Örnek olmazsa ezber olur - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe Yazarları

Örnek olmazsa ezber olur

Okul öğretimi ve ailedeki eğitim birbirini desteklemeli. Özellikle ailedeki eğitim okul öğretimini desteklemeli. Aile çocukların okuldaki öğrenmelerini desteklemeli. Okulda öğretilen davranışları çocukların daha hızlı ve kalıcı bir şekilde öğrenmesine katkı yapmalı.
Özellikle okulöncesi ve ilkokul döneminde öğrenilen davranışlar, ileriki akademik öğrenmelerin temelini oluşturur. Söz konusu davranışlar “bilgi formu” olarak adlandırılır. Bilgi formları işaret, sembol, kavram, olgu, ilke, genelleme, akademik kurallar vb olarak okullarda öğretilmekte. Bilişsel davranışlar önkoşul olarak sıralandığında önce işaretler, sonra semboller, kavramlar, olgular, ilkeler şeklinde devam eder.
Herhangi bir alandaki öğrenmelerin temelinde önce işaret ve semboller öğrenilir sonrasındaysa kavramlar. Örneğin Türkçe anadil öğrenmede harfler işaret, kelimeler semboldür. Fiil ve özne ise kavramdır. Hayat bilgisinde ‘aile’nin tanımı verilmeden öğretilmesi sembol, tanımı ile öğrenilmesi ise kavram olarak kabul edilebilir.
İşaret, sembol ve kavramlar ileriki akademik öğrenmelerin temelini oluşturur. Eğer bu bilgi formları kalıcı ve tam olarak öğrenilirse, sonraki bilgi formlarının öğrenilmesi kolaylıkla gerçekleşir. Aksi durumdaysa ileride öğrenilmesi gereken önemli bilgi formlarının öğrenilmesinde sorunlar yaşanacaktır. Örneğin ilke, genelleme, akademik kural ve kuram (teori) gibi bilgi formlarının öğrenilmesinde zorlanılacaktır.
İşaretler, insan zihninde uyarım meydana getiren en küçük uyaranlardır. Semboller ise işaretlerin bir araya gelmesiyle oluşur ve kavramların öğrenilmesi için gereklidir. Tüm bu bilgi formlarının öğrenilmesinde “örnekler” büyük rol oynamaktadır. Öğretim programlarında örneğin kavram öğretimi için “olumlu” ve “olumsuz” örneklere ihtiyaç duyulmaktadır.
Kuş bir kavramdır. Kuş kavramının öğrenilmesinde çocuklara, kuş kavramının birincil özeliğini gösteren örnek verilmesi gerekmektedir; serçe, güvercin gibi. Ancak gagası olan ama kuş olmayan ‘ornitorenk’ ise olumsuz bir örnek olarak verilebilir.
Kavramlar ve diğer birçok bilişsel içerikli bilgi formlarının öğrenilmesinde ‘örnekler’ bulunup öğrencilere sunulması gerekmektedir. Kavramların orijinalleri (prototip) vardır. Kuş kavramının orijinali; gaga, kanat, iki ayak, yumurta ile çoğalmayı içerir. Öğrencilere verilecek örnek de bu orijinale uygun olmalı. Kavram ile ilgili doğru bir zihinsel şema oluşturmak için şart. Örneğin devekuşu veya penguen orijinale uymaz. Dolayısıyla bu örnekler kuş kavramı öğretiminde, en sonda olasılıklı örnek olarak verilmeli. Eğer ilk verilecek örnek kavramın orijinalini yansıtmazsa kavram yanılgıları gündeme gelebilir. Örnekler bu nedenle dikkatli seçilmeli. Öğrencilerin yanlış kavramsal şemalar oluşturmasına neden olunmamalıdır.
İşte bu nedenle aile okuldaki öğretimi desteklemeli. Kendi çocuklarının öğrenmesine katkı yapmalı. Erken yaşlarda çocuklara çeşitli kitaplar okuyarak, kelime haznelerini artırılmalı. Kelime haznesi fazla olan çocukların, okuldaki başarılarının yüksek olmasının nedeni budur çünkü uzun süreli belleklerindeki fazla kelimelerin yardımıyla, verilen örneklere anlam yükleyebilmekteler.
Bunun yanında aile çocuklarıyla akademik öğrenmeyi kolaylaştırmak için çeşitli aktiviteler yapmalı. Sanat etkinliklerine katılmalı, tiyatro, konser, sinemaya gitmeli, kütüphanelere üye olunmalı. Hayvanat bahçesine, pazar yerine, köy gezilerine, müzelere gitmeli. Bu tür etkinlikler sayesinde çocuklara okulda öğretilen işaret, sembol ve kavramlar için örnekler gösterilmeli. Öğrenme açısından basit olan bu bilgi formlarını kalıcı olarak öğrenen çocuklar da ileriki yıllarda bunları kullanarak ilke, genelleme ve teoriler gibi daha üst bilgi formlarını rahatlıkla öğrenebileceklerdir.
Devamında da iyi üniversite eğitimini yakalamaya olanak yaratmak için aile üzerine düşen görevi yapmış olsun. Aile bu konuda neden bu kadar önemlidir? Çünkü KKTC eğitim sisteminde yoğun eğitim programları, özellikle kolej olgusu, öğretmen merkezli eğitim, okul eğitiminin teknolojik yetersizlikleri gibi nedenlerle öğrenciler “örnek”lerden yoksun kalmakta. Yoksunluk da ezber öğrenmeye neden olmakta ve anlamlı öğrenme gerçekleşmemekte.

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar