Güvenlik ve garantilerde uçurum - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Salı, Mart 19, 2024
KıbrısManşet

Güvenlik ve garantilerde uçurum

güvenlik-ve-garantiler

Toplumsal Yakınlaşma ve Uzlaşma Endeksi Kıbrıs Araştırma Sonuçlarına göre liderlerin garantilerde sergiledikleri tutum halklara da yansıyor. Liderlerin tutumları toplumlarla paralellik içeriyor.

RUMLAR GARANTİLERİN REVİZESİNİ İSTEMİYOR: Araştırma, Güvenlik ve Garantiler konusunda her iki toplumun da ciddi farklılıkları ve beklentileri olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmaya göre her 10 Kıbrıslı Türk’ten  6sı garantörlüklerin revize edilmesinden yana. Bu durum Kıbrıslı Rumlarda farklı. Her 10 Kıbrıslı Rum’dan sadece 1.’i revizeyi kabul ediyor.

ASKERSİZLEŞTİRME: Kıbrıslı Rumlar kapsamlı bir çözümde Yunan ve Türk orduları da dahil tüm ordularınadadanayrılması halinde kendilerini daha fazla güvende hissedeceklerini belirtiyor. Araştırmaya katılan her 10 Kıbrıslı Rum’dan ortalama 8’i adanın askersizleştirilmesi gerektiğini savunurken bu rakam Kıbrıslı Türklerde sadece 4.


KADEMELİ GEÇİŞ VE YEREL GÜVENLİK ÖNERİLERİ KABUL GÖRÜYOR: Araştırmaya göre hem Kıbrıslı Türkler hem de Kıbrıslı Rumlar çözüm sonrasında federal yapıya kademeli olarak geçiş yapılmasına onay veriyor. Her iki toplum tarafından destek gören  diğer öneriler ise çözüm sonrası kurumlar arasında derinlikli birleşme ve federal ve kurucu devlet idare ve hukuk kurumlarının kurulması

SÜRECE DESTEK VAR, İNANÇ YOK: Güvenlik Diyaloğu İnisiyatifi temsilcileri Meltem İkinci ve Karin Schuitema, her iki toplumunda Kıbrıs’ta kapsamlı çözüm için yürütülen çözüm müzakereleri sürecine desteğinin sürdüğünü ifade ediyor. Araştırmada yaklaşık olarak her 10 Kıbrıslı Türk’ten ve her 10 Kıbrıslı Rum’dan 6’sı mevcut süreci destekliyor. Ancak toplumlarda olumlu gelecek beklentisi düşük.

 Bertuğ TOPAL

Sürdürülebilir Barış ve Demokratik Kalkınma Merkezi (SeeD)SEED yürütülen Güvenlik Diyaloğu İnisiyatifi kapsamında yapılan Toplumsal Yakınlaşma ve Uzlaşma Endeksi Kıbrıs Araştırma Sonuçları’na  göre iki toplumun garanti ve güvenlik beklentileri arasında uçurumlar olduğu görülüyor.

1,511 Kıbrıslı Rum ve 1,509 Kıbrıslı Türk ile yapılan araştırmada Kıbrıslı Rumların çoğunluğu Türk askerinin adada kalmasına hiçbir şekilde onay vermezken, yine aynı şekilde reforme edilmiş bir güvenlik ve garanti anlaşmasına da sıcak bakmıyor.

Kıbrıslı Türkler ise adanın tamamen askersizleştirilmesi ve Türk askerinin adadan gitmesine onay vermiyor.

Havadis Gazetesi Yazıl İşleri Müdürü Hüseyin Ekmekçi’yi ziyaret eden Kıbrıs için Güvenlik Diyaloğu İnsiyatifi temsilcileri Meltem İkinci ve Karin Schuitema, yürütülen projeyi ve sonuçlarını değerlendirdi.

1960 anlaşması kabul görmüyor

Araştırmaya göre 1960 Anlaşması’ndaki düzenin devamına her 10 Kıbrıslı Rum’dan 2’si ve her 10 Kıbrıslı Türk’ten de 5’i onay vermiyor. 1960 garanti sisteminin devamının da özellikle Kıbrıslı Rumlar tarafından kabul edilemez olduğu ortaya çıkıyor.

Kıbrıslı Türkler mevcut garanti sisteminin revize edilmesine daha sıcak bakıyor

Araştırmada göze çarpan bir diğer önemli nokta ise, Kıbrıslı Türklerin garantörlüklerin reforme veya revize edilmesine sıcak baktığı yönünde. Her 10 Kıbrıslı Türkten 6’sıi revizeye sıcak bakarken, bu rakam Kıbrıslı Rumlarda çok farklı. Kıbrıslı Rumlar revize edilmiş bir garanti anlaşmasını da kabul etmiyor. Her 10 Kıbrıslı Rumda sadece 1’i revizeyi kabul ediyor.

Askersizleştirmede işler tersine dönüyor

Kıbrıslı Rumlar kapsamlı bir çözümde Yunan ve Türk orduları da dahil tüm orduların adadan ayrılması halinde kendilerini daha fazla güvende hissedeceklerini belirtiyor. Araştırmaya katılan her 10 Kıbrıslı Rum’dan yaklaşık 8’i adanın tümden askersizleştirilmesi gerektiğini savunurken bu rakam Kıbrıslı Türklerde sadece 4.

Uygulama Anlaşması ile kademeli geçiş ve yerel güvenlik önerileri kabul görüyor

Araştırmaya göre hem Kıbrıslı Türkler hem de Kıbrıslı Rumlar çözüm sonrasında federal yapıya kademeli olarak geçiş yapılmasına onay veriyor. Her iki toplum tarafından destek gören diğer öneriler ise çözüm sonrası kurumlar arasında derinlikli birleşme ve federal ve kurucu devlet idare ve hukuk kurumlarının kurulması ve kapasitelerinin güçlendirmesini hedefleyen, karma bir yapıya sahip Uluslararası Kıbrıs Misyonu’nun oluşturulması.

Uluslararası misyon ve hukuksal birleşme kabul görüyor

Araştırmaya bakıldığında her iki toplumun da üzerinde mutabakata vardığı noktalar, federal bir çözümün hukuksal ve uluslararası misyon temelinde çözümlenmesi gerektiği olarak görülüyor. Her 10 Kıbrıslı Rum’dan 7’si Uluslararası Misyon desteği ile çözümün daha yaşayabilir olduğunu düşünürken, Kıbrıslı Türklerde bu rakam 6.

Öte yandan hukuksal ve güvenlik sıkıntılarına anında çözüm getirebilecek kurumlarla bir çözüme gidilebilmesi de her iki toplum tarafından kabul görüyor.

Sürece destek sürüyor

Kıbrıs için Güvenlik Diyaloğu İnsiyatifi temsilcileri Meltem İkinci ve Karin Schuitema, her iki toplumunda Kıbrıs’ta kapsamlı çözüm için yürütülen çözüm müzakereleri sürecine desteğinin sürdüğünü ifade ediyor.

Araştırmada yaklaşık olarak her 10 Kıbrıslı Türk’ten ve her 10 Kıbrıslı Rum’dan 6’sı mevcut süreci destekliyor.

Liderlere güvenRum lider Nikos Anastasiadis’e ve Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’ya güven duyan Kıbrıslı Rumlar, barış sürecine daha fazla destek veriyor. Kıbrıs sorununa çözüm bulunması halinde barış ekonomik ve sosyal getirileri olacağını düşünen Kıbrıslı Rumlar, barış sürecine daha çok destek belirtiyor.  , Kıbrıslı Rumların çözüm olması halinde en büyük kaygısıları ile  kurulacak federal devletin kırılgan bir yapıya sahip olması ve Türkiye’nin müdahale etme olasılığı.

Kıbrıslı Türklerde durum farklı

Çözüm isteyen Kıbrıslı Türklerde ise durum biraz farklı. Mustafa Akıncı’ya güvenen Kıbrıs’lı Türkler, barış sürecine daha fazla destek veriyor. Endişeler arasında, iki toplum arasındaki sosyolojik farklar da var. Bunun yanı sıra Kıbrıslı Türkler, çözümün getireceklerinin farkında. Olumsuz tarafından bakıldığında ise vatandaşlar, mevcut hükümeti çözümün karşısında olarak görüyor.

Olumlu gelecek beklentisi yarı yarıya

Hem Kıbrıslı Rumlarda hem de Kıbrıslı Türklerde neredeyse eşit çıkan tek sonuç olumlu gelecek beklentisi noktasında.

Fakat her iki toplumda da çözüm konusunda bir yılgınlık oluşumu görünüyor.

Toplumlar arası endişe

Araştırmaya bakıldığında her iki toplum bireylerine iki toplum içinde de karşılıklı güvensizlik duygusunun olduğugörülüyor.

Araştırmaya katılan her 10 Kıbrıslı Türk’ten 6’sıi ve her 10 Kıbrıslı Rum’dan 4’ü diğer toplumla ilişkiler konusunda endişe ve kaygı duyduğunu belirtiyor.

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar