Türkiye’den getirilen suyun yönetim ve işletmesine ilişkin uzlaşı metnini CTP-BG’nin Parti Meclisi’nde reddetmesinin ardından çiftçilerin alacakları ve 13. Maaş ödemeleri dün Cumhuriyet Meclisi’nin temel gündemine dönüştü. Başbakan Ömer Kalyoncu, dün Meclis kürsüsünden yaptığı konuşmada sorunun kaynağının suyla ilgili sıkıntının aşılamaması ve ekonomik protokolün imzalanmaması olduğunu açıkladı. Kalyoncu üreticilerin alacaklarının ve 13. maaşların mali protokoldeki sorunlar giderilince ödeneceğini söyledi.
Havadis’e konuşan ekonomik örgüt ve sendika temsilcileri 13. maaş ve üreticilerin ödenmemesini Havadis’e değerlendirdi. Kamu-Sen Başkanı Mehmet Özkardaş, “13. maaşların ödenmesi yasa gereğidir. Hükümet kendi kaynakları ile ödesin”, KTOEÖS Başkanı Tahir Gökçebel “Su üzerinden politika yapılıyor”, KTEZO Başkanı Mahmut Kanber, “Bu yıl 13. maaşlar, önümüzdeki yıl 11. maaşlar ödenmeyebilir. Bir şeyleri değiştirmek istiyorsak bazı şeyleri göze almalıyız” ve KTSO Başkanı Ali Çıralı da “Protokol olmadan Türkiye KKTC’ye yardım yapmaz. Bekleyip göreceğiz” dedi.
Özkardaş: Hükümet kendi öz kaynakları ile ödesin
Kamu-Sen Başkanı Mehmet Özkardaş, 13. maaşların ödenmesinin yasa gereği olduğunun altını çizdi. Özkardaş hükümet yetkililerinin bir süre öncesine kadar kendi öz kaynaklarına güvendiğini açıkladığını hatırlattı ve “Şimdi niye Türkiye’den para beliyorlar” sorusunu sordu. Hükümetin hiçbir olumlu icraatını görmediklerini kaydeden Özkardaş, icraat hükümeti kurulacağı söylenmesine rağmen hiçbir icraat olmadığını belirtti. Özkardaş, ayrıca icraatın sadece 13. maaşları ödemek anlamına gelmediğini kaydetti.
“Su yasası bile çıkarılmadı”
Türkiye’den KKTC’ye gelecek suyun geleceğinin 5 yıl öncesinden bilinmesine rağmen bu konuda hiçbir hazırlık yapılmadığına dikkati çeken Özkardaş şimdi ise bu konu ile ilgili kavga edildiğini söyledi. Özkardaş, çalışanlar emekliler bu maaşı alacaklarına emin olduğu için bu maaşa güvenerek harcamalar yaptıklarını vurguladı.
Kanber: Çoktan harcanmış durumda
Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası başkanı Mahmut Kanber, 2015 yılının bittiğini ve 2016’ya sayılı günler kaldığını söyledi. Bu noktada 13. maaşların artık ödenip ödenmemesinin çok fazla bir şey değiştirmeyeceğini kaydeden Kanber, sadece piyasaya can suyu vereceğini söyledi ve ancak birçok kişinin de zaten önceden 13. maaşlarını harcamış durumda olduğunu kaydetti.
“Bir şeyleri göze almak gerek”
“Bu yıl 13. Maaşlar ödenemez, önümüzdeki yıl 11. Maaşlar” diyen Kanber ancak bunun nedenini de bilmenin önemine işaret etti. Kanber, 13. maaşların ödenmesi ile ilgili yaşanan sıkıntının Türkiye’den gelen protokolün kabul edilmemesinden kaynaklandığına dikkati çekerek, “Eğer kendi ayaklarımız üzerinde durmak istiyorsak bunları göze almalıyız” dedi. Bu konuda hükümeti suçlamanın doğru olmadığını söyleyen Kanber ancak hükümetin de kendi bütçesini ona göre ayarlaması gerektiğini anlattı.
Çıralı: Piyasa birazda olsa hareketlenirdi
Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı, 13. Maaşların ödenmesinin piyasayı birazda olsa canlandıracağını söyledi ve vatandaşların taksitli de olsa alış veriş yapma imkanı olacağını anlattı. Çıralı 13. Maaşların piyasada geçici bir canlılık sağlayacağını kaydederek şu ifadeleri kullandı:
Türkiye ile henüz protokol imzalanmadı. Su konusunda mutabakat sağlanmadı Protokol olmadan Türkiye Kıbrıs’a mali yardım yapmaz. Devletinde kendi olanakları ile ödeme şansı yok. Süreci hep birlikte takip ediyoruz.
