Gönyeli Çemberi artık geçit vermiyor! - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Perşembe, Mart 28, 2024
Poli

Gönyeli Çemberi artık geçit vermiyor!

Öntaç Düzgün
Öntaç Düzgün

KKTC’deki karayolları uygulamaları ve trafik düzenine – düzensizliğine yönelik eleştirileri ile tanınan İnşaat Mühendisi Engin Ömer Kunt, geçtiğimiz hafta Güney Kıbrıs’ta eşi ile birlikte seyahat ederken, sarhoş olduğu açıklanan bir sürücünün sebep olduğu kaza sonucu ağır yaralanmıştır. Eşinin daha hafif yaralarla atlattığı kaza sonucu Kunt, halen yoğun bakımda tedavi görmektedir. Kunt’un bir an önce sağlığına kavuşması dileklerimizle 10 Nisan 2011 tarihinde Poli’de yayınlanan söyleşisini tekrar hatırlatıyoruz.)

Aldığı aşırı trafik yükü ile kendi çapını aşmış, yaşlanmış ve yorgun düşmüş.


 

“Gönyeli Çemberi” uzmanlara göre, KKTC trafiği içerisinde en yoğun trafik alan çember. Çember, Gönyeli ile Lefkoşa’yı birbirine bağlamakla kalmıyor, aynı zamanda Girne, Lefkoşa ve Güzelyurt trafiğinin de merkezi konumunda. Bölgede Yakın Doğu Üniversitesi ile Lefkoşa Sanayi Bölgesi gibi işlev ve nüfus yoğunluğu olan iki bölgenin de merkezinde olması, yapılırken çemberin alacağı yük öngörüsünün çoktan aşılmasına neden oldu. Uzmanlara göre aşırı yük ve yanlış kullanım nedenleri ile Gönyeli Çemberi geçit vermekten çok, azap veren zorunlu bir geçit haline çoktan dönüştü.

 

Hafta arası sabah saat 08.00 – 08.30 saatleri arasında yaptığımız gözlemler, Lefkoşa yönünde işine gücüne ulaşmaya çalışan araç sürücüsü ve yolcuların çok önemli bir zaman kaybına uğradıklarına ve hatta zaman kaybına tahammülü olmayan kimi sürücülerin kendi çözümlerini yarattıklarına tanık olduk. Diğer sürücüler tarafından ayıplanmayı, protesto edilmeyi hatta çamura saplanıp gününün berbat olmasını dahi göze alan kimi sürücülerin, trafiğin dışına çıkarak tarlalara girdiklerine ve Gönyeli Çemberi’ni kullanmadan Lefkoşa Sanayi Bölgesi’ne ulaştıklarına tanık olduk. Bunu neden yaptıklarını sorduğumuz sürücülerin gerekçeleri hazır. Girne’den gelip Lefkoşa Sanayi Bölgesi istikametine ulaşmaya çalışan bir sürücü, Girne’den Gönyeli Çemberi’ne kadar 15 dakikalık bir süre harcadığını ancak çemberi aşabilmek için 25 dakikalık bir trafik kaosunu daha yaşamak istemediğini vurguladı. “Bu kaosu ve zaman kaybını her gün yaşıyoruz”

dedi.

Aynı saatler arasında Gönyeli Kent Merkezi’nden Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi istikametine gitmeye çalışan başka bir sürücünün, trafik çemberini aşabilmek için 20 dakika zaman harcadığına tanık olduk.

Gönyeli Çemberi, büyüklüğü ile işlevleri ile tartışılıyor. Sürücüler, çember engelini aşmak için tehlikeli de olsa kendi çözümlerini üretiyorlar. Ancak çemberdeki trafiğin akışkan ve güvenlik içinde sürdürülmesi için sorumluluk taşıyan kamu yöneticilerinin zamanında müdahaleler yapamadıkları görülüyor. Çemberdeki trafiğin sorumluluğu, tüm şehirlerarası yollarda olduğu gibi Karayolları Dairesi’ne ait.

Biz, her sabah ve akşamüzeri tekrarlanan bu sorunu ve muhtemel çözüm önerilerini inşaat mühendisi ve İnşaat Mühendisleri Odası Trafik ve Ulaşım Komisyonu Başkanı Engin Kunt ile konuştuk.

 

Poli: KKTC trafik sorunları tartışılırken, çember uygulamalarından dolayı ciddi eleştiriler alındığına tanık olmaktayız. Çemberlerimizde bir standart yok gibi. Büyük çaplı, küçük çaplı, trafik ışıklı, trafik ışıksız çemberler veya “Adacık mı?” “Çember mi?” olduğu belli olmayan çeşitli türden uygulamalara tanık oluyoruz. Bu eleştirilere katılır mısınız?

Engin Kunt: Trafik, kuralları olan toplam bir kültürdür. Bilindiği gibi Kıbrıs’ta ilk araç kullanımı ve trafik sisteminin oluşması İngiliz Koloni İdaresi dönemine rast gelir. Trafikte yollar, çemberler, kavşaklar ve genel kurallar İngiliz standartlarına göre oluştu. Bütün dünyada trafikte çember uygulaması ilk olarak İngilizler tarafından uygulandı. Önceleri Avrupa’nın diğer ülkeleri ve Amerika bu metoda sıcak bakmayıp trafikte farklı çözümler deneseler de şimdilerde başta Amerika olmak üzere Avrupa’da da çemberlere dönüş süreci yaşanıyor.

 

 

 

Poli: Kıbrıs’ta çember kullanımı bakımından ciddi bir kültür birikimi varken, geldiğimiz bu aşamada çember yapamıyor veya uygulayamıyor olmamızın sebebi mühendislerimizin Türkiye’de yetişmiş olmaları olabilir mi?

Engin Kunt: Hayır bunu ileri sürmek doğru değil. Mühendislerimizin kendi inisiyatiflerinde olan projelerde çember uygulamaları yaygın olarak vardır.

Bizim sorunumuz, Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında imzalanan Karayolları Master Planı ile ilgilidir. Türkiye de Amerikan standartlarına uyum göstermektedir ve bu durum Türkiye’de hazırlanan planın özüne de yansımaktadır. Hatırlayacaksınız Haspolat Kavşağın’da çemberi anımsatan adacıklı bir uygulama vardı. O tür bir uygulamanın literatürde adı yoktur. Aynı şey Değirmenlik-Girne yolu kavşağında da uygulanmıştır. Görüldü ki trafik güvenliği bakımından ciddi tehlikeler yaşandı. Biz o yapıyı bozup bildiğimiz çember uygulamasına geçmek zorunda kaldık.

 

Poli: Siz, iki ülke arasında yürürlükte olan Karayolları Master Planı’nın tek taraflı olarak hazırlandığını mı söylüyorsunuz? KKTC makamları ile bilgi değişimi olmadı mı?

Engin Kunt: Türkiye, kendi uyguladığı ve inandığı sistemi buraya getirdi. Yani çember uygulaması değil de adacıklı sistemi uygun gördü.

Maalesef proje ve uygulama Türkiye tarafından yapıldığı için taraflar arasında iş birliği olmadı. Hatırları mısınız Lefkoşa-Mağusa yolu yeniden yapılandırıldığı yani bölmeli çift şerit haline dönüştürüldüğü zaman Turunçlu Kavşağı civarında beton uygulamalar yapmaya başladılar.

Ne olduğunu sorduğumuz zaman Kurudere istikametine üst geçit yapmak istediklerini anladık. Düşünün elli civarında konutun olduğu bir yerleşim yerine üst geçit planlamışlar. Ne kadar gerçeklerden kopuk ve gereksiz bir uygulama.

 

Poli: Yeni yapılan bölmeli çift şerit Lefkoşa- Güzelyurt yolunda çok radikal çemberler var. Buna ne dersiniz?

Engin Kunt: Orası çok güzel bir uygulamadır. Mevlevi kavşağında tek sorun, yokuşu çıktıktan sonra hemen karşınızda çemberi bulmuş olmanızdır. Bunun haricinde çember 40-45 metre çapında bir çemberdir.

Standartlara çok uygundur. Yıllar içinde toplumda bir yanlış kanaat oluştu. “Anayollarda ben sürat yapabilme hakkına sahip olmalıyım”

diye. Bu kanaat doğru değil. Mesela Limasol’da şehre giriş yolu üzerinde 4-5 tane çember uygulaması yapıldı. Ne zaman ki trafik sürekli olarak çok yoğunlaştı, ana artere üst geçit yapıldı. Altta çember, üstte üst geçit. Bizde yoğunluk sürekli olarak bu düzeyde değil. 250 bine yakın aracımıza karşılık Rum tarafında 1 milyon civarında araç var. Yatırımlar yapılırken anlık kaç aracın geçtiği dikkate alınır.

Sonuç olarak Kıbrıslılar, çember uygulamasına alışıktırlar fakat ülkemizdeki yabancılar bu kültüre çok yabancıdırlar. Yabancılar, sağdan gelene yol vermeleri gerektiğini bilmiyorlar. Üstelik çembere değil de adacıklı uygulamaya alışık oldukları için kendi istikametlerini de anayol sanıyorlar. Tam tersine örneğin Rum tarafından bölgemize gelen Rumlar ise adacıklı uygulamaya tamamen yabancıdırlar. Ölümlü Rum plakalı araç kazalarının tümü adacık-çember karmaşasından kaynaklanmaktadır.

