Gürsel KARAGÖZLÜ
Adamızın en çok hurma ağacı bulunan ve hurma festivali yapılan Lefke kasabasında hurmalar bakımdan geçiriliyor. Oğlu Sadık Yolaç ile birlikte 36 yıldır hurmacılık yapan, Padişah lakaplı Soner Yolaç, budamanın ve aşılamanın (döllemenin) hurmalar için ne denli önemli olduğuna dikkati çekiyor. Yolaç, hurma ağacının usulüne göre budanması halinde meyve dallarının yeterince beslendiğine ve iyi ve olgun meyve veriminin sağlandığına dikkati çekiyor. Yolaç, bir hurma ağacının 10-15 adet meyve dalı verdiğini kaliteli bir ürün için bu dalların ağacın besleme kapasitesine göre 8-10 arasında bırakılması gerektiğini anlattı.
Aşılama (dölleme)
Hurma ağacı gövdesinde çıkan kapalı durumdaki meyve dallarının 3-4 adedinin patlamasının aşılama döneminin geldiğine işaret olduğunu kaydeden Yolaç, bu işlemin özenle yapılması gereğine de dikkati çekiyor. Patlayan meyve dallarını aşılamanın iki yolu olduğunu ifade eden Yolaç, “Biri arıların doğal yoldan meyveleri aşılaması, bir diğeri ise hurmacı tarafından yapılan aşılamadır” dedi. Yolaç aşılamayı şöyle anlattı: “Erkek hurmalardan alınan döl yani toz, daha önceden patlamış olan dişi meyve dalının alt kısmından yukarıya doğru sürülerek, erkek dalının dişi dal üst kısmında bağlanarak bırakılarak aşılama tamamlanır. Hurmacı tarafından aşılama yapıldıktan sonra meyve dalının kenarlarında boşluk bırakılması gerekir. Boşluk arıların da aşılamaya yardımcı olmaları için bırakılır. Aşılama bittikten sonra bir avuç erkek hurma tozunu veya bir dal erkek hurma salkımını aşılama yapılan hurmanın gövdesine bağlanması gerekir. Ağaç üzerine gelen arıların tozları alarak dişi hurma meyvelerini aşılamasında yardımcı olur.”
İlaçlama
Deneyimli hurmacı Soner Yolaç, ilaçlamanın da en az dölleme kadar önemli olduğunu belirterek, kaliteli ürün alınması için, döllenen ağaçlardaki meyveler yeşil renk olduğunda zararlılara karşı ilaçlama yapılmasının şart olduğunu vurguladı. Yolaç, ilaçlamanın sebze, meyve, bağ, mısır, yağ gülü, pamuk, susam, hububatlarda kullanılan ilaç olan Hekthion 65 Em ilacı ile yapıldığını kaydetti.
Üreticilere yardımcı olmaya hazırım.
Lefke’de hurmacılıkla uğraşan çok az kişinin kaldığını belirten Soner Yolaç, en eski hurmacı olarak, üreticilere budama, aşılama ve ilaçlama işlemleri için hiçbir ücret almadan yardımcı olmaya hazır olduğunu kaydetti. Bilinçli yapılan budama, aşılama ve ilaçlamanın kaliteli ürün alınması demek olduğunu söyleyen Yolaç, halkın hurma ürününün hangi aşamalardan geçerek sofralara geldiğini bilmesi gerektiğini belirtti.
Yolaç: Tedbir alınmazsa tüm hurmalar yok olacak
Kırmızı Palmiye böceği hastalığının ilk Girne’de görüldüğünü ve şuanda adanın her tarafına yayıldığını söyleyen Soner Yolaç, ilgililerin bu konuda çalışma başlattığını ancak hurma sahiplerinin de bu konuda duyarlı olmalarını ve bu böcekle mücadele ederek ağaçlarını ilaçlamaları gerektiğini söyledi. Böceğin Lefke’de görülmesinden bugüne kadar ilaçlanmayan ve böcek tarafından istila edilen hurma ağaçları kuruduğunu belirten Yolaç, Kırmızı Palmiye Böceği’nin Lefke’deki çok sayıda hurma ağacını yok ettiğini ve halen bu konuda yeterli bir çalışma yapılmadığından çok sayıda hurmada bu böceğin yaşam sürdüğünü söyledi. Yolaç, tedbir alınmaması durumunda geriye kalan hurma ağaçlarının da yok olacağı konusunda uyardı.