Gökçebel: Su üzerinden politika yapılıyor
KTOEÖS Başkanı Tahir Gökçebel AKP politikalarının ne Türkiye de ne de Kıbrıs’ta bir çözüm üretmediğini ve gittikçe de çözüm yerine sorun yaratığını söyledi. Gökçebel özellikle Kıbrıs’ın yabancı sermaye odaklı şirketlerle istila edilmesi sürecinin AKP’nin bir politikasına dönüştüğünün aşikar odluğunu kaydederek şu ifadeleri kullandı:
Yıllardır uygulanan paketleri Kıbrıs’ın kuzeyinde herhangi bir ekonomik kalkınma getirmediği gibi sorun çözmedi. Hükümet götürüp hükümet getirdiği ama özellikle ülkeyi berbat durma soktuğu aşikardır. Bugün ülkede mutlu olan kesim kalmamıştır. Üretim bitirilmiştir. Devlet eğitim, sağlık yapamaz duruma gelmiştir. Çiftçisi işe esnafı dibe vurmuştur. Bunlar dayatma paketler Türkiye hükümetinin uygulamaya soktuğu paketlerle birlikte yerel işbirlikçi hükümetlerin eseridir. Bugün herkesin kafasını kumdan çıkarıp dışarıya bakması zamanı gelmiştir. Türkiye’nin özellikle AKP’nin eli ile son 10 yıl uygulamaya alıştığı özelleştirme, taşeronlaştırma politikaları ile bir yere varılamayacağı ve günün sonunda Türkiye halklarının ve Kıbrıs halkının diyeti ödeyeceği aşikardır. Su sorunu üzerinden üretilen sorunda bunun bir yansımasıdır. Suyun altında yatan samanlık vardır. Dolayısı ile bizim bu konuda tavrımız nettir. Bu memleket bizimdir, biz yöneteceğiz. Bu memleket bizim platformu içerisinde tavır geliştiren duruş sergileyen bir örgütüz. Bu gün hiçbir şey değişmemiştir. Kültürel ekonomik dayatmalarla karşı karşıyayız.
***
Kalyoncu: Protokol imzalamazsak sıkıntı yaşarız
Başbakan Ömer Kalyoncu, “Statükonun esiri konumunda olan bir KKTC halkı ve devletinden söz ediyoruz. Üç yılda bir Türkiye ile ekonomik protokol imzalamazsak, ekonomik sıkıntı yaşayacağız. Bunu yaratan sadece Kıbrıslı Türkler değil” dedi. Bu statükodan çıkmak gerektiğini söyleyen Kalyoncu, KKTC’nin statüsünün dünya dışında bir pozisyonda olduğunu, anlaşma ile dünya içinde bir statüye gireceğini ifade etti. Kalyoncu, müzakerelerde toprak konusunun henüz görüşülmediğini, nerede taviz verileceğinin bilinmediğini söyledi.
Ekonomik protokolün henüz imzalanmadığını, çok büyük bir kısmının hazır durumda olduğunu ifade eden Kalyoncu, üreticinin içinde bulunduğu koşulların bilindiğini, 13. maaşlar ödendiğinde, çiftçilerin de ödeneceğini belirtti.
***
Şahali: Üreticiye avans ödemeleri 13. maaşla yapılacak
Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Erkut Şahali, TÜK’ün borç faizlerinden dolayı borçlanamadığını belirtti.
Üreticiye avans ödemesinin 13. maaşlar ödendiğini zaman yapılacağını söyleyen Şahali, 15 milyon TL’nin hazır olduğunu, geriye kalanın da 13. maaşlar ödendiğinde gerçekleştirileceğini ifade etti.
***
Sucuoğlu: CTP’nin duruşu
Türkiye katkıları engelleyebilir
UBP’li Turizm Bakanı Faiz Sucuoğlu, KKTC hükümet yetkilileri ve Türkiye Teknik Heyet Başkanlığı’nın Su Yönetimi konusunda yaptığı görüşmelerde ortaya çıkan metnin CTP PM tarafından reddedilmesinin Türkiye’den gelen katkıların önünü tıkayabileceğini söyledi.
CTP’nin bu tavrının halkın mali sıkıntılarını çözmeyeceğini ifade eden Sucuoğlu, bu konunun tartışılması gerektiğini söyledi.
Sucuoğlu, vatandaşın 13. maaşına güvenerek borca girdiğini ve burca girerken de 13. maaşına güvendiğini hatırlatarak, bu şekilde zıtlaşmanın sıkıntı yaratacağını söyledi.
CTP’de sağduyunun hakim olması gerektiğini ifade eden Sucuoğlu, her şeyi bir anda kesip atmanın halka fayda değil zarar getireceğini dile getirdi.
Sucuoğlu, iki tarafın kısa süre içerisinde oturup, konuyu tekrar değerlendirmesi ve ortak bir paydada buluşmasının en doğru olacağını belirtti.