 

Poli: Aynı anda hem adacık hem de çemberlerin uygulandığı yollarda var öyle mi?

Engin Kunt: Evet maalesef vardır. Mesela Lefkoşa-Güzelyurt yolu yapılırken Gönyeli içinde sağa sola servis veren yollar yapıldı ve bu uygulama için adacıklar oluşturuldu. Ama hemen Gönyeli çıkışına çember yapıldı. Yolu ezbere bilmeyenler için vahim derecede tehlikeli bir durum yaratıldı. Hangisi adacık hangisi çember belli değil. Yol bitip teslim alındıktan sonra muhtemelen adacıklar yıkılacak ve çembere dönüştürülecekler.

 

Poli: Bu genel trafik eleştirisinden sonra Gönyeli Çemberi’ne dönelim.

Bu çember çok fazla yolu Lefkoşa’ya bağlayan bir merkez konumunda. Ama sabah ve akşamüzerleri dayanılmaz bir yoğunluğa sahip. Orada sorun ne?

Sizce ne yapmalı?

Engin Kunt: 20-25 yıl önce bu çemberi yapan mühendislerle konuştuğumuzda anlıyoruz ki gelecekte oraya üst geçitler yapmayı planlamışlar. Bu nedenle de geniş arazi istimlakları yapmışlar. Oraya çok büyük bir çember yaparak işe başladılar.

 

Çember standartlarına baktığımız zaman şehirlerarası yollarda çember çapları maksimum 45-55 metre arasında olması gerekir. Bu standart bizdeki gibi çift şeritli yollar içindir. Gönyeli Çemberi’nin çapı 105 metredir. Yani standardın iki katı kadardır.

Çemberlerde esas olan, sağdan gelene yol vermektir. Çemberde sağdan gelen varsa siz giriş yapmayı düşünmezsiniz. Çember çapı Gönyeli’de olduğu gibi çok geniş olursa çembere giren araç, çember içi yolda hızlanarak devam eder. Siz ise çember içinde hızlanarak gelen bir araç görürseniz giriş yapmaz beklersiniz. Çember çapı küçülürse çembere giren, hızlanamayacak ve böylelikle sizin de çembere giriş olanağınız olacak. Trafiği akışkan halde tutacak en ideal çap 45-55 metre aralığındaki çaplardır.

Standartlar, çember içindeki maksimum hızı 40 km/saat olarak vermektedir. Ben şahsen Gönyeli Çemberi’nde 60 km/saat hızla dönmekteyim. Bu hızı 80 km’ye de çıkarabilirsiniz. Çemberin yolu buna çok müsait. Bu hızlarla gelen araçların önüne siz sıfırdan başlayarak hızlanarak çıkamazsınız. Dolayısı ile çemberin içindeki bir tek araç bile trafiği durdurmaya yeterli olur.

Mesela size Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi önündeki çemberi izlemenizi tavsiye ederim. Orası az önce konuştuğumuz gibi bir adacıktı. Sonra çembere dönüştürüldü. Oradaki trafik akışı şimdi aksamadan ilerleyen ideal bir düzeydedir.

 

Poli: Siz Gönyeli Çemberi’nin çapının çok büyük olduğunu mu söylüyorsunuz? Trafik akışkanlığı için küçültülmesi mi lazım?

Engin Kunt: Sabahleyin Girne’den gelen araçlar Gönyeli’den gelen araçlara yol vermek zorunda olduğu için orada Girne tarafı tıkanır.

Akşamüzeri ise durum ters döner ve Sanayi Bölgesi’nden gelen araçlar Lefkoşa’dan çıkan araçların önünü keserler ve yine aynı sorun yaşanır.

 

Poli: Çemberde tali yollar verilse. Yani yurttaşların tarlalar içinden geçerek yaptıkları uygulama yasal yollara dönüştürülse sorun çözülmez mi?

Engin Kunt: Gönyeli Çemberi’nin çapı 60-70 metreye düşürülse ve çembere giren araçların 40 km hız ile gitmeleri sağlansa ortaya çıkacak alanlardan dediğinizi zaten yapabilirsiniz. Yani çember bir şerit yol daha kazanacak. En gerçekçi bekli de tek çözüm budur.  Eğer yeni çevre yolları yapmayacaksanız tek çözüm budur.

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar