KKTC’deki yol yapım ve asfalt ihaleleri ile ilgili tartışmalar bitmedi…
Dün de bardak taştı.
20 milyon TL civarındaki dört ihalenin iptali gündeme geldi.
Hangileri mi?
– Gazimağusa- Yeni hastane bağlantı yolu yapımı, keşif bedeli 3 milyon 189 bin 703.60 TL
– Yenierenköy-Dipkarpaz yolu 1. etap yol yapımı, keşif bedeli 11 milyon 212 bin 935.55 TL
– Kantara-Ardahan yol ayrımı yapımı, keşif bedeli 2 milyon 727 bin 268,37 TL
– İskele-Topçuköy yol ayrımı Ardahan yolu yapımı, keşif bedeli 1 milyon 999 bin 878.40 TL
Peki neden?
Zira, ihaleye verilen teklifler arasındaki benzerlikler, yüzde 5 aralığında oylayan teklifler, mide bulandırdı.
Merkezi İhale Komisyonu, teklifleri beğenmedi…
Konu Başbakan İrsen Küçük’ün bilgisine gitti…
Başbakan da, “En ufak bir şüphe varsa, iptal edilsin” görüşünü öne sürdü.
Bu kez de ihaleye katılan tüm müteahhitler iptale karşı çıktı.
Uygun teklifi veren de, vermeyen de ayaklandı…
İddia şu:
– Yol ve asfalt ihalelerinde müteahhitler, kendi aralarında anlaşarak ihalelere teklif veriyor.
– İhale zarfları açılmadan, kimin ne kadar teklif vereceği belli, ihalenin kime kalacağı belli…
– Müteahhitler arasında öyle bir çark kuruldu ki, ihaleye katılıp kaybeden de payına düşen parayı alıyor. Sırf bunun için müteahhitlerin yazdığı ve sadece kendi aralarında geçerli olan teminat mektupları bile var.
– Hatta bazen, ihale şartları yerine gelsin diye, müteahhitler ihaleye katılım bedelini kendi aralarında anlaşarak tek firmaya ödetiyor.
– Karayolları Dairesi de zan altında. Keşif bedelleri belirlenirken, müteahhitlere kendi aralarında anlaşma fırsatı veriliyor. Yol ve asfalt ihalelerine belirli sayıda firma katılabiliyor.
– Kurulan kumpasın dışında kalan müteahhitler dosya almakta dahi zorlanıyor. Ya haber verilmiyor, ya da fiyatlar çok yüksek tutuluyor.
Bindiğimiz dalı kesmek
Yukarıdaki iddialar gerçek ya da değil… Burada esas gören KKTC’li müteahhitler.
Düşünün ki son dönemde KKTC’de 150 milyon TL’lik asfalt ve yol ihalesi yapıldı.
Sadece 30 milyon TL’si için KKTC’li müteahhitler ihaleye katıldı.
Gerisi Ankara’da açılıyor.
KKTC’de müteahhitler uzun süredir neyle gündemde?
Durmadan, müteahhitlerimize ait araçlar yakılıyor.
Her ihale öncesinde.
İhalelere bu nedenle katılmaktan korkan müteahhitler var.
Araç yakmalar da hep faili meçhul kalıyor.
Kendi itibarlarını zora sokuyor müteahhitler.
Bir an para hırsından arınarak, mesleki anlamda kendi kendilerine sahip çıkmaları gerekiyor.
Müteahhitler Birliği de maalesef bu anlamda yetersiz kalıyor. Her açıdan güçlü olan bu birlik de ihale oyunlarının bir parçası olarak anılıyor.
Topyekun müteahhitlik mesleğini ayağa kaldırma konusunda birlik aciz kalıyor.
Olan da mesleğin geneline oluyor…
Peki neden?
Yol ve asfalt altyapı işlerinde tam bir “adam kayırma” var.
Nedir bu?
Yol ve asfalt ihalesine mi katılacaksınız…
Asfalt tesisi sahibi olmanız şart.
Ne gerek var?
Ben ihaleye katılırım, asfaltı da uygun fiyata istediğim tesisten alırım…
Altyapısını da yaparım… Yolunu da yaparım…
Buna “ihaleye katılma şartı” bahanesi ile engel olunuyor.
Beraberinde ne oluyor biliyor musunuz?
KKTC’de 10 adet asfalt tesisi var…
Güney Kıbrıs’ta bu sadece 2…
Türkiye’de bu rakam 50 civarında…
KKTC’de 2, bilemediniz 3 asfalt tesisi yeterliyken, sırf ihalelere katılma adına ha bire asfalt tesisi kuruluyor.
Müteahhitsiniz ama asfalt şantiyeniz olmadan müteahhitlik hizmeti veremiyorsunuz.
Bu da beraberinde, müteahhitleri asfalt tesisi kurmaya zorluyor.
Oldu mu şimdi?
Alın size en az 2 milyon sterlinlik bir yatırım.
Tesisle bitmiyor çünkü. Bir de araç parkı kurmanız gerekiyor.
Sırf ihalelere katılma adına, 2 milyon sterlin yatırım yapmak için, bankalara borç…
Tefeciye borç…
Müteahhitler de bu defa bir çukurun içine çekiliyor.
Hal böyle olunca da, yatırımın karşılığını almak adına, ihalelerde her türlü ayin- oyun gündeme geliyor.
İddialar da bu yönde zaten…
Oysa, az sayıda asfalt tesisi…
Tüm müteahhitlere de ihalelere katılma şansı verilebilirdi.
Şimdi düşünün ki 20 milyon sterlin civarında, yılın büyük bir döneminde atıl asfalt tesislerimiz var…
Bunun parası nereden çıkacak peki?
Yasa ya da tüzük derhal… Şart
Süratle, çağdaş bir ihale yasası ya da tüzüğüne ihtiyaç var.
Öyle bir yasa ya da tüzük olacak ki, müteahhitlerin üzerindeki bu suçlamalar da kalkacak.
Müteahhidin ayağı taşa takılsa toplum artık, “bakalım hangi ihalede kimin canını yaktı” diye tepki veriyor.
Müteahhitler Birliği “arabulucu…”
Müteahhitler de “aralarında anlaşarak kamu kaynağını bölüşenler” olmaktan bir an önce kurtarılmalı.
Aksi takdirde, daha çok araba yanacak, faili meçhul kalacak.
Müteahhitlerimiz de kendi bindiği dalı kesme bir yana…
Milyonlarca sterlinlik mal varlıkları ile yokluk içine itilecekler…
İflaslar peşi sıra gelecek…
Tesisleşme için harcanan milyon sterlinlerin borcu dahi ödenemeyecek…
İhaleler Ankara’da açılmaya devam edecek…
Biz de kavgasını yapacağız.
Gelinen nokta akıl karı değildir.
