Güney Kıbrıs’ın yeni ulusal sağlık sistemi - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe Yazarları

Güney Kıbrıs’ın yeni ulusal sağlık sistemi

Troyka’nın ekonomik ve sosyal müdahaleleri, Güney Kıbrıs’ta ULUSAL SAĞLIK SİSTEMİ’nin yeniden yapılanması yönünde çalışmalar yapılmasına neden olmuştur. Avrupa Birliği uzmanlarının katkılarıyla da hazırlanan yeni sistemin şu anda adamızın güneyinde tartışıldığını gözlüyoruz. İlk bakışta serbest liberal politikaların bir ürünü gibi görünen sistemin uygulanmaya başlanması ile bugüne kadar SOSYAL DEVLET anlayışındaki Kıbrıs Cumhuriyeti’nin artık bu ilkeyi terk etmek zorunda kalacağını öngörenler varsa da, bu değişimin birçok sendika ve sivil toplum örgütünce desteklendiği de gözleniyor. Güney Kıbrıs’ta çalışan hekim arkadaşlarımızdan temin ettiğim belgeye göre yeni sistem dört ana başlık altında çerçevelenmeye başlamış.
Yeni kurulacak hükümetin çare üretmesi beklenen sorunlardan biri olan KKTC Sağlık Sistemi’nin yeniden yapılanmasına katkısı olur diye, söz konusu belgeyi tercüme edip ilgili herkesin bilgisine sunuyorum. İşte dört başlıkta Güney Kıbrıs’ın yeni sağlık sisteminin çerçevesi:

1. Günümüzde, Kıbrıs’ta sağlık sisteminin durumu
Günümüzde, sağlık sistemi hem özel hem de kamu sektörü tarafından sağlanmaktadır. 2010 yılındaki takribi toplam sağlık harcamasının 1,280 milyon Euro olduğu tahmin edilmektedir. Bu miktarın % 45’i kamu sektörü, % 55’i ise özel sektör tarafından kullanılmıştır. Bütçe dışı harcamaların, toplam sağlık sistemi harcamalarının % 50’si civarında olduğu tahmin edilmektedir. (Bu oran Avrupa Birliği içerisindeki en yüksek orandır). Nüfusun % 80’inin kamudan bedava sağlık hizmeti alma hakkı vardır. Geriye kalan nüfusun herhangi bir yasal koruması yoktur. Buna rağmen, kamusal sağlık sisteminden yararlanan kişilerin hemen hemen yarısı, kamu sektörünün yetersizliği, uzun bekleme süreleri ve içyapısı nedeniyle özel sektörü kullanmaktadır.


Memorandum of Understanding ile sonuçlanan son ekonomik gelişmeler, sağlık sistemini kötüleştirmiştir. Bunun sebebi, kamu sağlık sektörünü kullanan düşük geliri olan ve işsiz kişilerin sayısının ciddi şekilde artmış olmasıdır.
Memorandum of Understanding, kamu tarafından sağlanan sağlık hizmetini azaltarak veya kamu sağlık sisteminin sağlandığı kişilerin sayısını azaltarak, sağlık hizmeti masraflarını azaltmayı hedeflemektedir. Kamu sağlık sektöründen yararlanma hakkı olmayan insanlar da kötü ekonomik koşullar nedeniyle, ücretli şekilde de kamu sektöründen yararlanamayacak ve kamunun uzun bekleme listelerinden faydalanmaya çalışacaklardır. Tüm bu sebeplerden ötürü, söz konusu durumun sağlık sistemine önemli riskler teşkil ettiği ve bunun da sağlıkta yetersizliklere yol açtığı açıktır. Bu da, NHS sisteminin uygulanmasını daha acil hale getirmektedir.
Özel sağlık sektöründe, özelikle MRI ve CT taramaları gibi teknik malzemelerin fazlalığı söz konusu olması nedeniyle, özel sektöre talep artmaktadır. Bu hususta, ulusal sağlık sistemi ile çalışabilecek sağlık sağlayıcılarının sayısını limitleyecek olan kapasitenin planlanmasına girişin önemini vurgulamaktadır.

