Türkiye IMF (Uluslararası Para Fonu)’ye borcunu kapattı - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Perşembe, Mart 28, 2024
Köşe Yazarları

Türkiye IMF (Uluslararası Para Fonu)’ye borcunu kapattı

Türkiye IMF (Uluslararası Para Fonu)’ye borcunu kapattı

Türkiye, 14 Mayıs 2013 tarihi itibarı ile IMF’ye olan borcunu kapattı. Aralıklarla 53 yıl süren borç ilişkisi sona erdi. Bu durum, Türkiye’nin tüm borçlarının bittiğini, borçsuz bir ülke olduğunu söylemiyor. Sadece şu an için IMF’ye borcu olmadığını gösteriyor.


Önemli, takdir edilecek bir gelişmedir. IMF’nin 188 üyesinden bir olan Türkiye, IMF ile mutlaka ilişkilerine devam edecektir. İhtiyaç hissedilirse yine IMF’nin kapısı çalınıp, destek istenebilecektir.

IMF, ödemeler dengesi sorunu bulunan, dış borç ödemelerinde ödeme güçlüğü çeken ülkelere, kredi vererek rahatlamalarını sağlamaktadır. IMF’nin toplam sermayesi 370 milyar dolar civarındadır. IMF’ye üye ülkeler, ekonomik güçlerine göre IMF’ye kota şeklinde sermaye katkısı yaparlar. Kota ayni zamanda oy oranını da belirler. Türkiye’nin kota payı 2,2 milyar, oy ağırlığı da %0,61 dolaylarındadır.

IMF’de uygulanmaya başlanan yeni sistemde, üye ülkeler rezervlerindeki kaynakları kredi olarak kullandırabileceklerdir. Bu çerçevede Türkiye IMF’ye 5 milyar USD kredi vereceğini taahhüt etti. Merkez Bankası rezervindeki parayı, talep geldiği takdirde IMF’ye kredi olarak kullandırabilecek ve bundan faiz geliri elde edecektir. IMF’ye 5 milyar USD borç verilmesinin içeriği budur.

IMF’deki kota ve oy haklarında yapılan yeni düzenlemelerden sonra Türkiye’nin kota ve oy oranında 2 misliden fazla artış olmuştur.

Türkiye, 1947 yılında IMF’ye üye oldu. IMF ile ilk stand-by anlaşması ise 1961 yılında yapıldı. IMF ile istikrar programı uygulanmakta olan ülkeler arasında yapılan anlaşmalara “stand-by deniyor. Bu anlaşmalara göre, kredi kullanan ülkeler, IMF’nin öngördüğü yapısal düzenlemeleri yapacaklarını taahhüt ediyorlar. Şimdiye kadar IMF ile Türkiye arasında 19 tane stand-by anlaşması yapıldı. Bu anlaşmalarla Türkiye, IMF’den 50 milyar dolar civarında kredi kullandı. En son yapılan stand-by anlaşması 2008 de sona erdi ve o anlaşmanın son taksiti de 14 Mayıs’ta ödendi ve borç kapanmış oldu. Son 5 yılda da IMF ile herhangi bir anlaşma yapılmadı. IMF’ den kullandırılan 50 milyar USD’nın, 45 milyarı 1999’dan sonra yapılan son 3 stand-by anlaşmasıyla kullandırıldı.

Makalemin son bölümünde de Türkiye’nin kamu ve özel sektörünün borç durumuna değinmek istiyorum.

Türkiye, IMF borcunu kapatarak çok önemli bir iş başarmıştır. Ama bu artık borçsuz bir ülke olduğu anlamına gelmemektedir. Türkiye Hazine Müsteşarlığı verilerine göre, 2012 yılı sonu itibarıyla Türkiye’nin toplam dış borcu 337 milyar dolar civarındadır. Bu borcun 103.2 milyarı kamu kesiminin, 7.7 milyar doları Merkez Bankasının ve 226 milyar doları de özel kesimin borcudur. 2002 yılında Türkiye’nin toplam borcu 129 milyar dolardı. 10 yıllık süreçte en büyük borç artışı özel sektörde yaşandı ve borcu da rekor artışla 43 milyardan, 226 milyar dolara çıktı. Özel sektörün dış borcunun 111 milyarı finans kesiminin, 114 milyarı da firmaların borcudur. Bu rakamlar içinde, 84 milyarı USD tutarında olan bankaların borçları da bulunmaktadır.

Kamunun dış borcu da, 2002 de 60 milyar USD iken,2012 de 103 milyar USD’ye ulaştı. Ancak kamu dış borcu, büyüyen, üreten genel ekonomi ve Milli Gelir içinde çok yüksek bir oran oluşturmamaktadır. 2012’de, Milli Geliri 786 milyar dolar olan Türkiye’nin, 103 milyar dolar civarında kamu borcu olması ekonomik açıdan sorun yaratmamaktadır. Bunun yanında, Türkiye, gelişmiş ülkeler arasında, toplam borç bakımından oldukça iyi durumda görülüyor. Türkiye’nin toplam borcunun, milli gelire oranı %40 civarlarındayken, bu oran ABD ve AB üyelerinin çoğunda % 100’leri geçiyor hatta Portekiz’de % 200’lere yaklaşıyor.

Özel kesim borçlarına da bakacak olursak, Banka borçlarının tümü sigortalı olup, banka sermayeleri de yeterli görülmektedir. Bu borçlarda da büyük risk görülmemektedir.

Güçlü, dinamik, üretken, ihracata dönük, ekonominin itici gücü olan Türkiye reel sektörünün, borçlarını çevirmede sorun yaşaması beklenmemektedir.

Kamu maliyesi ve genel ekonomi üzerindeki IMF borç ve vesayetinin kalkması da, ekonomi çevrelerinde önemli bir adım ve moral olarak görülmektedir.

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar