KKTC’de Üniversite sayısı İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ)ve Akdeniz Karpaz Üniversitesin de faaliyete geçmesiyle 8’e ulaşmış bulunmaktadır.Yakında Çukurova Üniversitesi de eğitime başlayacaktır.
2011-2012 öğretim yılında yaklaşık 30 bin TC’li, 7600 3. ülke ve 10 bin civarında da KKTC’li öğrenci eğitim görmüştür. Öğrencilerin %62 si TC, yaklaşık %16’sı da 3. Ülkelerden gelmektedir.
2011-2012 dönemine göre toplam öğrenci sayısı 47 bini, yabancı öğrenci sayısı da 37 bini aşmış durumdadır.2011 yılında ,2010 yılına göre yaklaşık %9 civarında öğrenci artışı olmuştur. Bu sayıların 2012’de daha da artacağı beklenmektedir.Önemli olan Üniversitelerimizin istikrarlı bir şekilde ,kaliteyi de artırarak büyümeleri ve sürdürülebilir bir ekonomik yapıya kavuşmalarıdır.
Yabancı öğrencilerin %60’ından fazlası Türkiye’den geldiği için Türkiye’de meydana gelen ekonomik ve sektörel gelişmeler ve bu öğrencilerin sayısındaki düşüş üniversitelerimizin mali yapısını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Nitekim TC’de devamlı özel ve vakıf üniversiteleri açılmakta, devlet üniversitelerinin kontenjanları artırılmaktadır. Bu gelişmeler Kıbrıs’a gelecek öğrencilerin sayısını azaltabilmektedir. Sektörde rekabet süratle artmaktadır. Ayrıca Türki Cumhuriyetlerindeki ve Balkan ülkelerindeki üniversitelere de Türkiye den öğrenciler gitmeye başlamıştır.
3. Ülkelerden gelen öğrencilerin sayısının artışı,T.C den gelen öğrencilerin azalma riski karşısında önem arzetmektedir.2011 yılında 3. Ülkelerden gelen öğrencilerde%50 artış olmuştur.
Tüm Yabancı öğrenciler ekonomik açıdan, hizmet ihracı bakımından en önemli kalemlerimizden biridir.
Üniversitelerimiz, bugüne kadar Yüksek Öğrenim Kurulu(YÖK)’nun da desteğiyle gerek kontenanları artırılarak gerekse de yatay ve dikey bölümlerin de açılmasıyla kapasitelerini önemli ölçüde artırdılar. Bu gelişmelerden sonra üniversitelerimiz boş kalmaması ve ekonomimizin olumsuz etkilenmemesi için öğrenci akışının sekteye uğramaması gerekmektedir. Öğrenci sayısında azalma görülen dönemlerde, sektörde yaşanan sıkıntılar ekonomide derinden hissedilmişti. Geçen yıl ve bu yılki öğrenci artışı sevindirici olmakla birlikte bunun sürekli ve kalıcı olması gerekmektedir.
Üniversite sektörü, mukayeseli avantajımız olan, katma değeri çok yüksek, milli gelire katkısı büyük olan bir sektördür. Bu sektöre bağlı birçok pazar ve piyasa oluşmuş durumdadır. Bu yüzden sektörde yaşanacak dalgalanmalar ve olumsuzluklar ekonomimizi çok daha derinden etkileyebilmektedir.
Öğrenci sayısında azalma iç talebi önemli ölçüde azaltır, ekonomide küçülmeye sebep olur. Para kazanmayan sektörlerde sıkıntı yaşanır. Dolaylı olarak ödenmesi gereken vergilerde yaşanan düşüş,devlet gelirlerinde azalma meydana getirir.
Yüksek öğrenimde kalitenin artırılması ve öğrenci profilinde çeşitlendirme bu tür talep azalmalarının etkilerini azaltacaktır
Üniversite öğrencileri, çok çeşitli harcamalar yapmaktadırlar. Kitap, kırtasiye sosyal, kültürel, sportif etkinlikler için harcamalar, KKTC içi ve dışı ulaşım, barınma yeme-içme, iletişim, giyim-kuşam harcamaları ve üniversite harç harcamaları başlıca harcamalardır. Üniversite sektörü, Cari işlemler açığının azaltılmasında Turizm ile birlikte en büyük katkıyı yapmaktadır.
