Enflasyon ve faizlerdeki artışlar, KKTC’ye etkileri… - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe Yazarları

Enflasyon ve faizlerdeki artışlar, KKTC’ye etkileri…

Haziran,2013 ayında geçmiş aylara göre yükselen enflasyon oranına göre, Türkiye’de yıllık enflasyon 8.30’a çıktı. Geçen ay yıllık % 6.5 olan enflasyon, Gezi olayları, ABD Merkez Bankası kararlarının etkisi ile Borsa İstanbul’da endekste meydana gelen önemli düşüş ve kayıplar, dolar, Euro ve diğer döviz fiyatlarında birdenbire yükselme, sonuçta enflasyonu olumsuz etkilemiştir.


Bahse konu arka arkaya cereyan eden iki olay, Borsa İstanbul endeksinin en yüksek gördüğü rakamdan % 25 kadar değer kaybederek geçen ay 70 binlere düşmesine ve son bir kaç haftadır 73 binlerden bir türlü yukarı çıkamamasına neden olmuştu. Perşembe günü AB Merkez Bankası Başkanı’nın parasal genişleme devam edecek ve faizlerin düşük tutulacağı yönündeki açıklamasının ardından Borsa İstanbul endeksi birdenbire 75 binlerin üzerine çıktı, ancak ertesi gün tekrar 73 bine düştü. Hafta sonu doların tekrar yükselişi bu seviyelerde yerleşeceği intibaını göstermektedir. Hemen aynı gün dıştaki kararların getireceği ihtimallere göre yükselme veya düşme yaşanmaktadır. Bu da piyasaların ne kadar küreselleştiğini ve anında aynı ülke içindeki bir etki gibi, dış etkilerin de anında ülkelerin ekonomi ve finansal hareketlerini ne kadar değiştirebileceğini göstermektedir.
Borsa İstanbul geçen gün ABD’nin en büyük 3 borsasından biri olan Nasdaq’la da stratejik ortaklık için ön anlaşma imzaladı. Bölgede küresel bir borsa olma yolunda katkı sağlayacağı ümit edilmektedir. Hem sermaye piyasası, hem yatırımcılar için çevre ülkelerine ve Avrasya bölgesine yönelik hizmet vermesi de, yeni kullanılacak teknoloji ile güçlenecektir.
Türkiye’de bilinen nedenlerle birkaç haftadan beri faizlerin yükselmesi ve dövizler karşısında TL’sinin son % 8 civarında değer kaybı ekonomik dengeleri sarsmaktadır.
Enflasyonun, tüketici fiyat endeksinin geçmiş aylara göre yüksek çıkması, doğal olarak haziranda döviz ve faiz artışlarının ve bazı belirsizliklerin fiyatları etkilemesiyle, normal bir sonuçtur!..
TC Merkez Bankası’nın 2013 için öngördüğü yıllık % 5.3 enflasyon hedefinin; Haziran ayındaki bu çıkışı ile artan döviz fiyatlarıyla, yükselen faizlerin etkileri ve sonraki yapacağı yansımalarla, tutturulması, zor görünmektedir. Herhalde 2013 için yeni hedefler açıklanacaktır.
Gerek faizlerdeki, gerek kurlarda gerekse enflasyondaki artışın KKTC’yi de etkileyeceği açıktır. Nitekim bu ay için % 3’lük bir enflasyon artışı açıklanmıştır. Toplamda ise haziran dahil bir yıllık % 6.24 olarak ilan edilmiştir. Enflasyon hedefi olarak konan bir yıllık % 4 küsur enflasyon şimdiden hayal oldu.
Toplam olarak enflasyon Türkiye’de % 8.3’lerde iken, aynı para Türk Lirası kullanan ve açık kambiyo rejimi uygulanan KKTC’de, daha fazla dövize endeksli olduğu halde, nasıl olur da toplam enflasyon % 6.5 olur ? o da başka mesele!. Ki Türkiye’de tüketici fiyatları ve her şey daha kontrollü seyretmektedir. Türkiye’deki fiyat artışları her zaman KKTC’ye çeşitli nedenlerden dolayı daha fazla yansımaktadır. Bir ithalat ülkesi olmamız, faizlerin daha yüksek olması, maliyetlerimizin yüksek olması, taşımacılık, gümrük, fon ve yerli üretim maliyetlerinin daha yüksek olmasına rağmen enflasyon daha düşük çıkmaktadır! Doğrusu bunu kestirmek için müneccim olmaya gerek yoktur. Türk Lirası’na bağlı gelişmelerin etkilerine KKTC’de ilave etkilerin olduğu bir gerçektir. Dolayısıyla gizlemeden gerçek rakamların yayınlanması ve önlemler ne olacaksa veya neyi gerektiriyorsa ona göre uyarlanması en doğru yoldur.
Çünkü yanı başımızda aynı parayı kullanan dev bir ülkenin yanında aynı para ile başka sihirbazlık yapılamayacağına göre, halk daima doğru olarak bilgilendirilmelidir. Bunu yıllardan beri söylüyorum. Özellikle Başbakanlara bu konularda büyük görev düşer.
Türkiye’de günü gününe ekonomik ve finansal veriler halka yansıtılmaktadır. Biz de Hükümetler olarak bundan çekinmeyelim. Yanlış rakamlar yayınlamak affedilecek bir şey değildir.
Görülen odur ki bu yıl enflasyonda bir miktar artış olacağı ve ekonomik dalgalanma devam ederse çift rakamı bulacağı tahmin edilmektedir. Bu ay Türkiye’de enflasyonu bir miktar aşağı çeken ulaşım ücretleridir. Türkiye’de gıda ve diğer emtia fiyat artışlarına göre ulaşım ücretlerindeki düşüş dolayısıyla, haziran ayındaki enflasyonu bir miktar düşürmüş olduğu, açıklanmıştır.
KKTC’de ise ulaşım ücretlerinde özellikle de hava ulaşımında ücretler azalmayıp artmakta olduğuna göre, gerek bu ay gerekse gelecek aylara yansıması daha fazla olabilir. Bir de döviz kurlarının esas etkisi, diğer aylara yansımasıyla daha fazla olacaktır, çünkü ay sonuna doğru fırlayan döviz fiyatlarının, direk fiyatlara etkisi tam yansımamıştır.
TC Maliye Bakanı Şimşek, haziran ayı enflasyonunun, bütçeye de olumsuz etkisi olacağını açıklamıştır. Açıklamasında, Gezi ve FED’in sıkılaştırılacak para politikasının etkisi ve doların yükselmesinin nedenine de değindi. Aynı sorun KKTC’de de geçerlidir.
Türkiye’de haziran ayından önce TC Merkez Bankası’nın belirleyip takip ettiği faizler,  % 3.5-6 bandı arasında değişirken, KKTC’de faizler 3-5 misli daha yüksek idi. Şimdi faizler Türkiye’de % 8’leri aşmış durumda iken, bankaların uygulayacakları faizlerin de takibi gerekecektir.   
Faizler Türkiye’de yükselmekte olduğu cihetle finansal piyasalardaki bazı kredi yönlendiricileri şimdi tam kredi kullanma zamanı olduğundan bahsetmektedirler. Çünkü Türkiye’de Tüketici Kanunu gereğince bankalarla kredi alanlar arasında yapılan sözleşmede öngörülen faizler, faizler yükselse de süresi sonuna kadar değiştirilemez ve başka faiz uygulanamaz. Dolayısıyla KKTC’de de bazı önlemlere ihtiyaç vardır. Yasaların revize edilmesi gerekir.  
Her türlü dalgalanmaya rağmen, Türkiye büyümede % 4 hedefi tutturacağı tahminleri geçerlidir. İlk çeyrekte beklenenden ziyade bir büyüme ile % 3’lük büyüme gerçekleşmiştir.
KKTC’nin bu konuda herhalde yeni duruma göre ekonomik ve mali önlemlerini ve hedeflerini, yönlendirici ve koruyucu teşviklerini ve gerekli yasal boşlukları giderici, halkın önünü açacak çalışmaları seçimlerden sonra kurulacak yeni hükümetin yapması gerekecektir. Ev ödevlerimizi yaparsak başarılı olabiliriz. Yapmazsak bu defa sınıfı geçmeyen çocuklar gibi öğretmeni suçlamayalım.

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar