“GELİR DEĞİL GİDER ARTTI”: Yenierenköy Belediye Başkanı Özay Öykün, kırsal kesim belediyelerinin gelirlerinin artması beklenirken giderlerinin arttığından yakınarak bu durumdan merkezi hükümeti sorumlu tuttu. Öykün, bu duruma dur denilmezse eylem yapmaya hazırlandıklarını belirtti
SU SORUNU: Yenierenköy Belediyesi’ne bağlı köylerde yaşanan en büyük sıkıntılardan bir tanesi de su sorunu. Kuyu kazma izni verilmeyen belediye bu sorunu tankerlerle su taşıyarak çözmeye çalışıyor. Ancak tankerlerle su taşımak belediyeye ayda 25 bin TL ekstra külfet getiriyor
Birçok kırsal kesim belediyesi gibi Yenierenköy Belediyesi de ekonomik sıkıntılar yaşıyor. Gelirleri iyice düşen belediye, Katma Değer Vergisi (KDV)’nin de yüzde 5’ten yüzde on altıya yükselmesinin ardından ekonomik yönden çıkmaza girdi. KDV yüzde 5 iken aylık mazot gideri 15 bin TL olan belediyenin KDV’nin yüzde 16’ya çıkarılmasıyla aylık mazot gideri 30 bin TL’ye dayandı.
12 köy susuz
Yenierenköy Belediyesi’nin tüm çabalarına rağmen bölgede kuyu kazma izni verilmedi. Bu belediyeye bağlı köylerin birçoğuna dört beş günde bir su giderken Yenierenköy’e ise 13 günde bir su verilebiliyor. Sorunun bir nebze olsun çözülmesi için belediye tankerlerle bölgeye su taşıyor. Ancak bu da belediyeye ayda 25 bin TL’lik külfet getiriyor.
“Yerel yönetimlerin halini soran yok”
Yenierenköy Belediye Başkanı Özay Öykün birçok belediyenin ekonomik yönden zor durumda olduğuna dikkat çekerek bu durumdan merkezi hükümeti sorumlu tuttu. Merkezi hükümetin yerel yönetimlere karşı duyarsız olması nedeniyle belediyelerin yarısından fazlasının iflasın eşiğine geldiğini söyleyen Öykün, “Hükümetler gelir gider dengesini alt üst etti. Gelirleri azalttı, giderleri çoğalttı” diyerek sert çıktı.
“Konum itibarı ile vergi alamıyoruz”
Öykün, aldıkları vergilerin dönüm başı 25 ya da 40 kuruş olduğunu söyledi ve alınan bu paranın bilgisayardan çıktı almak için harcanan parayı bile karşılamadığını ifade etti. Bölgenin büyük bir bölümünün de inşaata kapalı olması nedeniyle bu bölgeye inşaat yapamadıklarını kaydeden Öykün, böylece inşaat için ruhsat parası bile alamadıklarını belirtti. Öykün, eğer devlet yeşil alan bırakmak istiyorsa bu alanların vergisini ödemesi gerektiğini kaydetti aksi takdirde inşaat yapılması yasak olan bölgelerdeki belediyelerin iflasın eşiğine sürüklendiğini kaydetti.
“En mağdur bölge”
Vatandaşların son üç dört yıldır alım gücünün düştüğünü kaydeden Öykün, bu nedenle vergi de ödeyemediklerini söyledi. Öykün, geçmişte bölgede tütün, susam gibi ürünler yetiştirilirken bu ürünlerin yok edilmesinin bölgenin gelirini iyice düşürdüğünü vurguladı ve “Herhangi bir ihracat için katkı yok” dedi.
“Balıkçılık da yok oluyor”
Balıkçılığın da bölge için önemli bir geçim kaynağı olduğuna dikkat çeken Öykün, giderlerin fazla olması nedeniyle bu sektörün de yok olmaya yüz tuttuğunu kaydetti. Öykün balık malzemesi fiyatlarının artması nedeniyle balıkçıların büyük sıkıntı yaşadığını belirtti.
“Nüfustan 70 bin TL kaybettik”
2008 yılında CTP hükümeti döneminde gündeme gelen dejur ve defakto ayrımı konusunun Yenierenköy Belediyesi’ni 70 bin TL zarara uğrattığını kaydeden Öykün şu şekilde konuştu:
“2006 yılında yapılıp 2008 yılında netleşen nüfus sayımında öğrenci ve işçiler dejur nüfusa dahil edildi. Sadece bundan dolayı Yenierenköy Belediyesi 70 bin TL kaybetti.”
“Giderler arttı”
Katma Değer Vergisi’nin yüzde 5’ten yüzde 16’ya çıkarılmasının belediyelerin giderlerini artırdığını kaydeden Öykün geçmişte aylık mazot giderleri 15 bin TL iken şimdi 30 bin TL olduğunu belirtti. Ayrıca Kamu Görevlileri Yasası’nın da belediyeye 18 memur yapma zorunluluğu getirdiğini söyleyen Öykün bunun maliyetinin de 25 bin TL olduğunu ifade etti.
“Maaş bile ödeyemeyecek durumdayız”
Belediyelerin artık maaş bile ödeyemez duruma geldiğini kaydeden Öykün, ayrıca bölgede yaşayan öğrenciler için de verilen katkı payının adil olmadığını belirtti. Öykün Yenierenköy bölgesinde de tatil evleri bulunduğuna dikkat çekerek, “Eğer öğrenciler ve işçiler göz önünde bulunduruluyorsa bölgemizde tatil evleri de göz önünde bulundurulsun” dedi.
“Hizmet alanımız 179 kilometre”
Yenierenköy Belediyesi’nin hizmet alanının 179 kilometre kare olduğuna işaret eden Öykün, birçok belediyeden daha geniş hizmet alanları olduğuna vurgu yaptı. Öykün, Yenierenköy Belediyesi çöp kamyonunun günde 150-200 kilometre yol kat ettiğini ve bununda belediye giderlerinde önemli rol oynadığını belirtti.
“Aydınlatma belediyelerin elinden alındı”
Belediyeler ve Elektrik Kurumu arasında bir anlaşma yapıldığını ve bu anlaşmaya göre sokak lambalarının bakım ve onarım parasını belediyelerin enerji parasını ise Elektrik Kurumu’nun alacağı konusunda anlaşmaya varıldığını belirtti. Ancak bu kararın yasallaşmaması nedeniyle Elektrik Kurumu’nun tek taraflı olarak bu anlaşmayı iptal ettiğini söyleyen Öykün şu şekilde konuştu:
“Sokak lambalarının bakım ve onarımını biz yaparken bir arıza olduğunda duruma anında müdahale ediyorduk. Ancak Elektrik Kurumu’nun devralmasının ardından gülere sokak lambalarının yanmadığı da oluyor. Ayrıca bize bu anlaşmanın ardından sokak lambalarının bakımını yaptırmak için personelde aldırdılar. Bizde 3 personel aldık. Şimdi bu personeller boşta kaldı.”
“Havuz sistemi olmalı”
Öykün, belediyelerin aldığı beli gelirlerin bir havuzda toplanıp tüm belediyelere dönüştürülmesi gerektiğini söyledi ve şu ifadeleri kullandı:
“Örneğin KKTC’ye girişte 5 TL’lik vergi alınıyor. Bunun için o bölgedeki belediye bir harcama yapmıyor. Böyle vergiler bir havuzda toplanıp tüm belediyelere bölüştürülmelidir. Ya da örneğin bir bölgede petrol var ve bu petrol benim bölgemde satılıyor. Bundan bende vergi almalıyım.”
“Eyleme gideceğiz”
Yeni kurulacak hükümetin yerel yönetimlerin sorunlarını çözmediği takdirde eyleme öncülük etmeye hazır olduklarını kaydeden Öykün, bu duruma artık dur demenin zamanının geldiğini ifade etti. Öykün, “Gelmiş geçmiş tüm hükümetler bir taraftan geliri kıstı diğer yandan gideri artırdı. Artık biri bu duruma dur desin” dedi.
“Su sorunu”
Ayrıca bölgenin en büyük sorunlarından bir tanesinin su sorunu olduğuna işaret eden Öykün, Yenierenköy Belediyesi’ne bağlı birçok köye üç dört, Yenierenköy’e ise 13 günde bir su gittiğini söyledi. Öykün sorunun bir nebze olsun çözülmesi için tankerlerle su taşıdıklarını ancak bununda belediyeye külfet üstüne külfet getirdiğini kaydetti.
“Devletin bize borcu var”
Yenierenköy Belediyesi’nin köyler belediyelere bağlanmadan öne aylara Sipahi ve Adaçayı köylerine su verdiğini kaydeden Öykün ancak su parasının kaymakamlığa verildiğini söyledi. Öykün Bundan dolayı belediyenin devletten alacağı 2 buçuk milyon TL olduğunu belirtti.
Yenierenköy Belediyesi
Nüfus: 5 bin 627
Köyler: Kuruova, Avtepe, Derine, Taşlıca, Boltaşlı, Gelincik, Ziyamet, Esenköy, Yeşilköy, Adaçayı, Sipah, Yenierenköy
Eski belediye başkanları: Erdoğan Sakiner, Aydın Saltkaya, Özay Öykün (şu anda da belediye başkanı), Kemal Gündeş
