750 MİLYON TL KAYIP… Şu anda KKTC’de 10 binin üzerinde konut atıl vaziyette duruyor. Ekonomiye balta vuran bu atıl konutların maliyetinin 750 milyon TL civarında olduğu söyleniyor. Yıllardır çürümeye terk edilen yapılar alıcı bekliyor
UZUN VADELİ KREDİ ÖNERİSİ… Havadis’e konuşan sektör temsilcileri, konut konusunda oluşturdukları politikalar ile görüş ve önerilerini UBP Hükümeti’yle paylaşmalarına rağmen, hiçbir projenin hayat bulmadığını belirtti. Temsilciler, yarım kalan inşaatın uzun vadeli faiz destekli kredilerle tamamlanarak satılabileceği görüşünde
TURKAN: ACİLEN ALICI BULMALARI GEREKİYOR… KTMMOB Başkanı Zihni Turkan, “Atıl konutların çoğunluğu Kuzey şeridi ile Mağusa tarafı ve İskele bölgesindedir. Bunların acilen bitirilip alıcı bulması gerekir. Bu da ancak Kıbrıs’ın genel siyasi durumu ile alakalıdır” dedi
DAĞAŞTI: DEVLET EL UZATMALI… Müteahhitler Birliği Başkanı Faik Dağaştı, binlerce atıl konut bulunduğunu savundu ve bunların ekonomiye kazandırılması için devletin el uzatması gerektiğinin altını çizdi. Dağaştı, “İnşaatlar için devlet faiz destekli kredi vermeli” diye konuştu
Gizem ÖZGEÇ
Kuzey Kıbrıs’ta iddialara göre şu anda, 10 binin üzerinde konut atıl durumda bekliyor ve bunun maliyeti 750 milyon TL.
Ülke ekonomisi için büyük önem taşıyan inşaat sektöründe Annan Planı ile başlayan ve 2009’lara kadar süren güzel tablo silindi. Son yıllarda özellikle ülkenin Kuzey şeridi ve İskele bölgesinde başlatılan birçok inşaat ya yarım bırakıldı ya da alıcı bulamadığı için çürümeye terk edildi. Annan Planı sürecinde gerçekleşen emlak patlamasıyla yaşanan ivme, daha sonra uluslararası mahkeme kararlarıyla düşerken, yaşanan ekonomik çıkmaz nedeniyle de birçok inşaata ya izin alınmasına rağmen hiç başlanamadı ya da yapılar yarım kaldı. Kimi şirket başladığı inşaatı bitiremezken, kimi müteahhit de borçları nedeniyle yurt dışına kaçtı.
Uzun vadeli kredi önerisi
Havadis’e konuşan sektör temsilcileri, konut konusunda oluşturdukları politikalar ile görüş ve önerilerini UBP Hükümeti’yle paylaşmalarına rağmen, hiçbir öneri ve projenin hayat bulmadığını belirtti. Aradan bunca yıl geçmesine rağmen, bu konuda herhangi bir adım atılmadığına, karar alınmadığına işaret eden sektör temsilcileri, bunun devlete adına büyük bir kayıp olduğuna işaret etti. Birlik başkanları, yurt dışından ülkemize geri dönüş yapanlara, yatırımcılara, gençlere bu yarım kalan inşaatın uzun vadeli faiz destekli kredilerle tamamlanarak verilebileceği görüşünde.
Turkan: 750 milyon TL zarar
Kıbrıs Türk Mimar ve Mühendisler Odası Birliği Başkanı Zihni Turkan, Kuzey Kıbrıs’ta Annan Planı dönemine göre, inşaat sektöründeki yavaşlamaya dikkat çekti ve bugün ülkemizde 10 bin atıl konut bulunduğunu savundu. Turkan, bu konutların bitirilip satılması için müteahhitlerin gösterdiği çabanın karşılık bulmadığını ifade etti. Turkan, on bin rakamını, konutlarla ilgili geçmiş yıllarda yapılan istatistiklerden aldıklarını da söyledi ve şu açıklamalarda bulundu: “Atıl konutların çoğunluğu Kuzey şeridi ile Mağusa tarafı ve İskele bölgesindedir. Daha çok tatile yönelik yapılan konutlardır. Şehir içinde olmamalarından dolayı, günlük yaşamla ilgili çok da tercih edilen yerler değiller. Metrekare olarak düşünürsek, her konutu yüz elli metrekare desek, 750 milyon TL zarar vardır. Bu konutların bitmiş olma durumu ile ilgili bir rakam. Yarım olanlar da var. Bunları acilen bitirilip alıcı bulması gerekir. Bu da ancak Kıbrıs’ın genel siyasi durumu ile alakalıdır. Rum tapulu arazilerle ilgili davalar gelince ülke dışındaki alımlarda düşüş oldu. Biz Kıbrıs’ın tüm çıkmazları ile ilgili temel dayanağı Kıbrıs konusunun çözümüdür. Temeli bu konu temeli buna dayanır.”
.JPG)
Dağaştı: Eski hükümet gereğini yapmadı, yenisi ile deneyeceğiz
Müteahhitler Birliği Başkanı Faik Dağaştı da daha farklı bir rakam vererek, şu anda binlerce atıl konut bulunduğunu savundu. Dağaştı, atıl kalan inşaatların ekonomiye kazandırılması için devletin el uzatması gerektiğinin altını çizdi ve devletle iş birliği yapılmadan konunun çözülemeyeceğini belirtti. Gerçek anlamda geri dönüşümü olan inşaatlar için devletin faiz destekli kredi vermesi gerektiğini kaydeden Dağaştı, inşaatları yapanların ekonomik sıkıntılardan dolayı gerçek anlamda zorda olduğuna dikkat çekerek, “Devlet buna el uzatırsa uzun vadeli düşük kredi sağlarsa, erken zamanda hem alıcıların mağduriyeti ortadan kalkar, hem de binalar tamamlanır ve mal sahiplerine teslim edilir” dedi. Dağaştı, hükümete bugüne kadar çok çağrı yaptıklarını ancak son bir buçuk senedir sürekli gündeme gelen seçimler nedeniyle taleplerinin karşılık bulamadığını belirtti. Dağaştı, “Biz birebir görüşmelerde de söyledik. Yatırımcıların düşüncesini aktardık. Tamam dediler. Maliye Bakanı Ersin Bey’le de konuştuk. Komite kurulsun dendi. Ama o da yapılmadı. Bunu hayata nasıl geçireceğimizi dahi konuşamadık. Yeni hükümetle bunu masaya yatıracağız” diye konuştu.
Sungur: Girne’de bitmiş ev yok
Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur, bahsedildiği kadar yüksek oranda atıl konut bulunmadığını söyledi ve 2008-2009 yıllarındaki atıl konut sayısının 15 binlerde olduğunu, şimdi sadece 500 veya 1000 dolayında sorunlu villa bulunduğunu kaydetti. Sungur, “Bugün size Girne’de bitmiş ev gösteremezler. Zaten Girne ve Mağusa dışında çok inşaat yok” dedi ve şunları söyledi:
“Mağusa’dan Kalecik’e kadar, Sadrazamköy’den Esentepe’ye kadar olan bölgeyi toplasanız atıl vaziyette binin üzerinde konut yoktur. Geçmişte bazı hukuki sıkıntılar ve alacak verecek nedeniyle, bazıları taşındı bazıları taşınamadı. Ama inşaat hurdalığı diye bir şey yok. O tarihlerden sonra, bu binaların bir bölümü yatırımcılar tarafından Kıbrıslı ortaklarla birlikte satın alındılar. Tamirine girmediler çünkü piyasayı beklerler. Elde kalmış konutlara bakıldığında, inşaat izni alınmış ama başlanmamış veya temeli dökülmüş ama gerisi gelmemiş olanları da görürsünüz. Bunlarla birlikte ancak on bin rakamı rakam olabilir.”
“UBP Hükümeti projeyi unuttu”
Sungur, atıl konutlarla ilgili daha önce hazırladıkları bir projeleri olduğunu ancak bunun UBP hükümeti tarafından kaile alınmadığını dile getirdi. Sungur, bunun Emlakçiler Birliği ve Müteahhitler Birliği’nin bir araya gelerek bir konsorsiyumla, konutların bitimine gidilmesi olduğunu vurguladı. Ancak projenin UBP Hükümeti tarafından unutulduğunu ifade ederek, yeni hükümetten bu adımı beklediklerini ekledi.
Şafaklı: Önemli olan talep yaratmak
Ekonomist Okan Veli Şafaklı, kayıt dışı konutlarla ilgili ciddi ve gerçek bir istatistik bulunmadığını belirtti. Şafaklı, inşaatçıların bazı destekleri almak için rakamı yüksek göstertebileceğine de işaret ederek, “Mülkiyet rejimi konusunda bir ilerleme ve talep yoksa sorun çözülmez. Yarım inşaat evlerle ilgili önemli olan talep yaratmaktır. Uzun vadeli finansmana ihtiyacı olana, sosyal konut kredisi gibi imkan sağlanabilir ve alımı yapılabilir. İngiltere dışında üçüncü dünya ülkelerinden talep yaratılabilir. Mülkiyet öncelikle güven verecek önlemlerin yaratılması gerekir. Bu da Kıbrıs sorununda, anlaşmada atılacak adımlarla verilebilir. Kıbrıs sorunun çözümüne ve bir anlaşmaya ihtiyaç var. Çeşitli açımlarla, yurt dışına bağlı konut sektörü canlandırılabilir” ifadelerini kullandı.
Metiner: Bir an önce çözülmeli
Girne Boray Emlak Direktörü Mustafa Metiner de, Girne bölgesinde oldukça yoğun yarım emlak olduğuna dikkat çekti ve bunların özellikle Karşıyaka, Tatlısu bölgelerinde, genelde yabancıların ağırlıkla satın aldığı dönemlerden kaldığını dile getirdi. Metiner, ne yazık ki, atıl emlaklarla ilgili hiçbir uygulama olmadığına da dikkat çekerek, “Bu evler satışa çıkarılabilir. Ciddi anlamda çevre kirliliği de yaratıyor. Bir an önce sorunun çözülmesi gerekir. Satılsın veya kat mülkiyeti yasası çerçevesinde çözüm bulunsun. Bu bankaların da yararına olur” şeklinde konuştu.
