Yaratıcı düşünce öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitimlerde bir konu olarak yer aldı. Eğitime gelen öğretmenlerle “yaratıcı düşünme”yi tartıştık. Ancak hizmet içi eğitimler artık bu şekliyle fayda sağlamıyor. Sırf düzenlenmiş olmak için düzenleniyor kanısı yaratmakta. Hizmet içi eğitime gelen öğretmenler de haklı. Birkaç saat önce öğretmenlik rolünü oynadığı ortamdan gelip, öğrenci sıralarına geçerek öğrenci rolü oynuyorlar. Hizmet içi eğitim etkinlikleri artık farklı düzenlenmeli. Öğretmenlerle birlikte eğitimleri verecek uzmanlar, bir sosyal tesiste okuldan farklı bir ortamda buluşmalı. Hem dinlenip hem eğitim alacakları tatil uygulamaları alternatif olabilir.
Hizmet içi eğitimlere gelen öğretmenler, belki sırf imza atma kaygısından çıkarlar. Çoğu öğretmen imzayı attıktan sonra, ilk arada hemen ortadan kayboluyor. Belki bu tip değişikliklerle eğitimlerdeki tartışmalara da katılıp, bilgi paylaşımında yer almaktan hoşnut olurlar.
Neyse konu yaratıcı düşünme. Yaratıcı düşünme KKTC kültürü ve eğitiminde, hiç dert edilmeyen bir düşünme biçimidir. Öğrencilerimiz okulöncesinden üniversiteye kadar, buralarda “yaratıcı düşünme”den uzak yetiştirilmekte. Sonuç olarak da KKTC kültürü yerinde saymakta. Var olan problemler çözülemediği gibi, bu problemlere yenileri eklenerek süreç böylece devam edip sürüp gitmekte.
Problem çözme ve daha da önemlisi yaratıcı problem çözme “yaratıcı düşünme” niteliklerine sahip bireylerin davranış biçimidir. Yaratıcı düşünme ortaya koyabilmek için öncelikle okullarda öğretilen konulardaki işaretler, semboller, kavramlar, ilkeler, genellemeler, akademik kurallar, yöntemler gibi bilgi formları çok iyi öğrenilmelidir. Diğer bir deyişle anlamlı öğrenme gerçekleştirilmelidir. Ancak bu bağlamda eğitim sistemi sınıfta kalmış durumdadır. Ezber öğrenme, öğretmen merkezli öğretim ve kahrolası kolej olgusu, ilkokuldan başlayarak anlamlı öğrenmenin önünde büyük engel.
Yaratıcılık bu nedenle ortaya çıkmıyor. Öğrenciler yaratıcı düşünme için ihtiyaç duyacakları bilgi formlarına sahip olmadıkları için, onları özgün ve yapıcı bir biçimde kullanamıyorlar. Bilim insanı Kagan; bilgi formlarının zengin birikimine sahip olan kişileri zeki olarak nitelerken; bu formları özgün ve yapıcı bir şekilde kullanabilenleri ise ‘yaratıcı’ olarak nitelemektedir. Geleneksel eğitime sahip olan buralarda, bilgi formları yukarıda değinilen nedenlerle öğrenilmediği için yaratıcı bireyler de yetiştirilemiyor.
Sosyal olarak da sonuçta ülke problemlerle yaşamaya devam etmekte. Sosyal, politik, ekonomik problemler ortada. Bunları çözmesi gerekenler, KKTC eğitim sisteminde 40 yıldır “yaratıcı düşünme”den yoksun yetiştirildikleri için, problemler çözülemiyor.
Yaratıcılık güncel düşünme şablonlarının dışına çıkmayı gerektirir. Var olan düşünme kalıplarının dışını çıkmayı. Genel olarak toplumdaki ve daha geniş olarak dünyadaki düşünme kalıplarını dışına çıkmayı gerektirir.
Bunun için okulöncesinden üniversiteye kadar, öğrenciler bireysel farklılıklarına göre düşünmeye cesaretlendirilmeli. Sosyalleşmenin ortaya çıkardığı aynılaşmadan, herkesleşmeden öğrencileri kurtarmak lazım. Aynılaşmak, herkesleşmek diğer bir deyişle sosyalleşmeye uygun düşünme biçiminden uzaklaşmak lazım. Düşünme açısından, kutunun dışına ancak bu şekilde çıkılabilir. Kutunun dışındaysa ‘yaratıcı düşünme’ durmaktadır. Gelişmiş toplumların yaptığı da odur; insanlarını farklılıklarına saygı göstererek yetiştirmek. Yaratıcı düşünmeyi onlara öğretmektedirler. Onun için oralarda her alanda yenilik vardır. Diğer ülkelerdeyse onların ürettiklerini tüketmek var. Anlayacağınız geri kalmış ve gelişmekte olan ülkeler, gelişmiş ülkelerin ürettiklerini pazarladıkları, sömürdükleri müşterilerdir. Yaratıcı düşünme bu kadar önemlidir işte. KKTC de eğitim sistemi sayesinde hala daha; ezber yöntemine, öğretmen merkezli öğretime ve ailelere aslak gibi yapışıp onları sömüren kolej olgusuna teslim olmaya devam etsin. Yaratıcı düşünen toplumların sömürülecek ülkelere ihtiyaçları var nasıl olsa…
