İktisatbank Yönetim Kurulu Başkanı Mete Özmerter, Havadis’e konuştu
“SÖZDE DEĞİL ÖZDE”… “‘Kıbrıs için çalışıyoruz’ demek kolay. 6 yıldır en çok kredi vererek, en çok vergi ödeyen banka unvanını almış bir banka olmamız gösteriyor ki bunu sözde değil, özde yapıyoruz”
“GÜLER GEÇERİM”… “80 milyon TL sermayesi ile İktisatbank ancak başka bankaları satın alır. ‘İktisatbank satıldı’ diyenlere aldırış etmeyin, benim gibi gülüp geçin”
YENİ BANKACILIK SİSTEMİ… “Sistem daha güçlü bir bankacılık altyapısı ile beraber farklı beklentileri de beraberinde getirdi. Müşterimiz rehberimizdir, istenilen her şey olacak”
Selda İÇER
Bu hafta sizleri finans sektöründen birisi ile buluşturmak istedik. İktisatbank’ın genel müdürlük binasının restore edilerek yeniden hizmete konmasını fırsat bilerek sizleri bankanın yönetim kurulu başkanı Mete Özmerter ile buluşturuyoruz. Mete Özmerter, genç bir bankacı olarak İktisatbank’ın bugün hangi noktada olduğunu bizlere anlatarak, hedeflerini açıkladı. 1969 doğumlu olan Mete Özmerter, George Washington Üniversitesi’nde finans ve bankacılık dallarında lisans ve yüksek lisans eğitimi aldıktan bankacılık hayatına Washington D.C.’deki Citibank’ta başladı. 1994 yılından itibaren İktisatbank’ta genel müdür vekilliği ve genel müdürlük görevlerinde bulunan Özmerter, 2007 yılının başından beridir İktisatbank’ın yönetim kurulu başkanı olarak görevine devam ediyor. Röportajımıza İktisatbank’ın geçmişine bir göz atarak başladık.
HAVADİS: İktisatbank kaç yıldır bu ülkede faaliyet gösteriyor?
ÖZMERTER: 1990 yılında Sarayönü Meydanı’nda açtığımız genel müdürlük binası ile bankacılık faaliyetlerine başladık. 1992 yılında, şimdiki genel müdürlük binamıza taşındık. Geriye baktığımızda genel müdürlük binamızın bizleri 20 yıl taşıdığını görüyoruz. O zaman kurulduğunda binamız bölgedeki en yüksek bina idi. Şimdi yeniden yapılanmış çehresiyle yine o zamanki görkemine tekrardan kavuştu.
HAVADİS: Bankanızın sermayesi ne kadar?
ÖZMERTER: 80 milyon TL. 1990 yılında banka kurulduğu zaman benim küçük bir hissem vardı. Yıllar içerisinde 2000 yılındaki krizden önceki zamana gelene kadar bankanın büyük hissedarı oldum. Şu an % 99,7 hissenin sahibi şahsım
geriye kalan hisse ise 25 bağımsız hissedara aittir. Bankanın profesyonellerden oluşmuş bir kadrosu vardır. Menfaat çelişkisi olmaması için 2006 yılının sonunda genel müdürlük görevimi profesyonel kadroya devrettikten sonraki süreçte tüm üst yönetim, tamamen profesyonel bankacılara devredilmiş oldu.
HAVADİS: Bugün ülkede kaç şubeniz var?
ÖZMERTER: Şu anda 20 şubemiz vardır. Gemikonağı’ndan Mağusa’ya kadar, coğrafyanın her bölgesinde varız. Sadece Lefkoşa bölgesinde 7 şubemiz vardır.
HAVADİS: İktisatbank olarak yakın geçmişte bir alt yapı değişikliği yaşadı. Bunu biraz bize anlatır mısınız?
ÖZMERTER: Bir yıllık bir çalışmanın sonucunda bankacılık kredi kartları, kredi kartları, ATM, çağrı merkezi, internet bankacılığı, hazine ve insan kaynakları yazılımları olmak üzere, tüm altyapı yenilendi. Bu geçişin amacı, müşterilerimize daha kaliteli, daha verimli ve daha çeşitli hizmet sunabilmekti. Her değişimde yaşanan kısa süreli adaptasyon süreci tamamlanmış olup, artık müşterilerimizin önüne yepyeni ürünlerle çıkmaya hazırız. Bu şekli ile daha güvenli ve daha istikrarlı ve Avrupa standartlarında çağdaş bankacılık alt yapısını Kıbrıs’a getirmiş olduk. Örneğin, ATM’lerimiz sadece nakit para vermeye ek olarak, nakit para da kabul edebilecek hatta madeni para da verebilecek. İnternet bankacılığı kullanan müşterilerimiz artık EFT, SWIFT, havale hizmetlerine online ulaşabiliyor. Müşteriler önümüzdeki haftadan itibaren takastan gelen çeklerinin görüntülerini internet bankacılığından görebilecek. Kredi kartlarında ise yepyeni sürprizlerle müşterilerimizin karşısında olacağız. Eskiden mümkün olmayan birçok şey artık mümkün. Örneğin internet bankacılığını kullanarak kredi kartı ekstrelerinizi görebiliyorsunuz. 0 (392)444-4444 numaralı telefondan ulaşılabilen çağrı merkezimiz ise 7 gün her gece saat 22.00’ye kadar bütün bankacılık hizmetlerini sunuyor.
Yeni kullandığımız sistem daha güvenilir ve daha güçlü bir bankacılık altyapısını bize getirmiş olsa da, bazı konularda müşterilerimizin beklentilerini karşılamadı. Örneğin, eskiden müşterilerimiz tek bir banka veya kredi kartı ile hem şahsi hesaplarına hem de ortak hesaplarına ulaşabiliyorlardı, ancak şu an şahsi kredi kartları ile ortak hesaplarına ulaşamıyorlar. Buna benzer talepleri süratle yerine getirmek için kolları sıvadık, mutlak memnuniyet için çalışıyoruz.
HAVADİS: Banka olarak kendinizi finans sektörü içinde nerede görüyorsunuz?
ÖZMERTER: İktisatbank, KKTC’nin en büyük bilançoya sahip özel bankasıdır. O anlamda rakamlarla göre konulacak olursak, sektörde piyasa lideridir ve bununla beraber gelen sorumluluk bilinci içerisinde hareket eden kurumsallaşmasını tamamlamış bir bankadır. Son 6 yıldır Kıbrıs’ta en çok kredi veren, en karlı 5 banka içerisinde yer almış, yerli yabancı tüm bankaların içinde geçen yılın ise KKTC’nin en karlı bankası olmuştur. Örneğin, son geçtiğimiz iki yıl içerisinde Ekonomi ve Enerji Bakanlığı tarafından TC Yardım Heyeti destekli kullandırılan esnaf kredisi paketlerinde en çok kredi veren banka olduk. “Kıbrıs için çalışıyoruz” diyoruz ve bunu sözde değil, özde yapıyoruz.
HAVADİS: İktisatbank’ın diğer bankalardan farkı nedir sizce?
ÖZMERTER: İktisatbank’ın en büyük farkı, Kıbrıs müşterisinin, bir Kıbrıs Bankası’nın ne kadar güçlü yapabileceğini dünyaya göstermiş olmasıdır. Bu kadar banka içerisinde eğer müşterimiz en çok bir Kıbrıs banksını, İktisatbank’ı büyütmeyi tercih etmişse, İktisatbank bu neticeye sadece bir aracıdır. Eğer bugün Türkiye Bankaları Kıbrıs’ta artık rekabetçi şekilde kredi vermeye başlamışlarsa, İktisatbank’tan on yıl sonra kredi kartlarını yaygınlaştırmaya başlamışlarsa, İktisatbank’ın bu rekabette payı büyüktür. Sürekli daha iyisini yakalamaya çalışıyoruz. Mükemmel değiliz ama mükemmeli yakalamak için çalışıyoruz. Hatamız mutlaka olur, hatalarımızı düzeltiyoruz. Müşteriyi her zaman başımızın üzerinde tutuyoruz.
HAVADİS: Son dönemlerde İktisatbank’ın satıldığı yönünde söylemler duyuyoruz. Bu konuda ne söylemek istersiniz?
ÖZMERTER: Bunu ben de duyuyorum. İyi bir paraya gitti umarım. Tabii ki böyle bir şey yok. Ülkede çok az sayıda da olsa ne konuştuğunu bilmeden konuşmayı seven insanımız var. Bu dedikoduyu onların cahilliğine veriyorum.
HAVADİS: İktisatbank yurt dışına açılmayı düşünüyor mu?
ÖZMERTER: İktisatbank, bundan iki ay önce, Kıbrıs İktisat Factoring A.Ş. ile Kıbrıs dışındaki ilk açılımını yaptı. 8 aylık bir çalışmanın sonunda iki aydır artık İstanbul’da Factoring sektöründe faaliyet göstermekteyiz. Yeni Factoring Yasası tahtında ilk lisans alan factoring şirketiyiz. Hedefimiz ilk olarak İstanbul Avrupa yakasında, daha sonra Anadolu yakasında factoring şubeleri açmak, daha sonra ise, Adana, Bursa gibi bölgelerde şubeleşmeye devam etmektir. 2016 yılı için, KKTC benzeri ölçekteki ekonomilerde banka açmak için çalışmalarımız devam etmektedir.
HAVADİS: Türkiye’de borsaya girmeyi hedefliyor musunuz?
ÖZMERTER: TC’de, 2015 yılında Kıbrıs İktisat Factoring A.Ş.’nin bir kısım hissesini halka arz etmek suretiyle sermaye piyasalarına da açılmayı hedefliyoruz.
HAVADİS: Cuma akşamı genel merkezin açılışını yaptınız? Restorasyon süreci konusunda bize bilgi verebilir misiniz?
ÖZMERTER: Genel merkezimiz 20 senelik hizmetini tamamladıktan sonra günümüz koşullarına göre restore edildi. Dış görünümünü kurumsal kimliğimize yakışır hale gelmesinin ötesinde bu görünüşün altında yatan birçok işlevsellik vardır. Binada, kapasitesi 8 ile 24 arasında değişen 5 toplantı odası, 60 kişilik seminer salonu, sıcak yemek servisi yapan kafeteryası, 2 ayrı sosyal dinlenme alanı, doğal havalandırma sistemi, binaya ek olarak inşa edilmiş 250 ton ağırlığında çelik kule üzerine inşa edilmiş yeni 12 kişi kapasiteli asansör, yenilenmiş servis asansörü, katlar arası doküman taşıma sistemi, yüksek basınçlı yangın söndürme sistemi, yeni sistem odası, iklimlendirme sistemi, çevre dostu komple LED aydınlatma, yükseltilmiş döşemeler olmak üzere, huzurla hizmet verilip alınabilecek ortam yaratılmıştır.
HAVADİS: Tüm bunların maliyeti ne kadar oldu?
ÖZMERTER: Projenin toplamı 7 milyon TL civarı bir tutara mal oldu.
HAVADİS: Bankanızın kaç personeli var?
ÖZMERTER: Bankamızın şubelerle birlikte 280 çalışanı vardır.
HAVADİS: Yerel istihdama dikkat ediyor musunuz?
ÖZMERTER: İktisatbank’ta yerel istihdam oranı yüzde 90’ın üzerindedir. İktisatbank’a giriş son 6 aydır sınavladır. Personel olarak artık İktisatbank’a girmek de, çıkmak da çok kolay değildir. O anlamda bileğinin hakkı ile iyi olanlar çalışma imkanı bulur, artık tüm hizmet içi eğitimler de, terfiler de sınavla yapılmaktadır. Bugün hep paradan konuştuk ancak, bilinmelidir ki İktisatbank’ın en büyük varlığı, hizmet veren personelin kalitesidir. İktisatbank’ta eş, dost, akraba olduğu için çalışan yoktur. Bileğinin hakkı ile çalışan ve oturduğu yerin hakkını veren çalışanlar vardır.
HAVADİS: KKTC’deki bankacılık sektörünü nasıl görüyorsunuz?
ÖZMERTER: KKTC banka sektörü sermayesi güçlü, Merkez Bankası tarafından disiplinli ve sıkı denetlenen, yasa ve tüzüklerle tutucu bir şekilde yönetilen, KKTC’deki en şeffaf sektördür.
HAVADİS: Mali olarak ne durumda?
ÖZMERTER: Mali olarak sektörün tek problemi, donuk (tahsili şüpheli kredilerin) alacakların, Türkiye’deki oranın 3 katı olmasıdır. Bunun sebebi, yasalarımızın ve siyasi zihniyetimizin, borcunu ödemeyenin korunmasına yönelik olmasıdır. Bu da kredi müşterilerine yüksek faiz olarak yansımaktadır. Yani bunun bedelini bir başka değişle kredi alan ödemektedir.
HAVADİS: Avukatların protesto ettiği yasayı siz olumlu buluyor musunuz?
ÖZMERTER: Ne bu yasa, ne bundan önceki yasa, ne borçluyu ne de alacaklıyı memnun etmemiştir. Netice itibarıyla, ete dişe dokunur bir faydası da olmamıştır. Rakamlarla konuşmak gerekirse, bir önceki yasadan faydalanıp ödeme yapanların ödediği miktar 400 bin TL’yi geçmemiştir. Son yasa tahtında da toplam müracaat sayısı 5 civarıdır. Her faiz mağduru için bir anapara mağduru vardır. Hep faiz mağdurlarını konuşuyoruz ama anapara mağdurlarını konuşmuyoruz.
HAVADİS: İzlenmesi gereken yöntem nedir sizce?
ÖZMERTER: İzlenmesi gereken yöntem şudur, geriye dönük eskimiş ve faizi yüksek kalmış borçların faizleri, gerçekçi seviyelere indirilirken, aynı zamanda paranın tahsil edilmesinin önü açılmalıdır. Şu an 2005 yılından hükümleri alınmış, ancak tapu dairelerinde işlem görmeyen yüzlerce dosya mevcuttur. Bir başka değişle tapu Daireleri mahkemelerin üzerinde yetkiye sahiptir. Zaten yanlışlıkla bir mal satışı da gerçekleşecekse, borçlu mahkemeden basit bir gerekçe ile bu satışı durdurabilmektedir.
HAVADİS: Nasıl bir gerekçe gösteriliyor bunun için?
ÖZMERTER: Örneğin evimin asgari satış bedeli çok küçüktür dendiği zaman bununla ilgili resmi araştırmanın yapılıp saptanması yıllar sürmektedir.
Yani bir yılda ödenmek suretiyle alınmış bir borç on yıl geçmesine rağmen ödenmemişse, doğal olarak faiz astronomik rakamlara ulaşmaktadır.
HAVADİS: Sizlerde bankacı olarak mahkemelerin ağır işlemesinden mağdur oluyor musunuz?
ÖZMERTER: Bizim mağduriyetimiz mahkemelerin ürettiği kararların tapu Daireleri tarafından uygulanmamasıdır.
HAVADİS: Tapunun sizi oyalama gerekçesi nedir?
ÖZMERTER: Son Faiz Yasası geçerken, Bakanlar Kurulu kararı ile Tapu Dairelerinin en geç 6 ay içerisinde mahkeme emirlerinin en geç 6 ay içerisinde uygulama zorunluluğu getirmişti. Tabu daireleri buna rağmen, ellerindeki dosyalarla ilgili herhangi bir satış işlemi başlatmamışlardır. Bunun nedenini de onlara sormak lazım. Nereye dayanarak bunu yapıyorlar.
HAVADİS: Ne zamandan bu yana kişiler borcunu ödeyemiyor?
ÖZMERTER: Faiz oranlarının yüksek olduğu zamanda verilen krediler icra sistemi çalışmadığı için tahsil edilemediğinden dolayı bugün itibarıyla göreceli olarak yüksek kaldı. Ama bugün kredi alıp da ödemeyen biri faizler zaten düşük olduğu için yarın faizlerin yüksek olduğundan şikayet etmeyecek. Bir kereye mahsus geriye dönük yüksek faizlerin silinmesi lazım. Ama ondan sonra da borcunu ödemeyene işlem yaptırılabilmesi lazım. İddia ile söylüyorum bu sene Tapu Dairesi 5 tane satış izni vermemiştir tüm bankalar için.
HAVADİS: Bir bankacı olarak ülke ekonomisini nasıl görüyorsunuz?
ÖZMERTER: KKTC ekonomisi Türkiye ekonomisine endeksli olduğu için daha çok TC ekonomisini konuşmak doğru olacaktır. TC dış borç stokunu tamamen tüketmiş, artık yurt dışına borç verebilir güce ulaşmıştır. Enflasyon ve faiz oranları asgari sevilere çekilmiş ve tek hanelere düşmüştür. O bağlamda, Türkiye ekonomisi bütün Avrupa ülkelerine kıyasla çok daha güçlü bir konumdadır. KKTC ekonomisi ise, TC’den gelen hibeler sayesinde bütçesini denkleştirmekte olup, TC’yi örnek almaya devam ederek kendi ayakları üzerine kalkmalıdır.