Üniversitelerin Ekonomik ve sosyal hayata katılmasının artarak devam etmesi ve sürdürülebilir istikrarlı, bir büyüme yakalamaları çok önemlidir. Bu doğrultuda, atılması gereken bazı adımlara dikkat çekmek istiyorum.
Yüksek öğretimde kalitenin artırılması için bilimsel araştırma öğretimine önem verilmelidir, araştırma eksikliği uzun vadede üniversitelerin itibarını sarsabilmektedir.
Yüksek öğrenimi sürdürebilir ekonomik büyümenin lokomotifi olarak kullanmak çok önemlidir. Bunun için; Planlama ve kalite güvence fonksiyonları güçlendirilmeli, üniversitelerin araştırma ve yenilik faaliyetleri artırılmalı, iş dünyası ve sivil toplum örgütleriyle işbirliği geliştirilmeli, diploma ve eğitim programlarının akreditasyonu mutlaka sağlanmalıdır.
Kalite ve rekabet edebilirliği geliştirmek amacıyla Türkiye ve Uluslararası akreditasyon kurumlarıyle akreditasyona yönelik etkinlikler ve işbirliği devam etmeli ve güçlendirilmelidir.
KKTC genelinde mesleki teknik eğitimin özendirilmesi gerekmektedir. Bu yolla reel sektörün ihtiyaçları doğrultusunda kaliteli ara eleman yetiştirilmesi önemlidir. Bu bağlamda öğretim programlarının uygulama ağırlıklı olarak yeniden yapılandırılması, meslek liseleriyle koordinasyon sağlanması gerekmektedir.
İş dünyasının gereksinim duyduğu beceri ve vasıflara sahip üniversite mezunlarının yetiştirilmesi amacıyla reel sektör ve üniversiteler arasında staj programlarının hayata geçirilmesi ve buna yönelik olarak Ticaret ve Sanayi Odaları ile koordinasyon kurulması önemli bir adım olacaktır.
Üniversite öğrencilerinin kampüs dışında barınmaları, reel sektör için çok önemlidir. Bundan hareketle öğrencilerin barınması için ev sahipleri ve öğrencilerin ihtiyaç ve hassasiyetlerini temel alan, belediye, ev sahipleri ve üniversitelerin katılımıyle bir sistem kurulmalıdır.
Öğrenci profil ve sayılarına yönelik ortak veri tabanı oluşturulması yüksek öğretimin daha sağlıklı planlanmasında çok önemli bir gereksinimdir.
KKTC’deki yüksek öğretimin yönetimi ve planlanmasında önemli bir rolü olan YÖDAK’ın işlev ve sistemi yapılandırılarak kadro ve kaynak gereksinimlerinin karşılanması gerekmektedir.
Yurtdışındaki saygın üniversitelerde araştırma, ortak program, ortak diploma verilmesi konularında işbirliğinin geliştirilmesi önemli bir adım olacaktır.
KKTC’deki tüm üniversitelerin desteği ile Türkiye’de ortak bir tanıtım kampanyası hayata geçirilmelidir.Öğrenci akışının sekteye uğramaması bizim için hayati önem taşımaktadır.
Üniversitelerin akreditasyon faaliyetlerinin ve Ar-ge Projelerinin devlet tarafından daha fazla desteklenmesi beklenmektedir.
Üniversitelerin araştırma kapasitelerinin artırılmasına yönelik öğretim üyelerinin ders yükü gözden geçirilmelidir.
Üniversiteler de öğrenci sayısının ve öğrenci memnuniyetinin artırılması ile birlikte,öğretim kalitesinin gelişmesi ve markalaşmanın gerçekleşmesi Yüksek Öğrenim de Mukayeseli Üstünlüğümüzü güçlendirecek ve ekonomik –sosyal yapımıza ivme kazandıracaktır.