaratıcı önlem olabilir mi diye iki taraf arasında defalarca görüşüldü ama Rum tarafının katı tutumu nedeniyle bir sonuca varılamadı. Sayın Genel Başkanımızın da ifade ettiği gibi şimdi aynı kısır döngünün içerisine girmeyi biz kabul edemeyiz” dedi.
Senin, doğalgaz konusunda hükümetin ağırlıklı tüm partilerin ortak konsensüsünün devam ettiğini ifade etti.
Arıklı: 9 Ağustos’ta dağ fare doğuracak
Yeniden Doğuş Partisi (YDP) Genel Başkanı Erhan Arıklı, ne Kıbrıs’ta ne de Doğu Akdeniz’de müzakerelerin yeniden başlaması için olumlu bir atmosfer olmadığını kaydederek 9 Ağustos’ta gerçekleşecek buluşmaya ilişkin “dağ fare doğuracak” yorumunu yaptı.
Açıklamasında, “Crans Montana sonrası ne KKTC yetkililerinde ne de Güneydeki yetkililerde zihniyet değişmedi” diyen Arıklı, “BM’nin de bu saatten sonra topa gireceğini sanmıyorum” ifadelerini kullandı.
Arıklı, ayrıca “Cumhurbaşkanı Akıncı’nın, seçimler öncesi müzakere kapısını aralayabilmek için adeta karşı taraftan randevu talep etmesi de bir netice vermeyecek gibi görünüyor” diye konuştu.
“Rum tarafı hazır değil”
YDP genel Başkanı Arıklı, Türk tarafının görüşlerinin son derece açık olduğunu söyleyerek, “Biz, Türkiye’nin etkin fiili garantörlüğünün sulandırılmadığı, siyasi eşitlik ve eşit egemenliğin ortadan kaldırılmadığı bir çözüm modelini yıllarca savunduk, savunuyoruz. Ama günün sonunda Rum tarafı bunlara hazır değil. Rum sıfır asker ve sıfır garanti noktasından bir adım geri adım atmış değil” diye konuştu.
Tarafların asgari müştereklerde anlaşamadığı bir ortam söz konusu olduğunu kaydeden Arıklı, bu bağlamda müzakereleri tekrar başlatmanın da bir anlam ifade etmediğini savundu.
Arıklı, şöyle dedi: “Türkiye, ‘Federasyon temelli müzakerelerin artık daha fazla devam etmesinden yana değilim. Masada başka alternatiflerin de konuşması gerekir’ diyor. Akıncı da buna karşılık, ‘Ben federasyon konuşmak için seçildim, başka alternatif konuşmam’ diyor. Akıncı’nın artık bir karar vermesi lazım; ya Crans Montana’da ‘Bizim nesil bunu başaramadı, gelecek nesillere başarılar dilerim’ dediği gibi çekilecek kenara torun sevecek ve başka alternatifleri de konuşmak isteyenlere şans verecek ya da kendisi bizzat başka alternatifleri konuşabilecek.
Cumhuriyet Meclisi’nin yüzde 75’i yani 35 milletvekili, masa da federasyon dışında başka şeylerin de konuşulmasını istiyor. Bunu göz ardı edemezsiniz.
Örneğin, Çekoslavakya’nın ya da Sovyetler Birliği’nin yaptığı gibi “Kadife Ayrılık” şeklini konuşabiliriz. Yani anlaşarak ayrılmayı.”
“Kıyameti koparırız”
Erhan Arıklı, şuanda Rum tarafının da görüşmeye yanaşmasının tek sebebinin Maraş konusundaki ciddiyet olduğunu belirterek, “Maraş konusu, YDP’nin kuruluş manifestosunun ilk maddesidir. Diğer partiler Maraş’ı ağızlarına almazken, biz açacağız dedik. Patenti bizdedir demiyorum ama Maraş konusunda şu an uygulanan formül YDP’nin formülüdür. İtirazımız yok zaten. Maraş’ı kim açarsa açsın, destekliyoruz. Yeter ki cesaretle açsınlar, kararlı olsunlar” dedi.
Arıklı, Maraş konusunda uyararak, “Maraş konusunu asla seçim malzemesi haline getirmesinler, işte o zaman kıyameti kopartırız” dedi.
Saner: Görüşmeden sonuç çıkacağını düşünmüyorum
Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Sekreteri Ersan Saner, Cumhurbaşkanı Akıncı ile Rum lider Anastasiades arasında, 9 Ağustos Cuma günü yapılacak görüşmeden bir sonuç çıkmayacağına inanmadığını belirtti.
Saner, Havadis’e yaptığı açıklamada, şunları söyledi: “9 Ağustosta’ki görüşmeden bir sonuç çıkacağına inanmıyorum. Çünkü bugüne kadar yapılan görüşmelerde Kıbrıslı Rumların Kıbrıslı Türkler ile paylaşmama mantığı yatıyor. 2017 Crans Montana’da bu görüşmeler çöktü. Sayın Cumhurbaşkanımız dahil Kıbrıs’ta iki ayrı devletli çözüm modelinin konuşulması gerektiğini söyledi ama hala daha federasyon için adım atmaya çalışıyor. Tabiki bunlara sevinmiyoruz ama Kıbrıs konusu 1958’den beri görüşülüyor. Bu işin artık konuşulmamış bir tek harfi dahi kalmadı. Sayın Cumhurbaşkanımız partileri bu konuda bilgilendirecek. Bu görüşmede de 61 yıl konuşulanın dışında bir şey söyleneceğini beklemiyoruz.”