2. Ulusal Sağlık Sistemi’nin başlıca özellikleri ve ilkeleri
Kıbrıs Ulusal Sağlık Sistemi, güncel sorunları, bozulmaları ve kör düğümleri çözmek için yaratılmıştır. Bunu yapmak için, diğer ulusal sağlık sistemlerindeki en iyi yöntemler alınmış ve bu yöntemler yerel nüfusun ihtiyaç ve ekonomik durumlarına göre adapte edilmiştir. Yeni Ulusal Sağlık Sistemi’nin başlıca ilkeleri şunlardır:
1. Evrensel Kapsam: cumhuriyet’i tüm vatandaşları ve cumhuriyette kalıcı olan tüm kişiler ulusal sağlık sisteminden yararlanacaktır.
2. Kapsamlı Yararlanma Paketi: Ulusal Sağlık Sistemi yararlanma paketi birçok sağlık servisini kapsayacaktır.
3. Faydalananlara Eşit Muamele: Ulusal Sağlık Sisteminden yararlanan herkesin eşit ve ayni hakları olacaktır.
4. Sağlık Sağlayıcılarını serbestçe seçme hakkı: Ulusal Sağlık Sistemi’nden yararlanan kişilerin kendilerine sağlık hizmeti sağlayacak olan kişileri hem özel hem de kamu sektöründen seçme hakkı olacaktır.
5. Dayanışma: Sağlık sisteminden yararlananlar, hem yaptıkları katkı hem de sağlık sisteminin ihtiyaçlarına dayanan sosyal adalet ilkesine uygun bir şekilde sağlık hizmeti alacaktırlar.
Ulusal sağlık sistemi aşağıdaki hizmetleri sağlayacaktır: ilkyardım, ayakta bakım, pharmaceuticals, klinik laboratuar testleri, kaza ve acil yardım, ambulans yardımı, yataklı hasta bakımı ve kısıtlı diş bakımı.
Sistem, işveren, işçi, kendi işi olan, herhangi bir geliri olan kişilerin ve devletin katkılarıyla finanse edilecektir.
3. İlkeleri ve masraf kontrol etme malzemelerini organize etmek
• Ulusal Sağlık Sistemi, hem kamu hem de özel sektörünü, hem idari masrafları azaltmak hem de etkili alım sağlayıp rekabet sağlamak amacıyla ödeme yapan tek bir organizasyon altında toplayacaktır. Bu tür bir sistem, sağlık sistemi masraflarını kontrol etmekte kullanılan en iyi sağlık sistemi yöntemlerini alıp, ileriye dönük uzun zamanlı bir sağlık sistemi yaratılmasına yol açacaktır.
• Katı Global Bütçeler: Katı global bütçe başlığı tüm sağlayıcı kategorilerine uygulanmaktadır. Bunun nedeni, her kategoriyi kontrol ve idare etmenin, Ulusal Sağlık Sistemi tarafından yapılan harcamaların tümünü kontrol ve idare etmekten daha kolay olmasıdır. Bu hususların yanı sıra, bütçenin her grup ve alt grup için dağılımı da sistem içinde tasarlanmıştır.
• Jenerik ilaçların kullanılmasının teşvik edilmesi: Ulusal sağlık sistemi altında kullanılan ilaçların kullanılma mekanizması, uygun olduğu hallerde jenerik ilaçların kullanılmasını teşvik etmektedir.
• Sağlık sistemi sağlayıcıları için minimum gereksinimler ve tedavi yönergeleri: Ulusal Sağlık Sistemi nezdinde sağlık hizmeti sağlayan tüm kişiler, yeterlilikleri bakımın belirlenmiş minimum yeterlilik ve donanıma sahip olup, tek ve yüksek kalite sağlık hizmeti sağlayabilmek için daha önceden belirlenmiş yönergeleri uygulamak zorundadırlar.
• Sağlık sistemi sağlayıcısını geri ödeme yöntemi: Sağlık sağlayıcılarını geri ödeme yöntemi, servisin fazla kullanılmamasını engelleyip, servis sağlayıcılarının daha tutumlu davranmasını teşvik etmektedir. Bu yöntem aynı zamanda, tüm kaynakların birikmesini teşvik etmektedir.
• Bilgi Teknolojisi: Integre olmuş ve bütün bir bilgi teknolojisi, Ulusal Sağlık sistemi gibi tek ödeme sistemleri için çok önemli bir ön şarttır. Bilgi teknolojisi, idari masrafları kontrol etmekte yardım edecek, kontrol sağlayacak, hile ve sahtekarlıkları meydana çıkaracak, değişikliklere çabuk bir şekilde cevap verecek ve hizmetin kalitesini geliştirecektir.

4. Finansman
Mercer’in 2013 yılında yaptığı sigorta ile ilgili çalışmaların sonucunda, sistemin finansman gereksinimlerinin günümüzün ekonomik koşullarında karşılanabileceği sonucuna varmıştır. Aynı zamanda, Ulusal Sağlık Sistemi’nin sigorta çalışmaları açısından incelenmesinde, sağlık sistemine ek bir masraf yaratmamaktadır. Ulusal Sağlık Sistemi’nin uygulanması, harcamaları eşit şekilde dağıtcak ve söz konusu kaynakların kaliteyi artıracak şekilde kullanılmasını sağlayacaktır. Bu çalışma aynı zamanda, Ulusal Sağlık Sistemi’nin uygulanmasının tasarruf sağladığını ve finans bakımından da faydalı olduğunu göstermektedir.

 

OBJEKTİFİMDEN

BAKİR KOY -ESENTEPE

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar