Laktik asit birikimi ve egzersiz

Kas ağrısı, kaslarda yanma, hızlı nefes alma, mide bulantısı, mide ağrısı… Bu tatsız laktik asit birikimi yani laktik asidoz hissini daha önce yaşamışsanız, muhtemelen bunu hatırlıyorsunuzdur. Tabi ki geçici olan bu durum, kan dolaşımınızda çok fazla asit oluştuğunda oluyor. Bunun en yaygın nedenlerinden biri ise yoğun egzersiz…

Laktik asidozda ne oluyor?

Kaslarınızda yanma hissi, kramplar, bulantı, güçsüzlük ve bitkinlik hissi gibi belirtiler yaşanabiliyor. Bu bir nevi, kendi bedeninizin, yaptığınız şeyi durdurmanızı size söyleme şekli…

Bu belirtiler sadece o an gerçekleşiyor. Yoğun bir egzersiz sonrası, bazen takip eden 1-2 gün içerisinde hissettiğiniz ağrı, genellikle laktik asit birikimi, yani laktik asidozdan kaynaklanmıyor. Kaslarınızın yaptığınız aşırı egzersizin etkilerinden iyileşmesi esnasında yanma tarzı ağrılar 1-2 gün devam edebiliyor.

Neden oluyor?

Yoğun Egzersiz : Egzersiz yaparken, vücudunuz enerji üretimi esnasında, glikozu parçalamak için oksijeni kullanıyor. Yoğun egzersiz sırasında işlemi tamamlamak için yeterli oksijen bulunamayabiliyor, bu nedenle oksijensiz enerji üretimi yöntemleri kullanılıyor. Bu durumda da oksijensiz enerji üretiminin yan ürünü olan laktat (laktik asit) denilen bir madde oluşuyor. Ancak bu laktat veya laktik asit kan dolaşımınıza yakabileceğinizden daha hızlı birikebiliyor. Laktik asitin oluşmaya başladığı noktaya “laktat eşiği” adı veriliyor.

Kanser, nöbetler, karaciğer yetmezliği, B vitamini eksikliği,ağır enfeksiyon durumları, şok vb. bazı medikal durumlar da laktik asidoza neden olabiliyor.

Bazı ilaçlar da laktik asit birikimine neden olabileceğinden, herhangi bir ilaç kullanımı sonrası gelişen bir belirti söz konusu ise, mutlaka doktorunuzu haberdar etmelisiniz.

Önlemek için neler yapılabilir?

Egzersiz rutinine kademeli olarak başlayın. Hiçbir aktivite yapmadığınız hareketsiz bir yaşamdan; televizyon karşısında yatıştan maraton yarışına koşmaya çalışmayın! Hızlı yürüyüş, koşu veya yüzme gibi aerobik düşük şiddetli bir aktivite ile başlayın mesela. Ve yavaş yavaş artırın ki, kalp atım hızınız da laktat eşiğiniz de egzersize adapte olabilsin.

Bol su tüketin;bu kandaki fazla asitin atılmasına yardımcı olacaktır. Tabi ki dengeli ve düzenli beslenme, kasın enerji metabolizmasını desteklemek açısından oldukça önemli.  Uykunuzu almanız ve kaliteli uyku dinlenmek açısından dikkat edilmesi gereken diğer bir konu… Kaslarınızın toparlanmaları ve dinlenebilmeleri için egzersizler arasında zaman tanımanız, ve sportif aktivite günlerinin aralıklarını, sonralarında dinlenmelerinizi iyi düzenlemeniz de gerekiyor. Sınırlandırmayı ve kalıpları sevmem – çevrem biliyor; ne kadar dinlenme aralığı vereceğiniz de size bağlı. Bunu nasıl hissettiğiniz belirleyeceğinden vücudunuzu iyi dinlemenizi öneriyorum.

Eğer laktik asit birikiminiz, yani laktik asidoz her hangi bir hastalık veya ilaçtan kaynaklanıyorsa, en erken zamanda doktorunuzla bunu görüşüp gerekli düzenlemelerin yapılmasını talep etmeniz önemli. Düzenli bir egzersiz programı içerisinde bu sorunu aşmanız mümkün olabilir ancak, bunu da yine doktorunuza danışarak fizyoterapistiniz eşliğinde veya takibinde yapmanızda fayda var.

Dikkat edilmesi gereken…

Egzersiz yaparken laktik asidoz belirtilerini hissediyorsanız, hemen soğuma egzersizlerine geçip şiddeti düşürün. Soğumadan sonra da, tekrar egzersiz yapmadan önce mutlaka dinlenin ve yeterli su aldığınızdan emin olun.

Hep dediğimiz ve vurguladığımız gibi; vücudunuzu dinlemeyi unutmayın. Egzersiz yaparken yanma ve diğer laktik asidoz belirtileri hissediyorsanız, bu vücudunuzun size dur deme şeklidir. Egzersiz programınızı durdurduktan sonra belirtileriniz kaybolmazsa, profesyonel yardım almanızda fayda olabilir.